Mięczaki - zwierzęta które mają muszlę

Cele lekcji: Wskażesz środowisko życia mięczaków. Wymienisz wspólne cechy mięczaków. Poznasz przedstawicieli mięczaków i ich tryb życia. Porównasz budowę zewnętrzną ślimaków, głowonogów i małży. Poznasz przykłady znaczenia mięczaków w przyrodzie i dla człowieka.

MIĘCZAKI – ZWIERZĘTA, KTÓRE MAJĄ MUSZLĘ

Większość mięczaków żyje w wodach słonych, rzadziej słodkich. Nieliczne występują na lądzie, w miejscach wilgotnych i zacienionych.

Mięczaki to zwierzęta o miękkim, delikatnym ciele, które u większości osłonięte jest muszlą. Największą grupą mięczaków są ślimaki.

MIĘCZAKI – ŚRODOWISKO ŻYCIA

NOGA - silnie umięśniony narząd ruchu

WOREK TRZEWIOWY – zawiera większość narządów wewnętrznych, u większości chroniony przez muszlę

GŁOWA z czułkami

Ciało mięczaków jest podzielone na trzy części:

MIĘCZAKI – BUDOWA ZEWNĘTRZNA

MAŁŻE

GŁOWONOGI

ŚLIMAKI

Do mięczaków należą:

MIĘCZAKI – PODZIAŁ

Ślimak winniczek

Większość ślimaków lądowych to roślinożercy, wśród gatunków wodnych dominują mięsożercy. Część ślimaków jest wszystkożerna, nieliczne są pasożytami.

Ślimaki zamieszkują zarówno środowiska lądowe, jak i wodne.

ŚLIMAKI – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Winniczek

U większości ciało osłonięte muszlą.

NOGA

WOREK TRZEWIOWY

GŁOWA

CZĘŚCI CIAŁA:

ŚLIMAKI - BUDOWA

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

ŚLIMAK WINNICZEK

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

WSTĘŻYK GAJOWY

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

BURSZTYNKA POSPOLITA

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

ŚWIDRZYK LŚNIĄCY

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

ZATOCZEK ROGOWY

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

BŁOTNIARKA STAWOWA

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

ŻYWORÓDKA POSPOLITA

POZNAJ ŚLIMAKI MORSKIE

PORCELANKA (Cypraea chinensis)

Ośmiornica olbrzymia

Głowonogi żyją wyłącznie w wodach mórz i oceanów.

Wszystkie są drapieżnikami polującymi najczęściej na ryby i skorupiaki.

GŁOWONOGI – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Ośmiornica pospolita

RAMIONA

U większości NIE występuje muszla albo ma postać płytki ukrytej wewnątrz ciała.

LEJEK

WOREK TRZEWIOWY

GŁOWA

CZĘŚCI CIAŁA:

GŁOWONOGI - BUDOWA

POZNAJ GŁOWONOGI

MĄTWA ZWYCZAJNA

POZNAJ GŁOWONOGI

KAŁAMARNICA OLBRZYMIA

POZNAJ GŁOWONOGI

OŚMIORNICA ZWYCZAJNA

POZNAJ GŁOWONOGI

ŁODZIK PERŁOWY

Szczeżuja wielka

Występują wyłącznie w wodach, słonych i słodkich. Większość małży żyje zagrzebana w mule lub piasku.

Małże to filtratory, czyli organizmy żywiące się cząsteczkami materii organicznej i mikroorganizmami oddzielonymi z otaczającej wody.

MAŁŻE – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Racicznica zmienna

NOGA

Ciało osłonięte dwuczęściową muszlą.

Brak głowy!

WOREK TRZEWIOWY

CZĘŚCI CIAŁA:

MAŁŻE - BUDOWA

POZNAJ MAŁŻE

OMUŁEK JADALNY

POZNAJ MAŁŻE

SERCÓWKA POSPOLITA

POZNAJ MAŁŻE

MAŁGIEW PIASKOŁAZ

POZNAJ MAŁŻE

SZCZEŻUJA WIELKA

Małże przyczyniają się do oczyszczania wód.

Są elementem sieci pokarmowych.

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW W PRZYRODZIE

Są wykorzystywane do wyrobu pereł.

Są składnikiem pożywienia.

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW DLA CZŁOWIEKA

Wyrządzają szkody wśród roślin uprawnych i niszczą przechowywane warzywa i owoce, np. pomrowik plamisty atakuje uprawy rzepaku.

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW DLA CZŁOWIEKA

NOTATKA: 1. Ślimaki: a) ciało składa się z głowy, nogi i worka trzewiowego, zazwyczaj jest osłonięte jednoczęściową muszlą, która zapewnia ochronę b) noga jest pokryta jest śluzem ułatwiającym pełzanie c) ślimaki wodne są zwykle mięsożerne, a lądowe roślinożerne d) przedstawiciele: wstężyk gajowy, winniczek. 2. Małże: a) ciało złożone z nogi i worka trzewiowego (brak głowy), okryte dwuczęściową muszlą b) są filtratorami c) żyją w wodzie d) przedstawiciele: sercówka jadalna, omułek jadalny. 3. Głowonogi: a) ciało zbudowane z głowy i worka trzewiowego, muszla nie występuje c) są drapieżnikami d) żyją w wodach mórz i oceanów e) przedstawiciele: kałamarnice, ośmiornice, mątwy.