Zinoteka

Ziny

Historia i trwanie

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Wystawę możecie obejrzeć również stacjonarnie - w poczytalni

Witamy na wirtualnej wystawie o historii zinów

Plan wystawy

Kliknij na wybrany obrazek i ruszaj!

Praziny

Praziny

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Muzyka

"Sub Pop #5, Charles Burns
Ziny często powstawały jako fanziny muzyczne i związane były z zespołami albo pewnymi gatunkami muzyki. Niektóre z nich to tzw. fanziny kasetowe, czyli składanki muzyczne nagrywane i rozsyłane w formie kaset magnetofonowych. Tak działał fanzin Subterranean Pop (nazwa została zmieniona na Sub Pop już w drugim numerze). Założył ją Bruce Pavitt. Sub Pop poza papierowymi wydaniami wydawał własną kompilację, zawierającą piosenki amerykańskich zespołów na kasetach. Ostatecznie Sup Pop stał się wytwórnią muzyczną. Zasłynął ze współpracy z lokalną sceną muzyczną w Seattle i zespołami Nirvana oraz Soundgarden.

Muzyka

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Informacja

LÖK ZINE #11 “RESISTANCE / RESISTENZA”, Cleon Peterson
W XXI wieku funkcje zinów takie jak: informowanie o bieżących wydarzeniach, recenzowanie płyt czy zamieszczanie wywiadów z artystami, przejęły strony internetowe. Przez jakiś czas mówiło się
o powstaniu internetowych e-zinów, ale obecnie pojęcie zin rezerwuje się głównie dla wydawnictw papierowych. Ziny stały się rodzajem twórczości artystycznej. Artyści, najczęściej graficy, tworzą
niskonakładowe i eksperymentalne wydawnictwa. Ważny jest rodzaj druku, papieru, stylu szycia. Stosowany jest druk offsetowy i inne pracochłonne metody. Fotografie publikowane w zinach mają wysoką jakość, a komiksy ciekawą formę. Ziny stały się też obiektem kolekcjonerskim.

Informacja

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Polityka

Kariatyda zin, Karolina Dzimira-Zarzycka i Małgorzata Rzerzycha-Myśliwy
Ziny często tworzone były przez ruchy polityczne i grupy dyskryminowane czy mniejszościowe. W ten sposób wykluczone osoby mogły wyrażać swoje myśli i przekazywać treści niekoniecznie obecne w oficjalnym obiegu wydawniczym. W zinach były informacje organizacyjne, polityczne manifesty,artystyczne wypowiedzi literackie i graficzne podnoszące kwestie istotne dla grupy. Zin "Kariatyda zinu", zatytułowany "Brawo, girls", stworzony został przez Kolektyw Kariatyda podczas warsztatu prowadzonego przez oficynę wydawniczą Dzikie Przyjemności, przy użyciu techniki riso. Treści zawarte w zinie dotyczyły edytowania Wikipedii przez kobiety oraz nieobecności haseł dotyczących kobiet sztuki (m.in. artystek, architektek, kuratorek czy badaczek) w serwisie.

Polityka

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Komiksy

Stripburger zine, Jakob Klemencic and Božo Rakocević
Ziny to również wydawnictwa komiksowe powstające niezależnie i wydawane przez twórców albo kolektywy twórcze w małej liczbie egzemplarzy. Jednym z takich komiksów jest „Stripburger”, zin
założony w 1992 roku przez Strip Core, wydawcę niezależnych komiksów ze Słowenii. „Stripburger” jest poświęcony wyłącznie komiksom, zawiera dzieła zarówno słoweńskich, jak i zagranicznych autorów komiksów, uzupełnia je wiadomościami i refleksjami na temat sztuki komiksowej. Wielojęzyczny, stał się ważnym źródłem informacji na międzynarodowej (zwłaszcza europejskiej) scenie komiksowej, a także najważniejszym źródłem informacji dla zagranicznych wielbicieli słoweńskiej sztuki komiksowej. Obecnie pismo zazwyczaj ukazuje się dwa razy w roku. W sumie ukazało się ponad 70 numerów.

Komiksy

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Drugi obieg

„Młodzieniec z gazetką”, akwaforta, XVIII w.; grafika ze zbiorów Biblioteki Narodowej
Ludzie od zawsze rozpowszechniali wiadomości poza głównym nurtem wydawniczym, tworząc niezależne publikacje. Zakazane przez państwo i kościół książki były ręcznie przepisywane i rozpowszechniane nielegalnie. Powstawały księgi rodowe zwane sylwami, w których gromadzono zarówno wiadomości istotne, jak i porady czy plotki. Na dworach szlacheckich w czasach saskich powstawały gazety rękopiśmiennicze. Te ostatnie wiele łączyło z XX-wiecznymi zinami - rozpowszechniano je za pomocą poczty między subskrybentami, informowały o wydarzeniach ważnych dla wąskiego kręgu odbiorców i dotyczyły zabaw i karnawału.

Drugi obieg

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Punk

Selection of British and American punk zines, 1994-2004
Pierwszy punkowy fanzin ukazał się w Nowym Jorku i nosił tytułu „Punk”. Wkrótce w Wielkiej Brytanii powstały ziny „Sniffin’Glue” i „Ripped and Torn”. Ziny dobrze wpasowywały się w ruch punkowski, jako niezależne, samowystarczalne i kojarzące się z estetyką odbitek xero i tanich wydruków. Na łamach punkowych czasopism recenzowano płyty, publikowano wywiady z zespołami oraz artykuły poświęcone historii punk rocka. Wkrótce inne grupy subkulturowe zaczęły tworzyć ziny. Najbardziej znany fanzin punkowy w Polsce to QQRyQ (czyt. Kukuryku), zainicjowany w Warszawie przez Piotra "Pietię" Wierzbickiego w 1985 roku. Początkowo był wydawany w podziemnym wydawnictwie w nakładzie od kilkudziesięciu do kilkuset egzemplarzy. Tworzony był metodą kolażu, a powielany techniką kserograficzną.

Punk

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Fandom SF

The Reign of the Superman, Joe Shuster
Pojęcie fanzinu, czyli zinu dla fanów, związane jest od początku istnienia z bardzo prężnym fandomem SF. Fandom to społeczność miłośników, często zrzeszona w klubach i organizująca regularne spotkania. W USA fani tworzący kluby wymieniali się informacjami listownie. Tak powstały pierwsze ziny - w 1930 roku „The Comet”, w 1933 roku „Science Fiction Digest”, a w 1934 roku „Fantasy Magazine”. Fanziny dotyczyły nie tylko konkretnych filmów, serii, bohaterów czy komiksów, lecz także zawierały własną twórczość fanów, ogłaszano tam wydarzenia klubowe oraz publikowano artykuły naukowe. Mimo, że fanziny SF były bardzo popularne na całym świecie, w ZSRR, NRD, Czechosłowacji, na Węgrzech i w Polsce zaczęły powstawać dopiero w latach 80., razem z podziemnymi wydawnictwami nielegalnymi.

Fandom SF

"291 Throws Back Its Forelock", Marius de Zayas. Cov
Prazinami można nazwać artystyczne wydawnictwa, które powstały na początku wieku w kręgach artystycznych. Najczęściej były to utwory literackie lub graficzne tworzone przez amatorów.
Jedną z pierwszych organizacji zajmującą się niezależnymi wydawnictwami było Amateur Press Association z USA. Powstało w 1910 r, a jego członkowie wymieniali się pismami literackimi, które tworzyli sami. W Europie dadaiści i futuryści tworzyli pisma, które zawierały wartościowe utwory literackie, ale przede wszystkim proponowały nowoczesną szatę graficzną i układ tekstu. Pierwszym zinem bywa czasem nazywany „Dadaphone”, periodyk wydawany przez ruch artystyczny dadaistów. Te niskonakładowe wydawnictwa, np. „291”, inspirowały kolejne pokolenia szukające własnego sposobu wyrazu.

Zapraszamy do biblioteki!

Szukaj nas na:

Muzyka: https://files.freemusicarchive.org/storage-freemusicarchive-org/music/no_curator/Checkie_Brown/hey/Checkie_Brown_-_03_-_Laeuferlied_CB_33.mp3