Imiesłowy przysłówkowe

Na początek przyjrzyj się podanym zdaniom i zastanów się, co oznaczają wyróżnione wyrazy.

Pobiegł na spotkanie, podskakując z radości.Niecierpliwił się, oczekując na ukochaną.Uśmiechnął się, ujrzawszy ją po drugiej stronie ulicy.Poszli do parku, trzymając się za ręce. Zaczęli tańczyć, usłyszawszy ulubioną melodię.

Wyrazy podskakując, oczekując, ujrzawszy, trzymając, usłyszawszy są formami czasownikowymi, gdyż oznaczają czynności.

Imiesłowy przysłówkowe dzielimy na współczesne i uprzednie.

Podobnie jak przysłówki, imiesłowy przysłówkowe są nieodmienne. Występują najczęściej w wypowiedziach złożonych z imiesłowowym równoważnikiem zdania, o którym będziemy mówić później.

Zeszyt ćwiczeń, s. 13-15.

Imiesłow przysłówkowy współczesny

Imiesłów przysłówkowy uprzedni

Informuje o tym, że dwie czynności odbywają się w tym samym czasie (współcześnie wobec siebie).

Informuje o tym, że jakaś czynność została wykonana wcześniej niż poprzednia (uprzednio).

Poznajemy imiesłowy przysłówkowe.

Odpowiadają na pytania przysłówka:

• pobiegł (jak?) - podskakując,
• niecierpliwił się (kiedy?) - oczekując,
• uśmiechał się (kiedy?) - ujrzawszy ukochaną,
• poszli (jak?) - trzymając się za ręce,
• zaczęli tańczyć (kiedy?) - usłyszawszy melodię.

Takie formy nazywamy imiesłowami przysłówkowymi.

Słuchając muzyki, wystukiwała rytm. (w tej samej chwili słuchała i wystukiwała) Wbijając gwóźdź, uderzyłem się w palec. (jednocześnie wbiłem i uderzyłem się) Widziałam go, schodząc ze schodów. (w tym samym czasie schodziłam i widziałam go)

Imiesłowy przysłówkowe współczesne tworzymy od czasowników niedokonanych za pomocą zakończenia -ąc.

Wysłuchawszy koncertu, wyłączyła radio. (najpierw wysłuchała, a potem wyłączyła) Wbiwszy gwóźdź w ścianę, powiesił na nim obrazek. (najpierw wbił, a potem powiesił)

Imiesłowy przysłówkowe uprzednie tworzymy od czasowników dokonanych za pomocą zakończenia -łszy, -wszy.