Podróże cz.1

WITAJCIE KOCHANI!!

AMERYKA POŁUDNIOWA

W tym bardzo krótkim tygodniu, bo wasi starsi koledzy z klas ósmych piszą swój sprawdzian (życzymy im powodzenia) chcemy Was zainteresować podróżami. W tym roku może to być trudne, ale może na następne wakacje zaplanujecie ze swoimi rodzinami podróż marzeń? Póki co przygotowałyśmy dla Was kilka podpowiedzi, gdzie można się udać i co tam można ciekawego zobaczyć. Dzisiaj proponujemy Wam Amerykę Południową i Afrykę.

AFRYKA

klikaj w mapki

A jeśli nie Ameryka Południowa, to może Afryka?

Afryka to w Polsce wciąż słabo znany kontynent. Jego turystyczne atrakcje pozostają w dużej mierze nieodkryte. Dominują dwa kierunki wyjazdów: Egipt, gdzie niejako przy okazji plażowania odwiedza się Piramidy oraz Kenia/Tanzania, dokąd turyści jadą by, głównie na równinie Serengeti, zobaczyć z bliska wielkie ssaki. Oczywiście wspomniane dwa kraje to wspaniałe miejsca, jednakże Afryka się na nich nie kończy. Zobaczcie, co jeszcze Afryka może Wam zaproponować:

klikaj w ikonki

wróć

Park Narodowy Serengeti (Tanzania, Kenia) - można tu odbyć jedno z najlepszych safari na świecie. Park słynie z migrujących sezonowo stad antylop, zebr, gazeli i bawołów. Poza tym żyją tam żyrafy, słonie, nosorożce oraz wiele drapieżników.

Wodospady Wiktorii (Zimbabwe, Zambia) - wodospady na rzece Zambezi. Uważane są za jeden z naturalnych cudów świata. Wysokość spadku wody wynosi 108 m, szerokość wodospadu 1,7 km.

Kilimandżaro (Tanzania) - najwyższy szczyt Afryki. Wznosi się na wysokość 5895 m n.p.m.

Sahara - piaszczyste wydmy, zielone oazy, najbardziej niedostępny region na świecie, leży na terytorium 11 państw.

Marrakesz (Maroko) - miasto położone na skrzyżowaniu saharyjskich szlaków przemierzanych niegdyś przez karawany. Słynie z tętniącego życiem placu Dżemaa El-Fna.

Kraj Dogonów (Mali) - tradycyjne wioski z chatami z gliny, kryte strzechą. Usytuowane na piaskowym klifie - ponad 150 km długości uskoku Bandiagra. Wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Timbuktu (Mali) - miasto w sercu Sahary. Niegdyś centrum intensywnej wymiany handlowej pomiędzy Czarną Afryką a berberyjskią i islamską Afryką Północną. Istotny ośrodek nauki i kultury Islamu.

Piramidy w Gizie (Egipt) - największe piramidy starożytnego Egiptu.

Kościoły Lalibeli (Etiopia) - nazywane 8 cudem świata, zostały wykute w wulkanicznym tufie w XII wieku. Niektóre wyrzeźbiono w całości z litej skały, jest ich 11. Wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Wielki Rów Wschodni (Kenia) - największa rozpadlina geologiczna świata. Porośnięta sawannami, pocięta grzbietami wulkanów, z błyszczącymi taflami licznych jezior. Żyją tu niezliczone gatunki ptaków (m.in. różowe flamingi, żurawie, czaple), a także hipopotamy, krokodyle i wiele innych zwierząt.

Aleja Baobabów (Madagaskar) - jej niezwykłość polega na tym, że baobaby bardzo rzadko rosną blisko siebie - należą raczej do drzew - samotników. Tutaj zaś rosną rzędami wzdłuż drogi.

Kanion Fish River (Namibia) - jest drugim co do wielkości kanionem świata, ustępuje tylko Wielkiemu Kanionowi w Arizonie. Można przejść go pieszo, ale to wyczerpująca i długa wędrówka.

Przylądek Dobrej Nadziei (RPA) -zakończenie 100-kilometrowego półwyspu. U jego nasady leży Kapsztad. Na końcu, na przedłużeniu półwyspu pienią się wody oceanu.

Góra Stołowa (RPA) - wysoka na 1086 m i płaska jak stół. Żaden pobyt w Kapsztadzie nie jest kompletny bez wspinaczki lub wjazdu kolejką linową na szczyt góry i podziwiania panoramy miasta oraz zatoki.

Afrykańskie bębny - kobiety grające na djembe

HUGH MASEKELA - Don't Go Lose It Baby

Grupa Wataha

Ladysmith Black Mambazo/Mint Juleps "The Lion Sleeps Tonight"

A może nauczymy się afrykańskiego tańca? West African Dance- Sinte Nie takie to proste jak wygląda. Prawda?

Teraz spróbujcie rozwiązać zagadki rodem z Afryki i może nauczyć się mówić w kilku afrykańskich językach: Zagadki w języku kimbundu (Angola, Demokratyczna Republika Konga): Nongojoka! – Zadaj mi zagadkę! Soso yu lub Soso ya – Zagadka dla Ciebie albo dla Was. Sola! – Wybierz sobie zagadkę! Przykłady zagadek: Soba ukalakala kyavulu maji kakate myongo ! – Wódz, który dużo pracuje, ale plecy go od tego nie bolą! (język) Makamba ayadi akalakala kumoxi maji kudimenekena! - Dwóch przyjaciół, którzy razem pracują, ale nigdy się nie pozdrawiają. (oczy) Zagadki w języku hausa (Nigeria, Niger): Zagadki są określane dwoma terminami: asiri (z języka arabskiego) lub tatsuniyar ka-ci ci – ka-ci ci. Ka cici ka cici – oznacza „zgadnij co mam w ręku” i jest formułą, od której zaczyna się opowiadanie zagadek. Gdy osoba nie zna odpowiedzi na zagadkę mówi: Na ba ka gari – co oznacza „Oddaję ci miasto”. Przykłady zagadek: Baba na ciki, gemunsa na waje - Pan w domu, lecz jego broda na zewnątrz. (ogień) Shanuna dubu-dubu, mad’aurinsu d’aya – Mam tysiące wołów, lecz pęta je jeden sznur. (miotła) Abu siriri, tubka Allah – Coś cienkiego, posplatanego przez Allaha. (włosy) Zagadki w języku Luo (Kenia, Uganda): Pytanie: Mnaye? – zagadka? Odpowiedź: Kwithe – zastaw pułapkę (zadaj zagadkę). Awutho, aring aringi kinde duto – Cały czas biegnie przed siebie. (woda) Jaduong’ morito piny (Chieng) – Starzec rządzący świateem. (słońce) Thoul ma yweyo iro (Gare) – Smok wypuszczający dym. (pociąg) Zagadki w języku Maasai (Kenia, Tanzania): Pytanie: Oyiote – czy jesteś gotowy? Odpowiedź: E-euo – tak, jestem gotowy. Parkinyeyie oinyeyie iloreren (Enkakenya) – Kto budzi wszystkich ludzi? (poranek) Tito e tale naado mporro – Piękna dziewczyna z długimi, błyszczącymi paciorkami. (ogień) Murrum lainei kumok naa emua nabo eeta – Wielu wojowników w czerwonym kolorze. (czerwone mrówki)

Afrykańskie maski – pomysły na prace plastyczne Maski afrykańskie mają różne kształty, kolory, wzory i z różnego materiału są tworzone. Jednak nie są one robione w celach dekoracyjnych, pełnią ważną rolę w rytuałach, obrzędach plemion afrykańskich. Są elementem ich kultu religijnego. My jednak skupiłyśmy się na ich walorach artystycznych. Mamy dla Was dwa pomysły na stworzenie masek w stylu afrykańskim. I Potrzebne będą: rolki po papierze, ołówek, nożyczki, brązowa i biała farba, plastelina. Najpierw wycinamy kształt maski z jednej strony rolki oraz otwory na oczy. Następnie malujemy rolkę brązową farbą, a po wyschnięciu doklejamy nos i usta z plasteliny. Na koniec ozdabiamy dowolnymi wzorami. II Potrzebne będą: papierowy talerzyk, brązowa farba, pędzelek, brązowa i biała plastelina, kolorowe tasiemki, kolorowe koraliki, dziurkacz. W drugim projekcie maski należy wyciąć w talerzyku otwory na oczy, a następnie pomalować go na brązowo. Po wyschnięciu doklejamy nos i usta i ozdabiamy talerzyk białą plasteliną. Na koniec wycinamy dziurki i przewlekamy przez nie tasiemki zakończone kolorowymi koralikami.

Zapraszamy Was teraz do gry afrykańskich dzieci ćwiczącej uwagę i spostrzegawczość: Gra pod nazwą „Sey” pochodząca z Mali Żeby zagrać potrzebne jest dwoje dzieci, lub dziecko i dorosły. „Sey” to zabawa w chowanie kamyka. Para graczy najpierw przygotowuje miejsce gry. Na ziemi należy narysować patykiem koło wielkości dużej obręczy. Uczestnicy zabawy siadają naprzeciwko siebie. Każdy z nich robi trzy dołki w ziemi ułożone w szeregu. Osoba rozpoczynająca grę bierze mały kamyk, zwany „tibi” (dla podkreślenia pochodzenia zabawy, można się posługiwać nazwą afrykańską) i chowa go w garści ziemi (piasku). Ostrożnie wsypuje ziemię do każdego dołka tak, żeby przeciwnik nie zauważył, do którego z nich wpadł „tibi”. Zadaniem gracza, który uważnie obserwował czynności drugiego dziecka, jest wskazanie, gdzie znajduje się kamyk. Jeśli mu się to uda, zabiera „tibi” i sam rozpoczyna napełnianie ziemią swoich dołków. Jeśli nie wskaże miejsca ukrycia kamyka, jego przeciwnik wykopuje kolejne dołki i znowu chowa „tibi”. Przed każdą rundą należy wysypać ziemię z dołków. Wygrywa ten zawodnik, który w określonym czasie wykopiewięcej dołków.

Afrykańskie djembe Mówiąc o sztuce Afryki nie można pominąć muzyki. Każdy z nas kojarzy charakterystyczne, afrykańskie rytmy, bicie na bębnach. Znanym afrykańskim instrumentem jest djembe. Możecie je zrobić korzystając z dostępnych materiałów. Potrzebne będą: różnego rodzaju pojemniki plastikowe, na przykład po jogurcie, wiaderko po serku, plastikowe kubeczki, taśma matująca, taśma malarska, czarny sznurek, kolorowe farby, markery permanentne, pędzelki, nożyczki, balony, koraliki, gumki recepturki Ważne jest, aby zarówno w pojemniczku stanowiącym górną, jak i dolną część instrumentu wyciąć otwory. Pudełeczka mające fabryczne wzory obkleiliśmy taśmą maskującą. Następnie dwie części łączymy ze sobą sklejając je taśmą (można także użyć do tego kleju na gorąco). Później odcinamy od balonika końcówkę i nakładamy na górną część instrumentu. Na koniec pozostało udekorowanie instrumentów. Za pomocą farb lub flamastrów można na nich namalować afrykańskie wzory, można też ozdobić je koralikami.

Demonka, kobieta i ptak - bajka grupy etnicznej Serer, Senegal Afryka bajka afrykańska

Klikaj w ikonki, by zobaczyć więcej

Plaże, pustynie, historyczne miasta, wyspy, wykopaliska, parki naturalne, przyjaźni ludzie i lwy morskie… Lista niesamowitych rzeczy w Ameryce Południowej, które czekają, żeby je odkryć, nie ma końca.Gdzie, poza dużymi miastami, powinniście pojechać, żeby Wasze wakacje były zachwycające jak żadne inne? Zaplanujcie swoją podróż z naszą listą 12 najpiękniejszych miejsc w Ameryce Południowej.

12 najpiękniejszych miejsc w Ameryce Południowej

wróć

Podróż do Ameryki Południowej jest jednym z Waszych marzeń? W takim razie pakujcie plecaki i w drogę! Poznajcie z nami 12 najpiękniejszych miejsc na tym niezwykłym kontynencie.

1. Bazylika Las Lajas, Kolumbia Bazylika Las Lajas to wyjątkowo piękne miejsce, a sprawiają to detale architektoniczne samej budowli i fantastyczna przyroda dookoła. Bazylika położona jest w kanionie rzeki Guáitara w wiosce Las Lajas. Otoczony przez wodospady gotycki budynek ma 50 metrów wysokości i mnóstwo idealnie dopracowanych detali, w tym łuki, mozaiki, wieże i kamienne mury. Posąg Matki Boskiej Różańcowej, w całości wykonany z kamienia, stoi we wnęce wyrytej w jednym z filarów mostu prowadzącego do środka.

4. Park Narodowy Tayrona, Kolumbia Wyobraźcie sobie: 30 000 akrów niczym nieskażonej roślinności, setki gatunków zwierząt (wiele zagrożonych wyginięciem), zachwycające plaże kolumbijskich Karaibów i góry Sierra Nevada w tle. Park Narodowy Tayrona, utworzony w 1969, to jedno z najpiękniejszych miejsc w Kolumbii. Te rejony były zamieszkiwane przez przedstawicieli cywilizacji Tairona do połowy XV wieku. Nawet dziś możecie zobaczyć tam fascynujące pozostałości ich kultury, jak na przykład uważane za święte przez tubylców - Pueblito Chairama.

3. Pucón, Chile To dość daleko od stolicy kraju Santiago (780 km na południe), ale kiedy już dojedziecie pociągiem do miasta Pucón, znajdziecie się w najpiękniejszym regionie w Chile: Araucanía. W pobliżu miasta znajduje się wulkan Villarrica, który jest fantastyczną lokalną atrakcją sam w sobie i rewelacyjnym miejsce dla wielbicieli sportów ekstremalnych. Mimo że wulkan jest aktywny (a może właśnie dlatego), wycieczki dookoła niego są dość popularne. W lecie agencje turystyczne oferują przewodników i wypożyczenie sprzętu do wspinaczki (albo “andinismo”, jak się to nazywa w krajach andyjskich), my jednak mocno zachęcamy, żebyście przyłączyli się do oficjalnej wycieczki na Villaricca z wykwalifikowanym tubylcem.

9. Encarnación, Paragwaj Encarnación - trzecie najważniejsze miasto w Paragwaju, nazywane przez swoich mieszkańców nowym Rio de Janeiro, zdobywa coraz większą popularność ze względu na swoje plaże i karnawał. Nieistotne, czy przezwisko jest uzasadnione, w mieście znajduje się mnóstwo naturalnych i kulturowych atrakcji, dla których warto je odwiedzić. Skoro już tu jesteście nie ograniczajcie się do karnawału (co roku w lutym) i koniecznie odwiedźcie pobliskie ruiny misji jezuickich – La Santisma Trinidad de Paraná i Jesus de Tavarangue (jedyne miejsce wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Paragwaju) i oratorium Matki Boskiej z Itacuá.

7. Szlak Strugi Siedmiu Jezior, Argentyna Nie istnieje na ziemi druga tak piękna droga łącząca dwa miasta – 67 mil które rozciągają się pomiędzy San Martin de Los Andes i Villa La Angostura w Argentynie, zostało ochrzczonych mianem Szlaku Strug Siedmiu Jezior i oferuje jedne z najpiękniejszych krajobrazów i widoków Patagonii.

8. Cabo Polonio, Urugwaj A co, gdyby Wasza kolejna podróż zakończyła się w malutkiej wiosce, gdzie nie ma prądu, Internetu, ani nawet brukowanych ulic? Trudno to sobie wyobrazić? W miejscu tak czarującym jak Cabo Polonio, w Urugwaju, na pewno nie będziecie tęsknić nawet za cywilizacją. Półwysep jest położony 260 km od stolicy kraju, Montevideo, i jest powszechnie uważany przez przyjezdnych za magiczne miejsce. Możesz spodziewać się prawie bezludnych plaż, ogromnych, białych wydm piaskowych otaczających miasto, lwów morskich, które prawie zawsze kręcą się w pobliżu wysp przybrzeżnych, bajkowych zachodów słońca i rozświetlonego gwiazdami nieba w nocy.

12. Baños, Ekwador Niewielkie miasteczko Baños de Agua Santa (lub po prostu Baños) w Ekwadorze, otoczone prze trzy wulkany, to mus dla każdego, kto szuka przygody i kontaktu z naturą. Baños położone jest w prowincji Tungurahua, w samym sercu kraju, i znane jako „Wrota Amazonii” – znajduje się na granicy rzeki Pastaza w dorzeczu Amazonki. Miasteczko jest sławne ze swoich gorących źródeł i jako główne miejsce pielgrzymek katolickich – podobno Maryja Dziewica pojawiła się we własnej osobie w pobliżu wodospadu. Podobizna Dziewicy od Świętej Wody znajduje się w lokalnej Katedrze. Żadna wycieczka do Baños nie jest kompletna, jeśli nie wpadniecie chociażby na chwilę do „La Casa del Arbol”, domku na drzewie, w którym znajduje się sławna “huśtawka na końcu świata”.

10. Paramaribo, Surinam Kraj i stolica, które prawie nigdy nie trafiają na listę “co zobaczyć w Ameryce Południowej”, a szkoda – zdecydowanie zasługują na więcej uwagi. Paramaribo, stolica Surinamu, znajduje się na północno-wschodnim koniuszku kontynentu. Miasto jest trochę odizolowane, ale ma wyjątkową, kosmopolityczną atmosferę, bogatą kolonialną architekturę i jest fascynująco zróżnicowane etnicznie. Główne lokalne atrakcje to historyczne Śródmieście, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, gdzie znajduje się piękna Bazylika Św. Piotra i Pawła (największa drewniana budowla na półkuli zachodniej), Rynek Centralny, Fort Zeelandia, Synagoga Neve Shalom i Meczet Keizerstraat.

2. Urubamba, Peru Podróż po Ameryce Południowej bez wycieczki do Świętej Doliny Inków w Andach peruwiańskich? Czyste szaleństwo! Razem z Machu Picchu to niesamowita podróż przez mistyczne Peru. Dolina była istotna dla Inków ze względu na jej geograficzne i klimatyczne cechy. Było to również jedno z głównych miejsc, gdzie Inkowie wydobywali z ziemi różne dobra naturalne. Znajdują się w niej dowody minionej świetności, bogactwa kultury i rdzenne wioski poprzecinane rzekami, które spływają małymi dolinami i tworzą niesamowity krajobraz.

11. Salta, Argentyna „Salta, la linda” (po hiszpańsku „Piękna Salta”) to przezwisko, które Argentyńczycy nadali niewielkiemu miasteczku w Andach w Dolinie Lermy. Wszystko zrozumiecie, jak tylko tu przyjedziecie. Położone na wysokości około 1200 m miasteczko zachwyca czerwonymi pustyniami, ośnieżonymi górami, rzekami i dolinami. Salta jest sławna ze swojego kolonialnego dziedzictwa, obecnego do dziś w tradycyjnych domach, wąskich uliczkach i zabytkach. Jest tu również sporo folkloru Północnej Argentyny i typowa dla tego rejonu muzyka, tańce (zamba i chacarera) i etniczne jedzenie.

5. Isla del Sol (Wyspa Słońca), Boliwia Prawie wszyscy, którzy marzą o Ameryce Południowej, planują trasę Boliwia-Peru-Chile. Jezioro Titicaca to jedna z największych gwiazd tego rejonu, na którym znajduje się aż 41 wysp. Niesamowitych miejsc jest mnóstwo, więc pytanie pozostaje tylko jedno – które wysepki zobaczyć z bliska? Isla del Sol to po prostu mus. Łatwo się na nią dostać z miasta Copacabana, jest największa (14,3 km kwadratowych) i zalicza się do najpiękniejszych wysp jeziora Titicaca. Inkowie uważają ją za świętą, ponieważ znajdowało się tutaj miejsce kultu Dziewic Słońca, kapłanek Boga Słońca.

6. Los Roques, Wenezuela Witajcie w największym parku morskim w Ameryce Łacińskiej: Archipelg Los Roques to tylko niektóre z najbardziej malowniczych i rajskich miejsc tego kontynentu. 42 wyspy i około 250 raf koralowych zajmują łącznie 54 000 akrów – możecie tu spędzić tygodnie codziennie badając nowy zakątek. Możecie zrelaksować się i zachwyć krajobrazem na kajakach albo żeglując. Na fanów sportów bardziej ekstremalnych czeka windsurfing albo nurkowanie.

A teraz trochę muzyki południowoamerykańskiej:

Los Companieros muzyka z Peru:

Leo Rojas - Celeste (Videoclip)

Ulubioną zabawą na urodzinach dzieci w Ameryce Południowej jest rozbijanie piniaty. Oto nasza propozycja do wykorzystania: Jak zrobić piniatę na przyjęcie dla dzieci (How to Make a Pinata) Można sprawić, żeby zabawa była ciekawsza ucząc się wierszyka: Piniata Nie chcę ja srebra, nie chcę ja złota, Rozbić piniatę przyszła mi ochota! Rusz się, no rusz się! Wyjdź dziewczę stąd. Z koszem słodyczy szybko opuść kąt. Rusz się, no rusz się! Wyjdź Juana ma. Z koszem fistaszków spiesz do nas raz dwa! Uderz, uderz, uderz! A nie pogub drogi i do celu prosto niech cię niosą nogi. Słodka pomarańcza, słodki ananas, tych, co w drzwiach stoją, przegoń kijem zaraz.

Dla tych co lubią czytać mamy propozycję do czytania: Bajka brazylijska: Samba de Janeiro (odc. 14) https://tuptuptup.org.pl/samba-de-janeiro/ Samba de Janeiro (odc. 14) - Bajki Gry Zabawy edukacyjne - tuptuptup.org.plKto o świcie przyszedł do mojej dziupli?! - zastanawiała się Pola. Odłożyła szczoteczkę i pomaszerowała do drzwi. Przed dziuplą stał wyjątkowo dziwny...Bajki Gry Zabawy edukacyjne - tuptuptup.org.pl

Ci, którzy lubią wyzwania i zabawę proponujemy zabawę w „PANCERNIKA” Pancernik to zwierzę, które mieszka w Ameryce Południowej, Ta nazwa trafnie opisuje jego wygląd. To zwierzę rzeczywiście pokryte jest pancerzem. Dzięki temu jego ciało jest dobrze chronione. Równocześnie jednak pancerz utrudnia mu poruszanie się. Możecie sami przekonać się jak bardzo. Poproście rodziców o pudełko, takie, żeby udało się Wam przez nie przecisnąć. Pudełko musi mieć obcięte dno i górną część. Przekładamy pudełko przez głowę tak, by jego cztery ściany boczne otaczały tułów. W ten sposób powstaje pancerz. Ponad nim wystają głowa i ręce, poniżej znajdują się nogi. A teraz na czworaki i chodzimy w „pancerzach”. W razie niebezpieczeństwa można spróbować schronić się w nim, zginając ręce i nogi.

To wszystko na dzisiaj.

Te vejo amanhã!

(to znaczy „do jutra” po brazylijsku )

Pozdrawiamy, Nauczyciele Świetlicy