Plakat i reklama

Martyna Kamińska 2021

Plakat i reklama

Znak według badaczy

Według Ferdynanda de Sausurre’a język konstruuje znaczenia dzięki temu, że jego znaki (ale niekoniecznie przedmioty) różnią się od siebie. Znaki językowe wpływają więc na sposób postrzegania rzeczywistości – nazwanie żołnierza bojownikiem o wolność wartościuje go pozytywnie z punktu widzenia reprezentowanej przez niego strony konfliktu, lecz miano uzbrojonego bandyty dowodzi jego negatywnego postrzegania przez stronę przeciwną. Znaczenia nie są więc uniwersalne. Według Johna Cullera całkowicie zależą od kontekstu historycznego.

Systemy znaków to np.:

• kod językowy
• gesty
• obrazy
• architektura
• teatr
• film
• moda
• taniec
• sztuka kulinarna

Na co warto zwrócić uwagę analizując teksty ikoniczne?

Materiał

Ruch

Kompozycja

Przestrzeń

Światło

Kolor

Linia

Kształt

• Celebryci kojarzą produkt z elegancja, sławą
• Uosabiają życiowy sukces, błyskotliwą karierę
• Konotują bogactwo i powodzenie

• Dźwięk akcentuje ważne elementy przekazu, wraz z ruchem tworzy harmonię
• Motyw muzyczny wpływa na zapamiętywalność przekazu
• Wprowadza nastrój, pełni funkcję estetyczną

W reklamach występują też często specyficzne dźwięki (np. muzyka lub odgłosy otoczenia) i celebryci.

Związek znaku i znaczenia nie zawsze jest precyzyjnie określony. W systemie denotacyjnym odnosi się do znaczenia dosłownego, wspólnego w danej kulturze. Ale w systemach konotacyjnych użytkownicy znaków na podstawie własnych skojarzeń odnoszą się do sekwencji znaków (syntagm), innych kodów i szerszych kontekstów kulturowych.

• Regularne kształty geometryczne odwołujące się do schematu prostokąta kojarzą przekaz z racjonalnością, precyzją, techniką i wysoko rozwiniętą technologią. Koliste kształty budzą skojarzenia z pełnią, doskonałością, obfitością. Nieregularne mogą zaciekawiać oryginalnymi wymiarami przedstawionego przedmiotu.
• Sposób układania się linii może być pełen gracji, nerwowy lub chaotyczny. Może wyrażać brak równowagi, a przez to sytuację psychofizyczną bohatera (Eco 1972, s. 179– –180). Natomiast linia prosta według Ewy Szczęsnej służy do obramowania, uporządkowania. Krzywa zaś podkreśla kontury, wyodrębnia przedmiot. Istotna jest też użyta do zapisu linia liternicza – wielkość i kształt napisu niosą konotacje semantyczne oraz pełnią funkcję nakłaniającą .

Na przykład:

• Światło i światłocień mogą skierować uwagę na produkt, określić hierarchię ważności i wpływać na emocje oglądającego. Gra świateł może animizować przedmiot, a efekty lśnienia konotują elegancję i niezwykłość produktów. Czołowe światło spłaszcza i wygładza, idealizując rzeczywiste wyglądy. Kolorowe wywołuje związany z kolorem nastrój, a brak oświetlenia tworzy intymność.
• Kampanie reklamowe często oparte są na jednym motywie muzycznym lub piosence, toteż zostają one trwale skojarzone z produktem bądź usługą.
• Praktyką współczesnych agencji reklamowych jest wykorzystywanie wizerunków celebrytów (z łac. celebrare ‘uczcić, świętować’), czyli osób powszechnie znanych ze środków masowego przekazu. Często są to serialowi aktorzy, ale również piosenkarze, dziennikarze, prezenterzy, sportowcy i politycy.
• Jako osoby popularne i lubiane sprawiają oni bowiem, że kampania reklamowa i nazwa produktu stają się zauważalne.
• Do konstruowania reklam używano na przestrzeni historii różnych rodzajów materiału. Mogą to być na przykład kamień lub metal – wówczas reklamowany produkt jest kojarzony z trwałością, tradycją i stabilnością marki.

Plakat

Plakat to rodzaj druku, jednostronnego i zawierającego dominującą nad tekstem grafikę. Służyć może celom społecznym, propagandowym lub reklamowym. Ostrzega (np. przed alkoholizmem), agituje bądź zachęca do skorzystania z prezentowanej oferty. Rozpowszechniany jest w miejscach publicznych. Formuje opinie i postawy wobec prezentowanych zjawisk.

Plakat

Ich projektantem był Jerzy Skarżyński – krakowski malarz, absolwent ASP i Politechniki Krakowskiej, ilustrator i scenograf oraz twórca kostiumów do dziesięciu filmów fabularnych, m.in. Lalki, i sześciu innych filmów W.J. Hasa. Jako członek II Grupy Krakowskiej był związany z Tadeuszem Kantorem.

Przyjrzyjmy się plakatom do filmu "Lalka" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa (1968)

Ilustracja 2. Plakat do filmowej adaptacji powieści Bolesława Prusa Lalka w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa przedstawiający Beatę Tyszkiewicz w roli Izabeli Łęckiej

Ilustracja 1. Plakat do filmowej adaptacji powieści Bolesława Prusa Lalka w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa przedstawiający Mariusza Dmochowskiego w roli Stanisława Wokulskiego

I. Odczytanie dosłowne - analiza elementów przedstawienia

Ćwiczenie

Grupa I. Obejrzyj plakaty, biorąc pod uwagę zastosowane w nich kształty, i na tej podstawie sformułuj odnoszącą się do bohaterów tezę interpretacyjną. Grupa II. Zwróć uwagę na zastosowane w plakatach linie i na tej podstawie sformułuj odnoszącą się do bohaterów tezę interpretacyjną. Grupa III. Obejrzyj plakaty, biorąc pod uwagę zastosowane w nich kolory, i na tej podstawie sformułuj odnoszącą się do bohaterów tezę interpretacyjną. Grupa IV. Obejrzyj plakaty, biorąc pod uwagę sposób operowania w nich światłem, i na tej podstawie sformułuj odnoszącą się do bohaterów tezę interpretacyjną. Grupa V. Obejrzyj plakaty, biorąc pod uwagę sposób operowania przestrzenią, i na tej podstawie sformułuj odnoszącą się do bohaterów tezę interpretacyjną. Grupa VI. Zwróć uwagę na sposób kompozycji plakatów i na tej podstawie sformułuj tezę interpretacyjną. Grupa VII. Zastanów się, jak w plakatach zostały wykorzystane wizerunki aktorów, i sformułuj na tej podstawie tezę interpretacyjną. Grupa VIII. Zwróć uwagę na materialny nośnik plakatu (dawniej oraz obecnie) i na tej podstawie sformułuj tezę interpretacyjną.

2. Odczytanie symboliczne (interpretacja elementów przedstawienia)

Grupa I. Jak kształty oddają arystokratyczność? Zwróć uwagę na proporcje sylwetek, dominujące kształty, rolę stroju, sposób zaprojektowania pierwszej litery tytułu filmu i kształt plakatów. Grupa II. Jak linie charakteryzują bohaterów? Zinterpretuj, dlaczego oddzielają bohaterów od tła. Przyjrzyj się obrazowi Giorgia de Chirico Gladiator oraz wyobrażeniom Supermana i Batmana i zestaw je z sylwetką Wokulskiego. Grupa III. Jak kolory wyrażają polski charakter? Wskaż opozycje bieli i czerwieni i zinterpretuj ich funkcje.Grupa IV. Jak światło wydobywa opozycje? Zwróć uwagę na oświetlenie postaci i twarzy bohaterów. Co ono wyraża? Grupa V. Jak przestrzeń wyraża ograniczenie wolności? Zinterpretuj kształt plakatów i sposób wkomponowania w nie bohaterów. Co wyraża kierunek ich spojrzenia? Grupa VI. Jak kompozycja odzwierciedla społeczne podziały? Zinterpretuj umieszczenie portretów na oddzielnych kartonach, niestabilne pozy bohaterów, uzupełnienie rysunków fotografiami twarzy aktorów. Grupa VII. Jak wykorzystano wizerunki aktorów? Do jakich czasów odnoszą oni powieść Prusa? Zwróć uwagę na wkomponowanie w odrealnione rysunki postaci twarzy aktorów. Grupa VIII. Jaki jest materialny nośnik plakatów? Zwróć uwagę, na jakim materiale były rozpowszechniane w 1968 r., a dzięki jakiej technologii oglądasz je dziś.

Ćwiczenie 2

WNIOSKI

Nagrania z musicalu

Spróbuj sam!

Reklama

Na co warto zwrócić uwagę analizując teksty ikoniczne?

Materiał

Ruch

Kompozycja

Przestrzeń

Światło

Kolor

Linia

Kształt

Obejrzyj uważanie reklamę

Uwzględnij: I. Przekaz dosłownyII. Przekaz symboliczny

1. Kształty
2. Kolorystykę
3. Światło
4. Przestrzeń
5. Bohaterów
6. Ruch
7. Kompozycję
8. Technikę (materiał)
9. Muzykę

Opisz:

Do jakich argumentów odwołuje się ta kampania? Czy jest etyczna?

Ćwiczenie drugie