Strefy klimatyczne i krajobrazowe

1. Pogoda czy klimat?

4. Strefy klimatyczne

2. Różne klimaty

5. Strefy krajobrazowe

6. Notatka

3. Klimat się zmienia

Spójrz na mapę zróżnicowania temperatury powietrza na Ziemi (podręcznik s.106) Potrafisz już odczytać na których obszarach temperatura jest najwyższa, a na których najniższa? Najwyższa temperatura( kolor ciemno brązowy) występuje między zwrotnikami. Im bardziej oddalamy się od tej strefy w kierunku biegunów - wartości temperatur maleją. Najzimniej jest w okolicach biegunów. Dlaczego na równiku jest ciepło a na biegunie zimno? Temperatura powietrza zależy od kąta padania promieni słonecznych. Na równiku promienie słoneczne padają pod kątem prostym - dlatego jest tam ciepło. Im bardziej oddalamy się od równika zmniejsza się kąt padania promieni słonecznych- jest coraz zimniej. Na biegunach promienie słoneczne padają pod najmniejszym kątem, a w czasie nocy polarnych wcale nie docierają do powierzchni Ziemi- dlatego przez cały rok są tam ujemne temperatury powietrza. Spójrz na rysunek: Żeby lepiej zrozumieć - Przypomnij sobie jak zmienia się temperatura powietrza w ciągu doby? Najcieplej jest w południe, kiedy Słońce jest wysoko nad naszymi głowami. Wtedy kąt padania promieni słonecznych jest najwyższy. Rano i wieczorem Słonce jest niżej na widnokręgu, kąt padania promieni słonecznych jest mniejszy - dlatego jest chłodniej niż w południe. Najzimniej jest w nocy, kiedy promienie słoneczne nie docierają do powierzchni ziemi.

Spójrz na mapę przedstawiającą rozkład opadów na kuli ziemskiej (podręcznik s. 107) Potrafisz odczytać z mapy, na których obszarach opady są najwyższe, a na których najniższe? W okolicach równika opady są najwyższe. Pomyślmy dlaczego? Już wiemy, że jest tam bardzo ciepło- zatem gorące powietrze unosi się do góry- unosząc się ulega ochłodzeniu- podczas ochładzania dochodzi do skraplania- występują bardzo obfite opady deszczu (deszcze zenitalne). Najniższe opady odnotowuje się w okolicach zwrotników- na obszarach pustynnych oraz w strefach okołobiegunowych.

Na Ziemi wyróżniono pięć stref klimatycznych. Układają się one wzdłuż równoleżników, symetrycznie względem równika. W kolejności od równika w stronę biegunów są to:

• strefa klimatów równikowych - wysokie temperatury i opady przez cały rok , jest to strefa gorąca i wilgotna
• strefa klimatów zwrotnikowych - wysokie temperatury przez cały rok, duże amplitudy dobowe temperatur ( w ciągu dnia gorąco, nawet do +50 stopni C, w nocy temperatura spada do 0 stopni C), bardzo małe opady. - gorąca i sucha
• strefa klimatów podzwrotnikowych - suche, gorące lata, ciepłe i wilgotne zimy
• strefa klimatów umiarkowanych - najbardziej rozległa, dlatego dzieli się ja na strefę klimatów umiarkowanych ciepłych (bliżej zwrotników) i zimnych (bliżej kół podbiegunowych). Cechą charakterystyczną jest występowanie 4 pór roku, oraz dużych rocznych amplitud temperatury.
• strefa klimatów okołobiegunowych - ujemne temperatury powietrza przez cały rok, skąpe opady - najczęściej śniegu, wieją tu silne wiatry - mroźna i sucha

W jakiej strefie klimatycznej położona jest Polska, Irlandia, Rosja? Polska położona jest w strefie klimatów umiarkowanych, tak samo jak Irlandia i znaczna część Rosji. Czy oznacza to, że mamy identyczny klimat? Nie, ponieważ klimat kształtują różne czynniki. Najważniejsze z nich to: ukształtowanie powierzchni, odległość od mórz i oceanów. Dlatego w każdej strefie klimatycznej występują różne typy klimatów. Poznasz je przechodząc do następnego punktu. Szczególnym klimatem jest klimat górski, który poznałaś/eś na lekcji o Tatrach czy Himalajach. W górach warunki pogodowe, a wraz z nimi piętra roślinne zmieniają się wraz z wysokością.

Strefy krajobrazowe mają związek ze strefami klimatycznymi. Tworzą obszary o charakterystycznej szacie roślinnej. Rozmieszczenie stref krajobrazowych znajdziesz w podręczniku na stronie 111. Omówiliśmy je na ostatnich kliku lekcjach.

Pogoda, to stan atmosfery w określonym miejscu i czasie. Pogoda jest "teraz" Klimat to warunki pogodowe występujące na danym obszarze w ciągu roku i powtarzające się w kolejnych latach. Klimatogram to wykres klimatyczny, który przedstawia dane dotyczące temperatury powietrza i opadów w poszczególnych miesiącach w roku. Jak czytać klimatogram? Spójrz do podręcznika str 103.

Sporządź notatkę do zeszytu odpowiadając na następujące pytania: 1. Strefy klimatyczne Ziemi: (wymień je i podkreśl strefę w której leży Polska) 2. Napisz, jakimi warunkami klimatycznymi charakteryzuje się odmiana klimatu morskiego i odmiana klimatu kontynentalnego. 3. Wymień strefy krajobrazowe na półkuli północnej zaczynając od równika, a kończąc na biegunie północnym. 4. Przy sporządzaniu notatki możesz skorzystać z grafnotki ukrytej pod kolejnym punktem interaktywnym

KLIMAT MORSKI Tereny położone w pobliżu zbiorników wodnych latem mają niższą temperaturę. Woda przynosi im ochłodzenie oraz deszcz, zimą woda jest cieplejsza od lądu - przynosi ocieplenie. ZAPAMIĘTAJ - chłodne lato, łagodne zimy, większa ilość opadów

KLIMAT KONTYNENTALNY Obszary położone w głębi lądów charakteryzują się skąpymi opadami deszczu. Powietrze jest suche, dlatego niebo często jest bezchmurne. Latem temperatury są wyższe niż na wybrzeżu, zimą niższe. ZAPAMIĘTAJ -upalne lato, mroźne zimy, niskie opady

KLIMAT GÓRSKI Wraz ze wzrostem wysokości temperatura powietrza spada.( średnio co 100 m o 0,6 stopnia). Opady wraz ze wzrostem wysokości zwiększają się. Dlatego na obszarach górskich występuje inny klimat niż na otaczających je, położonych niżej terenach. Wysokie góry mogą występować w różnych strefach klimatycznych, dlatego mówimy, że jest to klimat astrefowy.