W warsztatach Mistrza Leonarda

Kodowanie z Leonardem

Leonardo da Vinci od dzieciństwa zdradzał talent artystyczny. W swoim życiu namalował niewiele obrazów, ale te, które ukończył, zyskały światową sławę. Wiadomo również, że był on niezwykłym technologicznym pionierem: projektował mosty i latające maszyny! Mało kto jednak wie, że posiadał również mnóstwo notatników ze swoimi zapiskami, szkicami, rysunkami. Do naszych czasów zachowało się 7000 stron, które są kopalnią wiedzy o jego talencie.

1

1

5

4

2

3

1

Info

Wyzwanie 1

Powrót

SZYFR CEZARA Sposób szyfrowania pochodzi od Juliusza Cezara, który szyfrował swoją korespondencję z przyjaciółmi. Jest to technika polegająca na przesunięciu liter o stałą wartość. Cezar, zamiast danej litery, wpisywał literę występującą w alfabecie o trzy miejsca dalej, dlatego metoda ta nazwana została szyfrem przesuwającym, kodem Cezara lub przesunięciem Cezariańskim.

SZYFR - CZEKOLADKA Szyfr ten w odróżnieniu od prostych szyfrów różni się tym, że literę zastępuje się obrazkiem, a nie inną literą. Szyfrując - w miejsce litery wstawiamy kropkę. Kluczem do tego szyfru są literki powpisywane w ramkę w następujący sposób:

SZYFR – UŁAMKOWY Litery szyfru zapisane są w formie ułamka. Aby zaszyfrować słowo, wyszukujemy konkretną literę i zapisujemy ją w formie ułamka. Licznik wskazuje na kolejność litery w danej grupie, a mianownik - która jest to grupa.

ALFABET MORSE’A Ten specjalny sposób szyfrowania został stworzony przez Samuela Morse’a i Alfreda Vaila w 1840 roku. Stosowany był w telekomunikacji radiowej, w prowadzeniu międzynarodowej korespondencji, przy użyciu linii telegraficznych, podwodnych kabli i obwodów radiowych. Każda litera alfabetu jest reprezentowana w zapisie przez specjalny, stały układ kropek i kresek. W telekomunikacji znaki są przekazywane za pomocą dźwięków, błysków światła, impulsów elektrycznych, przy czym sygnał krótki odpowiada kropce, a długi kresce.

W notatnikach robił zapiski w formie lustrzanego odbicia oraz z koniecznością czytania od prawej do lewej. Dzięki temu jego notatki najłatwiej odczytuje się z pomocą lustra. Niektórzy wskazywali, że być może chodziło o to, aby uchronić zapiski Leonardo przed niepowołanym wzrokiem. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że chodziło wyłącznie o wygodę - leworęcznemu da Vinci łatwiej było pisać w ten właśnie niezrozumiały dla większości sposób.

Szyfr Polibiusza W II w. p.n.e. jeden z greckich pisarzy wymyślił stosowany do dziś sposób szyfrowania. Ułożył litery w kwadrat, a rzędy i kolumny ponumerował. Numer wiersza i kolumny, czyli współrzędne, kodowały konkretną literę. LINK

Wyzwanie 1 Zapraszam do odszyfrowania wiadomości.

2

3

4

5

6

7

W warsztatach Mistrza Leonarda

1

Witajcie! Chyba każdy z nas kojarzy postać Leonarda da Vinci. To on namalował najbardziej rozpoznawalne obraz świata - Monę Lisę czy znane wszystkim malowidło ścienne Ostatnią Wieczerzę. Był on jednak nie tylko malarzem, ale również wspaniałym anatomem, odkrywcą, naukowcem, rzeźbiarzem, inżynierem i matematykiem. Był to człowiek wyprzedzający swoją epokę, którego ciekawił świat i nie ograniczała wyobraźnia i kreatywność. Wiedza mistrza wyprzedzała ówczesne czasy, dlatego niechętnie dzielił się nią z nieznajomymi. Spróbujmy poznać jeden z najwybitniejszych umysłów XV wieku i zapoznać się z jego niektórymi jego dokonaniami, które stały się inspiracją do naszych działań projektowych. Zapraszam na przeżycie przygody w murach pracowni Mistrza Leonarda.

• Zachęcenie uczniów do rozwijania swoich umiejętności i zdobywania wiedzy z zakresu przedmiotów STEAM (skrót od ang. Science, Technology, Engineering, Arts & Maths czyli nauka, technologia, inżynieria, sztuka, matematyka) ukazując dokonania Leonardo da Vinci.
• Zwiększenie motywacji, zaangażowania w naukę oraz podejścia uczniów do przedmiotów ścisłych czyniąc je miej abstrakcyjnymi.
• Polepszenie umiejętności społecznych, kulturowych, międzykulturowych i językowych w szkołach partnerskich.
• Rozwijanie zdolności myślenia krytycznego, współpracy, pracy zespołowej, kreatywnego rozwijania problemów.
• Opracowywanie, wdrażanie i udostępnianie innowacyjnych metod nauczania przedmiotów STEAM z wykorzystaniem różnych narzędzi ICT, z zastosowaniem nauczania CLIL i gamifikacji.
• Umożliwienie nauczycielom skutecznego znajdowania, stosowania innowacyjnych i interdyscyplinarnych rozwiązań i narzędzi, które uatrakcyjnią zajęcia, rozwijając zainteresowania uczniów.

• Leonardo i jego czasy
• Leonardo – artysta
• Leonardo – anatom
• Leonardo – wizjoner
• Leonardo – wynalazca
• Leonardo – matematyk i naukowiec.

Bryły z Leonardem

W 1496 roku Leonardo da Vinci spotkał się z matematykiem Lucą Pacioli. Obaj pracowali dla Ludovico Sforzy, księcia Mediolanu. Pacioli mógł uczył Leonarda geometrii euklidesowej. Przez pięć lat mieszkali i podróżowali razem. Leonardo interesował się geometrią, a zwłaszcza konstrukcjami wielokątów foremnych. Znał przybliżone konstrukcje używane przez inżynierów i rzemieślników i próbował opracowywać bardziej dokładne własne konstrukcje.

2

1

1

3

5

2

4

Info

Wyzwanie 2

Powrót

RYSUNKI WIELOŚCIANÓW FOREMNYCH Warsztaty - szkice wielościanów foremnych - ośmiościanu, dwunastościanu i dwudziestościanu foremnego

ORIGAMI Wielościany "origami" są namacalnym przykładem, że matematyka wcale nie musi kojarzyć się wyłącznie z rachunkami, a budowanie modeli figur przestrzennych może być również źródłem doznań estetycznych.

Origami - wyzwania dla uczniów w czasach pandemii

ROZSZERZONA RZECZYWISTOŚĆ QUIVER

W latach 1496 -1498 Pacioli napisał tekst do książki Da divina proportione (O Boskiej proporcji) o proporcjach w geometrii i architekturze. Zawiera ona podsumowanie właściwości boskiej proporcji, czyli złotej proporcji oraz studium wielościanów. Pacioli poprosił Leonarda, aby narysował około sześćdziesiąt ilustracji do książki – nie mógł trafić na bardziej zdolnego ilustratora.

GEOGEBRA Wykorzystanie oprogramowania Geogebra do wizualizacji brył.

Wyzwanie 2 Zapoznaj się z wzywaniem 2 i wypełnij kartę. Powodzenia!

Złota liczba z Leonardem

Starożytni Grecy uważali, że wśród możliwych podziałów odcinka na dwie części jest taki, w którym otrzymane części mają wyjątkowo piękne proporcje. Ten podział, zwany jest złotym podziałem. Proporcje złotego podziału można znaleźć w wielkich dziełach Leonarda Da Vinci, między innymi na znakomitych obrazach „Ostatnia wieczerza” i „Mona Lisa”.

3

1

1

3

2

Wyzwanie 3

Powrót

Złoty prostokąt

Przyrząd do mierzenia złotego podziału.

Geogebra

Wyzwanie 3 Przed Wami kolejne zadania. Poznacie tajemnice pewnego ciągu liczb związanego ze złotą liczbą. Królicze zadanie - nieodzownie związane z ciągiem, który został określony przez innego Leonarda – włoskiego matematyka, żyjącego na przełomie XII i XIII wieku: Każda para dorosłych królików co miesiąc wydaje na świat parkę młodych, które po miesiącu, będąc już zdolne do rozrodu, rozmnażają się w analogiczny sposób, przy czym wciąż rodzą się młode z poprzednich par. Mając do dyspozycji parę królików, należy obliczyć, ile królików będzie po upływie sześciu miesięcy Ile par królików może spłodzić jedna para w pół roku, jeśli– każda para rodzi nową parę w ciągu miesiąca,– para staje się płodną po miesiącu,– króliki nie zdychają? Powodzenia!

Czy jesteś „złotym” człowiekiem?

Złoty podział wpisany jest również w proporcje ludzkiego ciała. Liczbę φ o przybliżonej wartości 1,618 proporcjonalnie zbudowanego człowieka uzyskamy, dzieląc: wzrost człowieka przez odległość od stóp do pępka; długość nogi przez odległość od stóp do kolana; odległość od ramienia do końców palców przez odległość od łokcia do końców palców; wysokość twarzy przez szerokość twarzy; odległość od brwi do ust przez długość nosa.

4

1

1

2

Info

Powrót

POMIARY

GEOGEBRA

O postaci ludzkiej Tak miał brzmieć tytuł traktatu z anatomii, który planował napisać Leonardo. Zainteresowanie anatomią ludzkiego ciała wiązało się z jego pracą malarską i rysunkową, w której chciał idealnie oddać piękno ludzkiego ciała. Złoty podział i złotą liczbę (fi) znajdziemy również w proporcjach naszego ciała. Co prawda proporcje te nie są tak idealnie i dokładnie zachowane, ale są na pewno bardzo zbliżone. Wykonując kilka pomiarów i możemy sprawdzić, czy możemy się określić „złotym człowiekiem”.

Konstruujemy z Leonardem

Leonardo da Vinci żył w niespokojnych czasach i wiedział, że skutecznym sposobem, gwarantującym bezpieczeństwo i zarobek, było uciekanie się do protekcji książąt i mecenasów. Jednym z nich był książę Mediolanu Ludowico Sforza, który wspierał wielu artystów i architektów, a wśród nich również Leonarda. Podczas pobytu w Mediolanie ( i później) da Vinci zaprojektował m.in. szereg interesujących konstrukcji mostów.

5

1

1

6

2

4

5

3

Info

Wyzwanie 4

Powrót

MOST SAMONOŚNY

WIATROMIERZ - ANEMOMETR

KATAPULTA Wyzwanie znalazło się w gronie zwycięskich działań konkursu organizowanego w ramach STEM Discovery Campaign 2020 (Kampania Odkrywamy Nauki Ścisłe) organizowaną przez European Schoolnet w Brukseli.

Leonardo był twórcą inżynierii wojennej, wynalazcą stożkowych kul strzelniczych, planował przebijanie gór tunelami, łączenie rzek za pomocą kanałów, od niego wyszło prawo grawitacji i tarcia, on odkrył parę jako motor żeglugi. Zaprojektował armatę odtylcową, taczki, pas do pływania, zajmował się również materiałami wybuchowymi. Pracował nad skonstruowaniem maszyn do latania i kombinezonem dla nurka. Jednym z największych talentów Leonarda jako inżyniera, była jego zdolność obserwacji. Na przykład, kiedy projektował machiny latające, studiował budowę ptaków i ich sposób latania.

MODEL DŁONI

Wyzwanie 4 Leonardo da Vinci zostawił liczne projekty mostów, które przez stulecia przykuwały uwagę wielu ludzi. Spróbujcie zbudować jeden z takich mostów. Pomoże Ci w tym instrukcja. LINK - bit.ly/32rSXYn

Wyzwania z Leonardem

Staramy się w jak największym stopniu angażować uczniów do współpracy i stawiamy przed nimi wyzwania, współpracując online w grupach międzynarodowych. Uczniowie odgrywają w naszych działaniach główną rolę, a nauczyciele są koordynatorami nadzorującymi postęp prac poszczególnych grup.

6

1

2

1

4

3

Info

Powrót

Grupa historyków

Grupa fizyków Hologramy LINK

Grupa biologów

Grupa inżynierów

Jak pracujemy? Organizujemy zadania wymagające pracy w podgrupach zadaniowych, m.in. uczniowie poszukują i porównują informacje, analizują i rozwiązują problemy, prowadzą eksperymenty i badania, uczą się poprzez zabawę, quizy i gry edukacyjne. Uczniowie przyjmują różne role: artystów, inżynierów, fizyków, matematyków, techników, naukowców,...

Zainspirowani Leonardem

Leonardo miał w sobie niezaspokojoną ciekawość świata. Jego działa i kodeksy są niekończącym się źródłem inspiracji, a ich odkrywanie jest dla nas wielką przygodą. Poznajemy życie Mistrza co pozwala nam stworzyć portret „człowieka renesansu”.

7

1

4

7

5

2

6

1

3

Żywe obrazy

Perspektywa

Rysunki

Film, przedstawienie Film Spotkanie dwóch wielkich Przedstawienie Leonardo da Vinci - podsumowanie pierwszego roku pracy w projekcie

Kartki świąteczne inaczej Kartki programowane w Scratchu

Ćwiczenia interaktywne

Nasz umysł nigdy nie zmęczy się podczas nauki.