Walka o polskość w zaborze rosyjskim

Walka o Polskość w zaborze rosyjskim

Materiał opracowała Marta Glajzner

Rusyfikacja

Słowniczek

polityka władz rosyjskich zmierzająca do wynarodowienia Polaków i innych podbitych narodów.Polegała na wprowadzeniu języka rosyjskiego do administracji, szkolnictwa.

Od 1885 w języku polskim wykładana była wyłącznie religia

Aleksander Apuchtin

"Matka Polka zawodzić będzie nad kołyską dziecka rosyjską piosenką".

stworzył system policyjny w szkołach (m.in. donosy, rewizje)

wprowadził przekłamany podręcznik do historii Dmitrija Iłowajskiego),

4. Wyjaśnij, dlaczego Stefan Żeromski nadał powieści poświęconej polityce rusyfikacji, stosowanej przez władze zaborcze po upadku powstania styczniowego, tytuł Syzyfowe prace.

1. Jak była postwa nauczyciela?2. Skąd wynikała jego reakcja w trakcie recytacji wiersza?3. Jaka była reakcja uczniów?

Pytania

Powieść Stefana Żeromskiego

Praca z fragmentem filmu Syzyfowe praceScena: Zygier recytuje Redutę Ordona

1. Co groziło uczniom za posiadanie polskich książek oraz książek o treści politycznej?2. Czego zabraniano uczniom w szkołach na terenie zaboru rosyjskiego?

Jan Wołyński, Wspomnienia z czasów szkolnictwa rosyjskiego [fragment] Dzięki temu, że Apuchtin przestał przyjmować Polaków na posady nauczycielskie, liczba Rosjan nauczycieli gwałtownie zaczęła się zwiększać [...]. Gdy w 1881 r. przesłano temat maturalny z języka rosyjskiego i literatury, oparty na powieści Gogola Martwe dusze [...] uczniowie położyli pióra, bo nie wiedzieli, co pisać, gdyż tego utworu nie czytali. W Warszawie natychmiast doniesiono o tym Apuchtinowi [...]. Apuchtin kazał dać inny temat treści ogólnej, a nauczyciela III klasy gimnazjum zdegradował. Po objęciu władzy w kraju przez generał-gubernatora Hurkę […] surowo zabroniono czytania i posiadania polskich książek, a kontrola była tak ścisła, że przy odwiedzaniu stancji uczniowskich [...] przetrząsano sienniki, kufry z rzeczami, czy tam nie było schowanych książek polskich. W razie znalezienia książek polskich zapisywano ucznia do dziennika kar […]. Gdy zaś u ucznia znaleziono książkę o treści politycznej […] bezwarunkowo wydalano ucznia z gimnazjum. Józef Hurko – generał-gubernator warszawski w latach 1883–1894, wprowadził język rosyjski do sądów, szkół i urzędów

Tekst źródłowy

konspiracyjna szkoła wyższa, funkcjonująca w okresie okupacji, zaborówsieć tajnego nauczaniawykłady odbywały się w prywatnych domachprzeznaczony dla kobiet, które ówcznie nie mogly studiowac na uczelniach wyższych

Uniwersytet Latający

Konrad Prószyński

Kazimierz Promyk

pseudonim

THAnkS