Dziedziczenie grup krwi

DZIEDZICZENIE GRUP KRWI

ZAPOZNAJ SIĘ Z PREZENTACJĄ

ZADANIA DO WYKONANIA

NOTATKA

ZADANIA DLA CHĘTNYCH

POWRÓT DO SPISU TREŚCI

created by Iwona Gajos

CELE LEKCJI

1. wyjaśnienie mechanizmu dziedziczenia grup krwi (układ AB0)
2. interpretacja symboli stosowanych w krzyżówkach ilustrujących dziedziczenie grup krwi
3. omówienie dziedziczenia czynnika Rh
4. zaprezentowanie mechanizmu możliwości wystąpienia konfliktu serologicznego
5. wskazanie wpływu środowiska na kształtowanie się cech osobniczych

GRUPY KRWI CZŁOWIEKA

GRUPY KRWI CZŁOWIEKA

ALLELE WIELOKROTNE

Dość często jeden gen ma więcej niż dwa allele. Allele występujące w więcej niż dwóch postaciach nazywa się allelami wielokrotnymi. Dobrym przykładem genu mającego kilka odmian jest gen warunkujący grupy krwi u człowieka. Występuje on w trzech allelach: IIndeks górny AA, IIndeks górny BB, i. Dwa pierwsze, jak wskazuje zapis, są allelami dominującymi, a trzeci – allelem recesywnym. W dodatku allele dominujące są w stosunku do siebie równorzędne, co oznacza, że jeden nie dominuje nad drugim. Każdy człowiek dziedziczy tylko dwa allele warunkujące określoną grupę krwi: jeden po ojcu, a drugi po matce.

W układzie AB0 człowieka występują cztery grupy krwi: A, B, AB i 0.

GENOTYPY GRUP KRWI

CIEKAWOSTKA

W Polsce 37% ludności ma grupę krwi 0, grupę A – 38%, grupę B – 17% oraz 8% grupę AB.

CZYNNIK Rh

DZIEDZICZENIE CZYNNIKA Rh

Czynnik Rh to substancja zwana także antygenem D, występująca na powierzchni erytrocytów u 85% ludzi. U człowieka za dziedziczenie czynnika Rh odpowiada gen występujący w dwóch odmianach: Rh+ i Rh-. Allel Rh+ jest allelem dominującym, a allel Rh- – allelem recesywnym. Odpowiednio osoby, które posiadają genotyp Rh+Rh+ lub Rh+Rh-, mają na powierzchni erytrocytów czynnik Rh (antygen D), a u osób o genotypie Rh‑Rh- on nie występuje.

Potomstwo mężczyzny będącego heterozygotą o grupie krwi Rh+ i kobiety o grupie krwi Rh- może mieć grupy krwi Rh+ lub Rh-. Przy niezgodności czynnika Rh między matką a jej nienarodzonym dzieckiem, czyli gdy dziecko matki Rh- dziedziczy po ojcu grupę Rh+, może dojść do konfliktu serologicznego.

Ma on miejsce tylko wtedy, kiedy matka jest homozygotą recesywną pod względem czynnika Rh. Gdy ojciec przekaże dziecku czynnik Rh, ich dziecko będzie heterozygotą, co oznacza, że w jego krwi pojawi się czynnik Rh.

ZADANIE DLA CHĘTNYCH

1

3

2

4

POWRÓT DO STRONY TYTUŁOWEJ

ZADANIA DO WYKONANIA

SPRAWDŹ

SPRAWDŹ

SPRAWDŹ

POWRÓT DO STRONY TYTUŁOWEJ

SŁOWNIK POJĘĆ

SŁOWNIK POJĘĆ GENETYCZNYCH allele wielokrotne - allele genu występujące w populacji w więcej niż dwóch postaciach, np. allele warunkujące grupę krwi u człowieka (IIndeks górny AA, IIndeks górny BB, i) czynnik Rh - antygen, który występuje na powierzchni czerwonych krwinek u 85% ludzkiej populacji konflikt serologiczny - może wystąpić w okresie ciąży między matką Rh- uczuloną na czynnik Rh i dzieckiem Rh+; jego skutkiem jest niszczenie erytrocytów dziecka układ AB0 - jeden z głównych układów grupowych krwi człowieka, oparty na obecności na powierzchni erytrocytów antygenów A i B

NOTATKA

POWRÓT DO STRONY TYTUŁOWEJ

T: Podstawowe prawa dziedziczenia. Przepisz i uzupełnij notatkę

• Większość cech człowieka warunkowanych jest przez zespół wielu genów występujących w postaci dwóch lub więcej .....................
• Nieliczne cechy człowieka dziedziczą się ........................ (są warunkowane przez jeden gen mogący występować w dwóch lub wiecej allelach); należą do nich m. in. grupy krwi i czynnik Rh.
• Grupy krwi w układzie AB0 są warunkowane obecnością dwóch z trzech alleli: ..................., ................... oraz ...............
• Występowanie we krwi człowieka czynnika Rh zależy od dwóch alleli: allelu dominującego – ........i allelu recesywnego – ...........

BIBLIOGRAFIA

szeroko pojęte zasoby internetu

03

Puls Życia. Klasa 8. Podręcznik do biologii dla klasy ósmej szkoły podstawowej, Nowa Era

02

platforma Epodreczniki.pl

01

W celu stworzenia tej prezentacji wykorzystano zasoby z następujących źródeł: