"Bursztynowy ptaszek" T. Różewicz

Temat: Obrazy jesieni (Tadeusz Różewicz "Bursztynowy ptaszek").

Przygotowała: Anna Stasiak

AntonioVivaldi "Jesień"

Wysłuchaj fragmentu utworu - podziel się swoimi wrażeniami. Przyjrzyj się slajdom z fotografiami przedstawiającymi jesień - wypisz w zeszycie barwy, które kojarzą Ci się z tą porą roku.

Odczytaj wiersz autorstwa Tadeusza Różewicza

Je­sieńpta­szek bursz­ty­no­wyprzej­rzy­styz ga­łąz­ki na ga­łąz­kęnosi kro­plę zło­ta.Je­sieńpta­szek ru­bi­no­wyświe­tli­styz ga­łąz­ki na ga­łąz­kęnosi kro­plę krwi.

"Bursztynowy ptaszek"

Je­sieńpta­szek la­zu­ro­wyumie­raz ga­łąz­ki na ga­łąz­kękropla deszczu spada.

Jakie wrażenia wywołał w Tobie wiersz?

Analiza utworu:

1

2

3

5

4

Odpowiedz na pytania dotyczące jesieni

Jesień nie jest jednolitą porą roku . Każda jej faza jest inna i zjawiska zachodzące w przyrodzie przyjmują rozmaite formy.

wróć

Odpowiedz na pytania:- Gdybyś miał okreslić nastrój pór roku, jaki twoim zdaniem miałaby jesień?- Jak sądzisz, dlaczego poeta postanowił wykorzystać w wierszu jesień, a nie inną porę roku?- Jak zapewne wiesz, poezji nie odczytujemy dosłownie. O czym, Twoim zdaniem, chciał nam powiedzieć poeta?- Do jakich faz ludzkiego życia można porównać trzy kolejne ptaszki? Dlaczego?

Jaki środek poetycki zastosował autor?

Co powatarza się w wypowiedziach podmiotu lirycznego i czemu służy ten zabieg stylistyczny?

wróć

• Pierwszy ptaszek (bursztynowy) – życie , młodość – kolory jasne , ciepłe , przejrzyste.
• Drugi ptaszek (rubinowy) – przemijanie – starość – kolory ciemne , krwiste , smutne.
• Trzeci ptaszek (lazurowy) – śmierć – brak kolorów , bladość.

PRZENOŚNIA (metafora) - zmiana rzeczywistego znaczenia wyrazów.

W wypowiedziach podmiotu lirycznego powtarza się słowo jesień.Takie celowe powtórzenie tego samego słowa na początku zdania, wersu lub strofy w utworze nosi nazwę ANAFORY. Służy ona ukazaniu znaczenia powtarzanych słów, uwydatnia rytmiczność wypowiedzi lub wprowadza wyliczenia.

Przyjrzyj się budowie wiersza.

Odpowiedz na pytania:- Z ilu strof składa się wiersz?- Ile wersów jest w każdej ze strof?- Czy liczba sylab w wersie jest regularna?- Co możesz powiedzieć o rymach?

wróć

Wiersz składa się z trzech pięciowersowych zwrotek. Liczba sylab w wersie nie jest regularna. Nie występują rymy.

Czym są krople ukazane w każdej ze zwrotek?

"Bursztynowy ptaszek" Tadeusza Różewicza, to rozrachunek z całokształtem życia poety, skupienie się na temacie przemijania.

1

2

wróć

3

Pierwsza ze strof opisuje młodość podmiotu lirycznego. Przedstawia siebie jako przejrzystego, bursztynowego ptaka. Opowiada, że czasy jego młodości były beztroskie. Był szczery, a jego zamiary czyste. Przenoszona z gałązki na gałązkę kropla złota symbolizować może jego młodzieńczy zapał, chęć krzewienia idei i głowę pełną pomysłów. Może być to przeświadczenie, że jest w stanie osiągnąć coś wielkiego.

Kolejna część, to przejście do następnego etapu jego życia. Jest to okres dojrzewania psychicznego podmiotu lirycznego. Okres ten w życiu Różewicza przypadł na czasy II wojny światowej, stąd kilka słów o krwi. Przypuszczać możemy, że ów kropla krwi, symbolizować może tę, przelaną podczas wojny w Polsce.

W ostatniej ze strof ptaszek umiera. Umierać w tej sytuacji mogą idee Różewicza, światopogląd wykształcony w czasach okupacji. Śmierć ta, symbolizowac może także śmierć samego autora, ostatni etap jego wędrówki. W tej części z gałązki na gałązkę spada kropla deszczu. Podmiot liryczny może się martwić, że po śmierci nikt po nim nie zapłacze z wyjątkiem padającego z nieba deszczu.

Określ nastrój każdej ze strof.

1

2

3

Wykonaj ilustrację do wybranej zwrotki wiersza słuchając utworu.

Dziękuję za uwagę!

Nastrój jest spokojny - natura nie przeczuwa jeszcze nadchodzącej zimy.

Nastrój drugiej strofy skłania do zadumy nad przemijaniem.

W trzeciej strofie dominują chłodne barwy, spadają krople deszczu -dominuje nastrój przygnębienia i smutku.