Wulkany w Polsce

Julita Górzyńska-Brenzak

GDZIE W POLSCE ZOBACZYĆ WULKANY?

OTO NAJCIEKAWSZE Z NICH.

Kraina Wygasłych Wulkanów na Pogórzu Kaczawskim mieści się w trójkącie między miastami Jelenia Góra, Jawor i Złotoryja.

Przed milionami lat była to iście piekielna kraina – w jej krajobrazie dominowały setki dymiących stożków wulkanicznych.

Mapka występowania wulkanów.

Dziś śląskie wulkany łączy 85-km Szlak Wygasłych Wulkanów. Brzmi dumnie, jednak nie oznacza – jak to sobie wyobrażaliśmy – oznakowanej trasy z drogowskazami i tablicami informacyjnymi. Tablice, owszem, stoją u stóp objętych ochroną wulkanów, ale drogowskazów na śląskich drogach jest jak na lekarstwo.

Wulkany na Pogórzu Kaczawskim to pozostałości trzech najważniejszych okresów aktywności wulkanicznej:

Jak stare są śląskie wulkany?

Ok. 20-15 mln lat temu – wtedy utworzyło się większość śląskich wulkanów, w tym Organy Myśliborskie, Czartowska Skała, Wilcza Góra (czyli Wilkołak) i Ostrzyca.

Ok. 250 mln lat temu – powstały wówczas m.in. słynne Organy Wielisławskie

Ok. 500 mln lat temu – z tego okresu pochodzą najstarsze skały budujące Pogórze Kaczawskie

Jakie części wulkanów zachowały się do dzisiaj?

Skąd te słupy?

Magma, stygnąc i krzepnąc w kominie, utworzyła charakterystyczne słupy. Wypływając na powierzchnię, miała temperaturę ok. 1000 st. C, ale stykając się z chłodniejszym podłożem, przechodziła w stan stały – działo się to jednak na długo przed tym, zanim magma ostygła. Stygnąc, traciła objętość, co powodowało pękanie skały.

Ostrzyca

Czartowska Skała

Małe Organy Myśliborskie

Zamek Trosky

Zamek Grodziec

Wilcza Góra (Wilkołak)

Rozmieszczenie wulkanów na kuli ziemskiej

Dziękuję!