Dzień języka polskiego

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

21 lutego

A niechaj narodowie

wżdy postronni znają

iż Polacy nie gęsi,

iż swój język mają.

Słynne słowa Reja pochodzą z wiersza „Do tego, co czytał” z 1562 r. Na początku wyjaśnijmy wszelkie archaizmy.

„Wżdy” znaczy „jednak” lub „w końcu”.
„Postronni”, czyli obcy.
„Gęsi” u Reja to według wielu językoznawców nie rzeczownik, lecz przymiotnik. Jaki? Gęsi.
„Iż” to spójnik, synonim „że”.

Polszczyzna, podobnie jak większość języków europejskich, wywodzi się z języka praindoeuropejskiego, którym w V i IV

tysiącleciu p.n.e. posługiwały sie plemiona żyjące między Europą Środkową a Azją.

Nie zachowały sie po nim żadne ślady w piśmie.

Dawno, dawno temu...

Day ut ia pobrusa, a ti poziwai.

Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj.

Księga jest kroniką opactwa cystersów w Henrykowie z drugiej połowy XIII wieku. W tekście łacińskim znalazło się zdanie uważane za najstarsze zapisane w języku polskim: "Day ut ia pobrusa, a ti poziwai" Miało ono zostać wypowiedziane przez osiadłego na Dolnym Śląsku czeskiego rycerza Boguchwała do żony, gdy ta mełła ziarno na ręcznych żarnach.

Księga henrykowska została wpisana na prestiżową listę Pamięć Świata UNESCO.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Według najnowszych badań prowadzonych przez językoznawców co dwa tygodnie znika bezpowrotnie jeden język, a razem z nim jego bogactwo kulturowe.

Obchodzony 21 lutego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma zwrócić uwagę świata na ten problem. Został on ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO, aby podkreślić różnorodność językową i kulturową świata, a także zwrócić uwagę na języki zagrożone i ginące.

Dzień ten upamiętnia tragiczne wydarzenia, jakie miały miejsce w Bangladeszu w 1952 r. – zginęło wówczas pięciu studentów uniwersytetu w Dhace, którzy domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.

O co kaman?

Unikajmy jak onia wyrazów modnych!

Sorry, ciężko, dokładnie, cze... to tylko niektóre z wyrazów robiących furorę.

Miejmy modne krawaty, marynarki, spodnie, sukienki, tylko wystrzegajmy się jak ognia modnych wyrazów - przestrzega prof. Jan Miodek

Słowa używane najczęściej przez uczniów:

Nie bądźmy nudni!

Używajmy synonimów!

Słowo synonim wywodzi się z greki, w której synonymos oznacza równoimienny. Synonimy to wyrazy, których znaczenie jest zbliżone do znaczenia innych słów lub z nimi identyczne.
O ile na przykład słowa auto i samochód są całkowicie wymienne właściwie w każdym kontekście, o tyle wyrazy wiatr i huragan już nie mają identycznych znaczeń.

Słowa, którymi da się zastąpić inne we wszelkich możliwych kontekstach, nazywa się synonimami całkowitymi na przykład:

alfabet – abecadło,
metafora – przenośnia.
Istnieją również synonimy częściowe, czyli wyrazy bliskoznaczne, których znaczenie jest zbliżone, ale nie identyczne, na przykład:
- wiersz – ballada, poemat, pieśń, hymn, rapsod, oda, sonet,
- fałszywy – podrobiony, fikcyjny, kłamliwy, nieprawdziwy, nieszczery.

Zamiast fajny powiedz:

Gry słowne

+info

Język polski jest ę, ą

W sadzie czy sądzie?

Nie zabijajmy polskich znaków!

Znak diakrytyczny (kropka, kreska) to jedna z najbardziej charakterystycznych cech naszego języka.

W języku polskim istnieje dziewięć liter z dodatkowymi znakami diakrytycznymi (potocznie nazywane literami diakrytycznymi): ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż.

„A nade wszystko szanuj mowę twą ojczystą.

Nie znać języka swego - hańbą oczywistą”.

Franciszek Ksawery Dmochowski

Dzień języka polskiego

More creations to inspire you

PRIVATE TOUR IN SÃO PAULO

FACTS IN THE TIME OF COVID-19

AUSSTELLUNG STORYTELLING

WOLF ACADEMY

STAGE2- LEVEL1-MISSION 2: ANIMATION

TANGRAM PRESENTATION

VALENTINE'S DAY PRESENTATION

Transcript