NARRACJA OPOWIADAŃ BOROWSKIEGO

NARRATOR I NARRACJA W OPOWIADANIACH TADEUSZA BOROWSKIEGO

-zaprezentować sylwetkę Tadeusza Borowskiego- omówić narratora i narrację w opowiadaniach T. Borowskiego- wyjaśnić wskazane w lekcji terminy- wskazać cechy charakterystyczne języka opowiadań

po dzisiejszej lekcji powinieneś umieć:

ABY POZNAĆ SYLWETKĘ T. BOROWSKIEGO WYSŁUCHAJ NAGRANIA

Tadek - narrator opowiadań "Pożegnanie z Marią" ma wiele cech wspólnych z autorem - Tadeuszem Borowskim.Pamiętajcie jednak, że nie wolno utożsamiać narratora z autorem.

3. przyjęta metoda prezentowania zjawisk, nawiązująca do behawioryzmu

2. kreacja narratora, będącego jednocześnie głównym bohaterem

1. ukazany w opowiadaniach brutalny obraz rzeczywistości

Na negatywny odbiór opowadań Borowskiego wpłynęły:

Tadek przystosował się do sytuacji w obozie, w której dobrze sobie radzi, ale przystosowanie to nie oznacza jego pochwały. Narrator ma świadomość zła, w którym uczestniczy, patologii własnych zachowań.

Behawioryzm w proziepolega na odrzuceniu introspekcji, czyli analizy psychiki bohatera, jego przeżyć wewnętrznych. Ważniejszy jest opis zachowania człowieka, bo tylko je można zaobserwować i poddać obiektywnej analizie.

Behawioryzmto kierunek w psychologii XX wieku,który zanegował istnienie świadomości,uznawał obecność wyłącznie doświadczenia zewnętrznego.Przedmiotem badań było zachowanie ludzi,rozumiane jako system reakcji na bodźce zewnętrzne.

Słowniczek

REDUKCJA OSOBOWOŚCI

KAT - OFIARA

INTROSPEKCJA

FOTOREPORTAŻ

MIKROSYTUCJA

ANTYPSYCHOLOGIZM

BEHAWIORYZM

FOTOMONTAŻ

redukcja osobowości

styl rzeczowej, bezemocjonalnej relacji

zacieranie granic między rolą kata a ofiary

rezygnacja z introspekcji

behawioryzm

technika fotomontażu

antypsychologizm

opisy mikrosytuacji

Stąd cechy opowiadań Borowskiego to:

Borowski wie, że wystarczy zebrać kilka tysięcy ludzi i nie dać im jeść, a wszystko to, co najważniejsze zniknie i zapanują zupełnie inne prawa.

1. technika działania oprawców - "poszczucie brata na brata"2. bohater opowiadań to człowiek, który chce przetrwać3. obóz to nie tylko miejsce, w którym się umiera, to także miejsce, w którym można żyć, choć za cenę utraty człowieczeństwa4. obóz to nie miejsce kary i śmierci, ale niesłychanie rentowny zakład produkcyjny5. przemiana zwykłych ludzi w "ludzi obozu" następuje za pomocą głodu i nadziei na przetrwanie; głod i nadzieja sprawiły, że ludzie przestali poczuwać się do solidarności, przestali sobie pomagać, a zaczęli ze sobą walczyć6. w obozie głód rozgrzesza wszystko i wszystkich, przezwycięża wszystko, co ludzkie: moralność, litość, przyzwoitość, godność, prawo.

"PRZECIĘTNA PRZETRWANIA" W OPOWIADANIACH TADEUSZA BOROWSKIEGO

czas pogardy

muzułman

relatywizm moralny

dehumanizacja

odwrócony deklalog

CZŁOWIEK HEROICZNY

CZŁOWIEK ZLAGROWANY

TE POJĘCIA POWINIENEŚ ZNAĆ

Borowski w opowiadaniach neguje dotychczasowy dorobek cywilizacji. Pokazuje, że historia to zmowa wolnych przeciw niewolnikom, prawda, piękno, dobro to ułudy; w obozie piękno ukrywa krzywdę, prawda ją pomija, a dobro na nią pozwala.Jedynym celem człowieka jest przetrwanie, - człowiek to tylko biologiczne odruchy.

Język narracji Borowskiego to bardzo często " zdrada artystycznej formy". W wielu wypowiedziach pojawiają się wyrazy nacechowane emocjonalnie ujemnie. Dialogi bohaterów są pełne zwrotów z gwary obozowej, np.: apel, blok, buda, bunkier, flegmona, fleger, kapo, Kanada, komin, prominent, stary numer, wybiórka. Ze względu na technikę behawiorystyczną, która rezygnuje z analizy psychologicznej, język również wydaje się oszczędny, ascetyczny. Po prostu o świecie, w którym nie ma dobra, prawdy, piękna, nie można pięknie pisać.

Ala Krawczyk

Do zobaczenia na kolejnej lekcji :)