dziady

pani z polaka

Opracowanie:

Projekt

Lekcja 3

Lekcja 2

Lekcja 1

Adam Mickiewicz, Dziady cz. IIcykl lekcji

T: Na czym polegał obrzęd dziadów?

Lekcja 1

Ze względu na swoją pogańską genezę i pomieszanie pogańskich zwyczajów z traydją chrześcijańską od XIX wieku odprawianie dziadów było zakazane.

uroczystość obchodzona między innymi na Litwie w nocy z 31 października na 1 listopada. Obrząd był odprawiany ku czci pamięci zmarłych przodków w przycmentarnych kaplicach lub domach. Wówczas przygotywano ucztę dla zmarłych i wywoływano ich dusze, aby ulżyć cierpieniom i pomóc w dostaniu się do nieba. Uroczystosci przewoniczył guślarz.

Dziady, czyli...

Zapowiedź, że będziemy mieć do czynienia z czymś niezwykłym, wymykającym się racjonalnemu postrzeganiu, czego nie sposób ogarnąć ludzkim rozumiem.

William Szekspir, Hamlet

Są dziwy w niebie i na ziemi, o których ani śniło się waszym filozofom

Motto

przycmentarna kaplica

miejsce akcji:

noc, 31 października

czas akcji:

Świat przedstawiony

aniołki - Józio i Rózia, Widmo Złego Pana, Kruk i Sowa (dusze ludzi skrzywdzonych przez Złego Pana), chór ptaków nocnych, pasterka Zosia

chór wieśniaków, starzec

fantastyczni

realistyczni

bohaterowie

Świat przedstawiony

mędrzec,

przewodniczy obrzędowi,

duchy słuchają go, wykonują jego rozkazy.

rozmawia ze zjawami,

przywołuje i odpędza duchy,

pośrednik między światem ziemskim a pozaziemskim,

Guślarz

komentuje wydarzenia,

zapowiada przybycie duchów,

tworzy atmosferę tajemniczości i grozy.

powtarza kwestie ważne do zapamiętania,

Funkcje chóru

brak w nim pośrednika między bohaterami a odbiorcą - o wszystkim dowiadujemy się z tego, co mówią i robią postacie.

podzielony jest na tekst główny (kwestie bohaterów) i tekst poboczny, czyli didaskalia (wskazówki autora dotyczące gry aktorskiej, scenografii, rekwizytów itd.),

jest to utwór przeznaczony do wystawiania na scenie,

Dziady cz. II to dramat, ponieważ:

Rodzaj literacki

niesceniczność - trudny do wystawienia na scenie.

nawiązania do folkloru,

elementy fantastyczne,

nastrój tajemnicy i grozy,

luźna, otwarta kompozycja (pole do interpretacji),

Dramat romantyczny:

Gatunek literacki

T: Przesłanie duchów.

Lekcja 2

Żyjący mogli pomóc duszom dostać się do nieba lub ulżyć ich cierpnieniom. W zamian za to przybyłe na obrząd zjawy udzieliły żyjącym ważnej nauki.

Dziady - obrząd ku czci pamięci zmarłych przodków

Przypomnij sobie

Poprosili o dwa ziarnka gorczycy, które dostali.

Nie zaznali w życiu smutku i cierpienia, przez co nie mogą dostać się do nieba.

Byli dziećmi. ich życie polegało na ciągłych zabawach, miały wszystkiego pod dostatkiem.

Józio i Rózia

O co poprosiły? Czy to dostały?

Na czym polegała ich wina?

Kim były za życia?

Kto to?

Duchy lekkie

W życiu musimy doznać zarówno radości i szczęścia oraz smutku i cierpienia.

Bo słuchajcie i zważcie u siebie, Że według bożego rozkazu: Kto nie doznał goryczy ni razu, Ten nie dozna słodyczy w niebie

Interpretacja:

Pouczenie:

Duchy lekkie

Poprosił o jedzenie i picie. Nie otrzymał tego, ponieważ wszystko zjadły i wypiły ptaki.

Źle traktował swoich poddanych - skatował mężczyznę za zerwanie jabłek z lasu, wygnał na mróz matkę z dzieckiem. Po śmierci jest nękany przez ptaki - dusze jego ofiar. Nie ma szans na dostanie się do nieba.

Był właścicielem wioski.

Widmo Złego Pana

O co poprosił? Czy to dostał?

Na czym polegała jego wina?

Kim był za życia?

Kto to?

Duch ciężki

Największym grzechem jest brak miłosiedzia i empatii. Jeśli tracimy swoje człowieczeństwo, nie możemy liczyć na pomoc innych ludzi.

Tak, muszę dręczyć się wiek wiekiem, Sprawiedliwe zrządzenia boże! Bo kto nie był ni razu człowiekiem, Temu człowiek nic nie pomoże.

Interpretacja:

Pouczenie:

Duch ciężki

Poprosiła o możliwość dotknięcia chłopców, zabawę z nimi. Nie mogła tego dostać, ale Guślarz zapowiedział, że za dwa lata trafi do nieba.

Odtrącała uczucia chłopców, bawiła się ich miłością. Po śmierci jest zawieszona między niebem a ziemią.

Była piękną pasterką.

Zosia

O co poprosiła? Czy to dostała?

Na czym polegała jej wina?

Kim była za życia?

Kto to?

Duch pośredni

Miłość nadaje naszemu życiu sens, nie można nią gardzić i bawić się uczuciami innych.

Bo słuchajcie i zważcie u siebie, Że według bożego rozkazu: Kto nie dotknął ziemi ni razu, Ten nigdy nie może być w niebie.

Interpretacja:

Pouczenie:

Duch pośredni

Dziady cz. II to utwór poruszający motyw winy i kary.Każdy z przybyłych duchów popełnił grzech i po śmierci ponosi konsekwencje swoich czynów. Mickiewicz pokazuje nam, że nie ma zbrodni bez kary - zawsze odpowiemy za to, jakie podejmujemy decyzje i jakimi ludźmi jesteśmy.Jest to swoisty ludowy kodeks moralny, według którego powinno się postępować.

Wnioski

T: Dziady wciąż aktualne. Nawiązania współczesne.

Lekcja 3

Spektakl, reż. K. Babicki

Dziady we współczesnych piosenkach

Dziady we współczesnych piosenkach

Dziady w kulturze popularnej

Dziady w kulturze popularnej

Dziady cz. II to utwór ponadczasowy. Jego przesłanie jest uniwersalne - aktualne dla wszystkich.Jest to kanon polskiej literatury, przez co twórcy teatralni chętnie sięgają po to dzieło. Często dokonują w nim zmian, uwspółcześniają go.Obrzęd i towarzyszący mu nastrój sprawiają, że odniesienia do dramatu Mickiewicza możemy odnaleźć także w kulturze popularnej - piosenkach, memach, grach komputerowych.

Wnioski

Możesz wykonać go w sposób tradycyjny (kartka o formacie A3, minimum 6 okienek) lub w wersji online (na przykład tutaj: ).

Przygotuj komiks, w którym przedstawisz wydarzenia z dramatu Mickiewicza. Pisz współczesnym językiem, nie cytuj utworu.

Projekt