Romantyzm

START

podróż w czasy romantyzmu

Romantyzm (z fr. romantisme, od roman powieść, opowieść) epoka w historii sztuki i historii literatury trwająca od lat 90 XVIII wieku do lat 40 XIX wieku. Romantyzm rozwinął się początkowo w Europie Zachodniej i wyrażał się w poezji, malarstwie i muzyce.

Co to jest romantyzm?

Powstał jako reakcja na zmiany społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową i rewolucją francuską z 1789 roku. Był formą buntu przeciwko ustalonym regułom społecznym, które rządziły społeczeństwami epoki Oświecenia przeciw sztywnym zasadom życia arystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka.

Według romantyków świat dzielił się na to, co widzialne (materialne) i poznawalne zmysłowo oraz na to, co niewidzialne (duchowe) – dające się poznać jedynie za pomocą środków pozarozumowych, takich jak wiara i intuicja.

• Dużą rolę odgrywają wątki narodowe, literatura zaangażowana politycznie;

• Pisarz to człowiek wolny, jednostka wybitna, stojąca ponad społeczeństwem.

• Natura odzwierciedla uczucia bohatera;

• Najczęściej ukazywano miłość nieszczęśliwą lub zawiedzioną, gdyż tylko taka miała dla romantyków znaczenie;

• Ogromne zinteresowanie kulturą ludową, literaci czerpią ze źródeł ludowych, biorą pomysły na dzieła z ludowych opowieści;

Cechy romantyzmu

1822

wydanie "Ballad i romansów"Adama Mickiewicza, początekromantyzmu w Polsce

1815

Sto dni Napoleona

lata 90. XVIII w.

początek romantyzmu w Angliii Niemczech

Ramy czasowe epoki

Źródło "Nowe słowa na start 7"

1830

Powstanie listopadowe w Polsce

1864

upadek powstania styczniowego, koniec polskiego romantyzmu

1848

Wiosna Ludów

Literatura w czasach romantyzmu

Cechy charakterystyczne stylu romantycznego

• pisarze do języka wprowadzają wyrazy potoczne, regionalne i gwarowe;
• indywidualizują zjawiska i postacie;
• uczucia wypowiadają bezpośrednio i wprost;
• ważna jest nastrojowość utworu;
• umiłowanie wolności i natury.

Przedstawiciele literatury polskiego romantyzmu

- polski poeta, działacz i publicysta polityczny, uważany za największego poetę polskiego romantyzmu. Jego dzieła to m.in.: "Ballady i romanse", "Pan Tadeusz", "Konrad Wallenrod", "Dziady", "Oda do młodości".

AdamMickiewicz

- poeta polski doby romantyzmu, dramaturg i epistolograf. Obok Mickiewicza i Krasińskiego określany jako jeden z Wieszczów Narodowych. Jego dzieła to m.in. : "Beniowski", "Kordian", "Balladyna".

Juliusz Słowacki

- poeta polski doby romantyzmu, dramatopisarz, eseista, grafik. Często uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych. Jego dzieła to m.in. : "Moja piosnka", "Fortepian Szopena", "Bema pamięci żałobny rapsod".

Cyprian KamilNorwid

– polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, wolnomularz, hrabia. Tworzył w epoce romantyzmu. Jego dzieła to np.: "Zemsta", "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca", "Damy i Huzary", "Pan Jowialski".

Aleksander Fredro

Malarstwo w czasach romantyzmu

Malarstwo okresu romantyzmu jest niejednolite. Największym natchnieniem dla malarzy romantycznych była natura, jej tajemniczość, potęga i żywiołowość. Znacznemu rozszerzeniu uległa paleta barw. Zmieniły się również zasady kompozycji, wielkiego znaczenia nabrał kontrast. Tematem wielu dzieł stały się również zjawiska fantastyczne. Duże znaczenie miał również wydźwięk symboliczny powstających wówczas dzieł.

Wszystkie te cechy świadczą o tym, że malarstwo romantyczne było w opozycji do klasycznych kanonów popularnych w XVIII wieku. Poza przyrodą dużym zainteresowaniem malarzy romantycznych cieszył się człowiek i jego uczuciowość oraz patriotyczne (dramatyczne) wydarzenia historyczne.

"Przejście przez strumień"William Turner

"Portret Adama Mickiewicza ..."Walenty Wańkowicz

"Wolność wiodąca lud na barykady"Eugene Delacroix

Muzyka w czasach romantyzmu

Cechy romantyzmu w muzyce:

• przewaga treści nad formą,
• programowość w muzyce (utwór ma treść pozamuzyczną),
• uczuciowość,
• subiektywizm, indywidualizm twórców,
• synteza wszystkich sztuk (silne związki z literaturą oraz z malarstwem, powstają liczne pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu, opery i utwory programowe).

Najsłynniejsi polscy kompozytorzy romantyczni

Stanisław Moniuszko

Fryderyk Chopin

Architektura w czasach romantyzmu

Architektura romantyczna nie wykształciła własnego, odrębnego stylu. Najbardziej charakterystyczną cechą tego okresu jest historyzm, w szczególności fascynacja gotykiem (tzw. neogotyk) i renesansem (tzw. neoklasycyzm), którego można było zauważyć głównie w wyglądzie budowli użytku publicznego na terenie Księstwa Warszawskiego, a następnie Królestwa Polskiego.

Sprawdź, ile zapamiętałeś / zapamiętałaś.

Przyporządkuj przykłady do odpowiednich kategorii.

Uzupełnij notatkę, a następnie zapisz ją w zeszycie.

Znajdź 10 słów związanych z dzisiejszą lekcją, następnie ułóż je w kolejności alfabetycznej i rozwiń jednym zdaniem. W ten sposób powstanie uczniowski mini-słownik romantyzmu.

Przygotowała: Agnieszka Łazarek

Dziękuję !