Want to make creations as awesome as this one?

Transcript

ZAJĘCIA PRZYRODNICZE DLA DZIECI WG. KONCEPCJI CELESTYNA FREINETADOROTA KOZIOŁ- ŻURAWSKADORADCA METODYCZNY WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

IDZIEMY W LAS

KLIKNIJ

DZIEŃ DOBRY!

METODY

TRADYCYJNE METODY A TECHNIKI CELESTYNA FREINETA

Zdobywanie wiedzy za pośrednictwem techniki doświadczeń poszukujących wymaga odpowiedniej bazy, specjalnie uprzednio zorganizowanego środowiska edukacyjnego. Elementem charakterystycznym w procesie uczenia się tym sposobem jest kartoteka fiszek problemowych, zwanych również poszukującymi, przewodnimi albo kartami pracy, które zawierają pewną liczbę poleceń do wykonania w związku z określonym tematem a także źródło informacji. Kart te zwykle przygotowuje nauczyciel. Jednocześnie, na uwagę zasługuje twórcze działanie zarówno nauczyciela jak i dzieci, w procesie tworzenia takich kart.

Za pośrednictwem doświadczeń poszukujących, realizowanych w zakresie edukacji ekologicznej dziecko poznaje środowisko przyrodnicze, jego osobliwości, perspektywy rozwoju. Ponadto, w kontakcie z żywą naturą dziecko nabywa umiejętności obserwacji faktów, zjawisk przyrodniczych i społecznych. Uczy się formułowania trafnych wniosków i spostrzeżeń, nauczyciel zaś wspiera czynności organizacyjne, spostrzeżenia, eksperymenty dzieci oraz wykorzystuje najbardziej do tego celu przydatne kręgi tematyczne, które może podyktować program przedszkolnej edukacji ekologicznej. Nauczyciel może wykazać się również swobodą i twórczością, wykorzystać własną pomysłowość i indywidualne potrzeby dziecka w zakresie proponowania niekonwencjonalnego doświadczenia przyrodniczego.

Spośród technik pedagogicznych które mogą mieć zastosowanie w edukacji ekologicznej a tym samym ściśle wspierają techniki doświadczeń poszukujących, dużym powodzeniem cieszy się technika swobodnych tekstów. Wytwór zajęć prowadzonych tą techniką czyli swobodny tekst dziecka , stanowi źródło różnorodnych ćwiczeń stymulujących rozwój kompetencji językowych, plastycznych, muzycznych, środowiskowych, matematycznych. Swobodne teksty uporządkowane tematycznie i zilustrowane arcydziełami dziecięcymi, tworzą przepiękne książeczki, albumy, które są chętnie potem przeglądane czytane przez ich autorów, rodziców, przesyłane korespondentom.

Swobodne teksty mogą stać się inspiracją do prowadzenia niekonwencjonalnych sposobów zdobywania informacji w edukacji ekologicznej. Dzieci prowadzą wywiady na przykład z leśnikiem, hodowcą, ekologiem. Wykonują doświadczenia, przeprowadzają obserwację, prowadzą dokumentację samodzielnych poszukiwań, na przykład zdjęcia, rysunki, w dowolnej formie notatki. Tak zebrane materiały służą dzieciom do tworzenia mini referatów na różne tematy. Technika swobodnego tekstu opiera się na swobodnej ekspresji słownej dziecka. Są to jego wypowiedzi, które odzwierciedlają nie tylko jego emocje, ale także są dowodem na to, że zamiast gotowych wzorców dziecko do poznawania rzeczywistości używa wszystkich swoich zmysłów. Wypowiadanie się na temat przyrody, otaczającego środowiska, powinno zasadniczo wspierać elementarne doświadczenia przyrodnicze dziecka. Dzieje się to w trakcie wielu zabaw, podczas zabawowo- badawczego kontaktu ze środowiskiem przyrodniczym.

Istotnym czynnikiem w rozwijanie u dzieci przedszkolnych świadomości ekologiczneji podnoszeniu zakresu jego wiedzy przyrodniczej, a jednocześnie doskonale uzupełniającym pracę w oparciu o doświadczenia poszukujące jest swobodna ekspresja artystyczna. Wyrażanie swoich emocji i przeżyć związanych z obserwowaniem otaczającego świata przyrody za pośrednictwem twórczości plastycznej, muzycznej czy ruchowej jest bliższe dziecku przedszkolnymu ze względu na naturalną potrzebę tworzenia. Tym bardziej, że łatwiej jest mu na przykład w formie plastycznej wyrazić swe myśli niż w formie pisma, które nie jest jeszcze dobrze opanowane. Dlatego przedszkolaki często właśnie poprzez malarstwo oddają to, co chcą powiedzieć na dany temat. Powstają piękne prace plastyczne z zakresu przyrody, plakaty ekologiczne, rzeźby i inne wytwory, o których dzieci opowiadają. Zajęcia twórcze pozwalają dziecku na podkreślenie własnego Ja. Ponadto są okazją do pogłębienia wiedzy zdobytej na zajęciach, jak również drogą indywidualnych i zbiorowych doświadczeń.

Dominującymi akcentami realizacji freinetowskiej koncepcji w przedszkolnej edukacji ekologicznej są trzy podstawowe elementy :1. organizowanie dzieciom szerokich kontaktów z bliższym i dalszym środowiskiem przyrodniczym, w celu rozbudzenia ich zainteresowań i ciekawości, wzbogacenia ich wiedzy oraz umiejętności jej wykorzystania w praktyce. 2. eksperymentowanie, doświadczanie, poszukiwanie, rozwiązywanie problemów w zakresie edukacji ekologicznej 3 różnorodne formy swobodnej ekspresji artystycznej i słownej w procesie wyrażania poglądów, myśli i przeżyć związanych z kontaktem z przyrodą. Prymat swobodnej ekspresji, twórczość, metoda naturalna, aktywność własna, doświadczenia zdobywane "po omacku" to kategorie podstawowe, funkcjonujące w każdej z technik pedagogicznych i wychowawczych Celestyna Freineta, wyznaczające drogi wielostronnego dochodzenia do wiedzy. Przy jednoczesnym uwzględnieniu roli nauczyciela, z założonych celów i treści kształcenia i wychowania, oraz bazy materialnej przedszkola tworzą one spójną całość i są podstawowymi elementami procesu wychowawczo-dydaktycznego z zakresu edukacji ekologicznej.

ETAPY REALIZACJI ZAJĘĆ W OPARCIU O TECHNIKĘ DOŚWIADCZEŃ POSZUKUJĄCYCH.

1. Pobudzanie i ukierunkowanie aktywności dzieci w określonej tematyce:- zainteresowanie przedmiotem, osobą, tematem, zjawiskiem, zdarzeniem. - postawienie problemu badawczego ( pytanie nurtujące, zagadnienie do rozwiązania wypływające od dzieci na przykład "Skąd się bierze deszcz?" )- "nurkowanie" we własnym obszarze wiedzy : co wiem, czego nie wiem i chciałbym się dowiedzieć, w jaki sposób i gdzie mogę poszukać informacji, kto może mi w tym pomóc, - zwerbalizowanie potrzeby poznawczej i form aktywności w postaci karty pracy, fiszki poszukującej, mapy myśli tworzonej w formie obrazkowej oraz określenie środowiska informacyjnego.

2 Organizowanie środowiska informacyjnego (miejsce indywidualnych i zespołowych poszukiwań) przez nauczyciela i dzieci :- sala przedszkolna, kąciki edukacyjne wyposażone w różnorodne materiały dydaktyczne na przykład wydawnictwa popularnonaukowe, podręczniki, książki, przyrodnicze, encyklopedie, atlasy, słowniki, płyty CD oraz okazy przyrodnicze zgromadzone w kąciku przyrodniczym.- najbliższe otoczenie dziecka - społeczne, przyrodnicze, kulturowe, na przykład dom, przedszkole, osiedle, ulica, miejscowość.

3 Działalność poznawcza, odkrywcza dzieci ukierunkowana na ich własną pomysłowość i kreatywność w procesie badawczym: analiza materiałów źródłowych, prowadzenie wywiadów, obserwacji, doświadczeń, eksperymentów, tworzenie notatek w formie obrazkowej. 4 Działanie i aktywność praktyczna: indywidualne lub zespołowe porządkowanie, segregowanie, wyrażanie zebranych informacji na przykład w formie wytworów, gazetek, plakatów, albumów, schematów makiet, ilustracji, fotografii, naturalnych zbiorów.5. Przeżywanie i aktywność emocjonalna: przedstawianie, prezentowanie przed wszystkimi dziećmi samodzielnie zebranych i uporządkowanych informacji i materiałów.

Realizacja zadań wynikających z ogólnego celu związana jest z podejmowaniem działań w ramach obszaru edukacji ekologicznej, który w swym zakresie obejmuje następujące cele: • budzenie zaciekawienia otaczającym światem, • rozwijanie zdolności poznawczych, • poznawanie rzeczywistości przyrodniczej poprzez obserwowanie, eksperymentowanie, odkrywanie, • wdrażanie do zachowań akceptowanych społecznie, • wyrabianie właściwego stosunku do otaczającej przyrody, • właściwe reagowanie na cierpienie ludzi i zwierząt, • dostrzeganie zależności pomiędzy stanem naturalnego środowiska a zdrowiem człowieka, • wprowadzanie w świat wartości uniwersalnych, • kształtowanie pozytywnych cech charakteru, takich jak: chęć niesienia pomocy potrzebującym, oszczędność, gospodarność, empatia, • rozwijanie poczucia odpowiedzialności poprzez dokonywanie odpowiednich wyborów, • kształtowanie umiejętności dostrzegania i rozwiązywania problemów przyrodniczych, • dostrzeganie i poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych .

Działania wychowawczo-dydaktyczne, opierające się na kontaktach dziecka z przyrodą, skupiają się przede wszystkim na: • zapoznawaniu z wyglądem, sposobem życia roślin i zwierząt z najbliższego środowiska w różnych porach roku, • kształtowaniu umiejętności obserwowania rzeczywistości przyrodniczej i społecznej, • kształtowaniu umiejętności dostrzegania piękna w obiektach i zjawiskach przyrodniczych (tęcza, rosa, szadź, śpiew ptaków, zachód słońca, płatki śniegu pod mikroskopem, pąki kwiatów itp.), • uwrażliwianiu na zło wyrządzane w przyrodzie, w tym również człowiekowi, • kształtowaniu umiejętności współbrzmienia z przyrodą, • rozumieniu współzależności zachodzących w przyrodzie

W przedszkolu dzieci poznają przyrodę w sposób: • pośredni – za pomocą ilustracji, literatury dziecięcej, filmów, modeli przyrodniczych. • bezpośredni – poprzez spacery, wycieczki, prace hodowlane w kąciku przyrody, zabawy w ogrodzie przedszkolnym. Dzięki hodowli roślin i zwierząt dzieci poznają budowę i funkcje życiowe organizmów, uczą się wielu umiejętności praktycznych oraz mają możliwość kształtowania takich cech charakteru jak: odpowiedzialność, cierpliwość, dokładność, sumienność. Powodzenie w prowadzeniu hodowli daje poczucie sukcesu, sprawstwa, zadowolenia, budzi wiarę we własne siły.

Tak prowadzona edukacja przyrodnicza zaspokaja: - potrzeby poznawcze dzieci (poznawanie przyrody, kultury, przejawów życia społecznego) - potrzeby więzi społecznych (nawiązywanie interakcji werbalnych i niewerbalnych z rówieśnikami i osobami dorosłymi), - potrzeby ludyczne i hedonistyczne (podejmowanie wszelkich form zabawy) - potrzeby emocjonalne i estetyczne (nawiązywanie kontaktów z przyrodą i wytworami stworzonymi przez człowieka) - potrzeby twórcze (rozwijanie twórczości plastycznej, muzycznej, językowej, ruchowej itp.)

Już na etapie wychowania przedszkolnego dzieci powinny wiedzieć, że przyrodę należy chronić wszędzie – nie tylko w rezerwatach przyrody, parkach narodowych i krajobrazowych, ale również: • na miedzach, w rowach, na ścierniskach, gdzie przez wypalanie suchych traw ogień zabija trzmiele i pszczoły, biedronki, mrówki oraz inne organizmy, • na nasypach kolejowych, gdzie znajduje schronienie wiele drobnych zwierząt, które można zniszczyć związkami chemicznymi wyciekającymi z nieszczelnych cystern, • na łąkach i polach, gdzie często zwalcza się chwasty przy użyciu herbicydów, • na drogach i ścieżkach, gdzie można przejechać pojazdem jeża, żabę czy zaskrońca

DLA NAUCZYCIELA (OD C. FREINETA): - ORGANIZUJ I PIELĘGNUJ ŚRODOWISKO EDUKACYJNE, - OBSERWUJ POTRZEBY DZIECKA, - DIAGNOZUJ POTRZEBY DZIECKA, - RESPEKTUJ INDYWIDUALNOŚĆ, - ROZWIJAJ ZAINTERESOWANIA, - INICJUJ NOWE, - BĄDŹ OTWARTY NA POMYSŁY DZIECKA, - WYZWALAJ AKTYWNOŚĆ WŁASNĄ, - POBUDZAJ WRAŻLIWOŚĆ, - ZACHĘCAJ DO SAMODZIELNEGO TWORZENIA, - POZWÓL DOŚWIADCZAĆ, - PODEJMUJ DZIAŁANIA, W TYM INNOWACYJNE, - CIESZ SIĘ OSIĄGNIĘCIAMI, - BĄDŹ TWÓRCZY.

MNOGOŚĆ BARW W NATURZE

FOTO - EARTH BASED FUN

Start

Bardzo Ci dziękuję za wspólnie spędzony czas podczas tego warsztatu. Zapraszam na moją lekcję otwartą " W świecie drzew" W kolejnych warsztatach przyrodniczych poruszę temat treści szczegółowych i sposobów ich realizacji. Ale to już chyba będzie wrzesień...

Sabina Wieruszewska- Duraj Technika doświadczeń poszukujących w nabywaniu i kreowaniu wiedzy ekologicznej przez dzieci 5 - letnie, 2015. Sabina Wieruszewska - Duraj Program "Młody Ekolog". Praca zbiorowa Przyrodnicza edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Poradnik. 2016.

WYKORZYSTANA LITERATURA:Kwiatkowska M., Podstawy pedagogiki przedszkolnej 1988.E. Filipiak, H. Smolińska - Rębas - Organizowanie sytuacji edukacyjnych inspirowanych freinetowską techniką doświadczeń poszukujących 1997.

ZADANIE NAPISZ, JAKIE DOŚWIADCZENIA POSZUKUJĄCE ZWIĄZANE Z EDUKACJĄ PRZYRODNICZĄ BYŁYBY MOŻLIWE W TWOIM PRZEDSZKOLU, W RAMACH JEGO STANDARDOWYCH DZIAŁAŃ (POZA OBECNĄ SYTUACJĄ). OPISAMI PODZIELIMY SIĘ Z INNYMI UCZESTNIKAMI WARSZTATUPraca własna jest potwierdzeniem udziału w warsztacie.

ZAPRASZAM DO KONTAKTU Dorota Kozioł- Żurawska505080954doradcametodycznykatowice@gmail.comFacebook : Doradca w przedszkolu Katowice