Słowniki

SŁOWNIKI

SŁOWNIKI

Słowniki

Kliknij w treści, które Cię interesują.

12

Sprawdź wiedzę!

Pierwszy słownik w języku polskim

11

Słownik frazeologiczny

Słownik ortograficzny

Słownik synonimów

Słownik terminów literackich

Słownik poprawnej polszczyzny

Słownik wyrazów obcych

Słownik języka polskiego

Rodzaje słowników używanych na lekcjach języka polskiego

Historia

1. Pojęcie

SPIS TREŚCI

NAZWA

Nazwa słownik oznacza w języku polskim „zbiór lub zasób słów” i upowszechniła się ona dopiero w XIX wieku. Kiedyś słowniki w Polsce nosiły różne nazwy wywodzące się z łaciny: vocabula, nomenklator, dictionarius, lexicon, a także thezaurus (określenie wywodzące się ze starożytnej greki, oznaczające „skarbiec”). Funkcjonowały także określenia spolszczone, staropolskie takie jak dykcjonarz oraz wokabularz – oznaczenie pochodzące od łacińskiego terminu vocabulare.

Powstanie współczesnych słowników miało charakter ewolucyjny i związane było z historycznym rozwojem języka polskiego. Ich genezę można odnaleźć już w średniowieczu. Początkowo były to jednak słowniki dwujęzyczne: polsko-łacińskie, ponieważ to łacina pełniła rolę powszechnego języka literackiego i naukowego, a języki narodowe jak język polski, niemiecki czy angielski były uznawane za nieliterackie języki potoczne – mówione. Z biegiem czasu, wraz z rozwojem literatury oraz nauki, narodowe języki stały się równouprawnione z łaciną. Słowniki językowe były pierwszym rodzajem słowników, jakie pojawiły się na terenie Polski. Miało to miejsce już w końcu średniowiecza. Ich genezę odnaleźć można w pracy skrybów, którzy przepisując łacińskie teksty w skryptoriach dopisywali przy niektórych wyrazach polskie znaczenia. Do XVIII wieku dominowały słowniki wielojęzyczne najczęściej o układzie tematycznym, rzeczowym. Dopiero później upowszechnił się alfabetyczny układ haseł. Jednojęzyczne słowniki zaczęły pojawiać się dopiero w czasach oświecenia.

HISTORIA

Pierwszym jednojęzycznym słownikiem, który całkowicie poświęcony był tylko językowi polskiemu był słownik autorstwa Samuela Bogumiła Lindego opublikowany na początku XIX wieku.

SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY

SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH

SŁOWNIK FRAZEOLOGICZNY

SŁOWNIK SYNONIMÓW

SŁOWNIK POPRAWNEJ POLSZCZYZNY

SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO

RODZAJE SŁOWNIKÓW UŻYWANYCH NA JĘZYKU POLSKIM

Internetowa wersja słownika języka polskiego PWN. Kliknij w ikonę

Jego podstawowym zadaniem jest dostarczenie wiedzy o znaczeniu ujętych w nim słów poprzez opisowe wyjaśnienie. W zależności od objętości zawiera elementy fleksji, ortografii, etymologii oraz przykłady ich użycia.

opowiadacz

świątek

kutia

dyszel

SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO

Słownik istnieje w wersji elektronicznej. Wystarczy kliknąć w tę ikonę

Jednym z najbardziej znanych jest Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych napisany przez Władysława Kopalińskiego. Pierwsze wydanie ukazało się w roku 1967.

egocentryzm

carpe diem

winieta

abiturient

zawiera zbiór słów pochodzących (przyjętych) z innych języków, a używanych w języku polskim.

SŁOWNIK WYRAZÓW OBCYCH

Istnieje internetowa wersja słownika. Żeby z niej skorzystać, wystarczy kliknąć w poniższą ikonę

rożen czy rożno?

pomarańcza czy pomarańcz?

rodzynek czy rodzynków?

pokoi czy pokojów?

to zbiór porad językowych dotyczących odmiany wyrazów i ich prawidłowego użycia. Słownik ten jest niezastąpioną pomocą w rozstrzyganiu wątpliwości językowych i doskonałym źródłem informacji dla wszystkich, którzy pragną poprawnie mówić i pisać po polsku.

SŁOWNIK POPRAWNEJ POLSZCZYZNY

Skorzystaj z internetowej wersji słownika, klikając w poniższą ikonę:

parabola

tragifarsa

narrator

oda

zawiera hasła z zakresu teorii literatury.

SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH

Istnieje internetowa wersja słownika. Wystarczy kliknąć w ikonę poniżej.

dziecko

przyjaźń

śmiać się

władca

to zbiór haseł o tym samym lub podobnym znaczeniu.

SŁOWNIK SYNONIMÓW

Sprawdź pisownię dowolnego wyrazu, klikając w poniższy link:

czyhać czy czychać ?

Jak podzielić wyraz wanna?

Przed lub stawiamy przecinek?

Pisownia wyrazów z zakończeniem - aż

zawiera zbiór zasad pisowni oraz informacje o normatywnej odmianie i pisowni wyrazów;

SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY

Aby skorzystać z wersji internetowej słownika, kliknij w ikonę poniżej:

mieć

chleb

Spać snem sprawiedliwego

oko

to zbiór frazeologizmów typowych dla języka.

SŁOWNIK FRAZEOLOGICZNY

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ, WYKONUJĄC OBYDWA ĆWICZENIA.

udany wernisaż; iść na wernisaż; wernisaż Marka

wernisaż -żu; -że, -ży

<fr. vernissage, od vernisser lakierować> przyjęcie inaugurujące wystawę malarstwa, rzeźby

D. wernisażu, lm MB. wernisaże, D. wernisaży. UWAGI: Mówimy: wernisaż wystawy. Wyrazu tego nie należy używać w znaczeniu "wystawa".

demonstracja,ekspozycja,event,galeria,kolekcja dzieł sztuki,pinakoteka,pokaz,salon wystawowy, przegląd

Z których słowników pochodzą definicje słowa WERNISAŻ ?

«uroczyste otwarcie wystawy dzieł sztuki»

Jola Żukowska

Dziękuję za uwagę!