FISZKI FREINET

Sieć wsparcia dla nauczycieli wychowani przedszkolnego
przy RODN WOM Katowice

Dzień dobry Panie Freinecie - CZĘŚĆ III - fiszki

Doradca metodyczny wychowania przedszkolnego

Dorota Kozioł- Żurawska

Dzień dobry!

„Niech każdy z twych uczniów znajdzie jakąś dziedzinę,
w której będzie mógł choć na chwilę uzyskać przewagę i powodzenie…
Bez trudu znajdziesz trzydzieści funkcji,
w których zabłysnąć może twoja trzydziestka uczniów”

C. Freinet

KILKA SŁÓW
O EDUKACJI ALTERNATYWNEJ

Co to jest edukacja alternatywna?
Edukacja alternatywna jest formą sprzeciwu wobec sformalizowanego systemu szkolnego i panujących w niej zasad. To także chęć humanizacji edukacji, zastąpienie lekcji szkolnej na rzecz ujęcia pracy systemem całodniowym oraz uaktywnianie dzieci zgodnie z ich zainteresowaniami i predyspozycjami. E
dukacja alternatywna stanowi wyraz buntu przeciw sztywności i sztampowości systemu szkolnego, braku podmiotowych relacji nauczyciela z dziećmi oraz zachwiania proporcji między dążeniem do osiągania celów dydaktycznych i wychowawczych.

Dlaczego pojawiła się pedagogika i edukacja alternatywna?

Ponieważ nauczyciele chcą zerwać z szarą rzeczywistością i próbować dokonywać w niej zmian. Pedagodzy uświadamiają sobie, że nie chcą kontynuować utartego sposobu działania, ale chcą poszukiwać czegoś nowego – jakiejś alternatywy dla istniejącej sytuacji.

Powstanie szkół alternatywnych wynika z niezadowolenia z istniejącego stanu, z chęci wprowadzania zmian na lepsze. Szkolnictwo alternatywne jest symbolem wdrażania czegoś nowego
w stosunku do tego, co jest powszechnie stosowane i uznawane za obowiązujące.

Jaka edukacja jest alternatywna?

To edukacja taka, która:

Stanowi opozycję do propozycji już istniejącej.

Stosuje własny system krytyki wobec istniejącej rzeczywistości i obala dotychczasowe mity, fałszywe przesądy i konwencje.

Za bazę dla powstających poglądów wyznacza tolerancję, demokrację i otwartość na nowości.

Jest niezależna od uwarunkowań politycznych, społecznych i gospodarczych.

Bazuje na dialogu, prawie do wolności i samorealizacji.

Rodzi się z odwagi dążenia do idealnego świata.

Występuje w obronie zagrożonej suwerenności każdego podmiotu – dzieci, młodzieży, osób niepełnosprawnych.

Edukacja alternatywna zakłada głównie:

Humanizację edukacji – wychowanie i nauczanie ma pomagać dziecku w tworzeniu samego siebie, zaspokajać jego potrzeby i stymulować do rozwoju.

Przezwyciężanie odtwórczych form aktywności dziecka, stymulowanych przez metody odtwórcze, przez stosowanie metod wspierania aktywności dziecka.

Zmianę podejścia do programu – zaprzestanie traktowania go jako jedyną bazę i skupiania się wyłącznie na jego realizacji, a w zamian wykorzystanie treści programowych do wspierania aktywności dzieci.

Skupienie się na ocenie opisowej, zmiana podejścia z selekcji dzieci i stopniowania, na podejście wspierające i motywujące do samooceny.

Odejście od lekcyjnych form organizacji szkoły i założenie mówiące, że podstawową formą edukacyjną jest dzień pracy i aktywności dzieci.

PRZYKŁADY EDUKACJI ALTERNATYWNEJ :

KONCEPCJA RUDOLFA STEINERA
KONCEPCJA MARII MONTESORII
KONCEPCJA JANUSZA KORCZAKA
KONCEPCJA CELESTYNA FREINETA

WIEDZY NIGDY DOŚĆ...

Freinet dostrzegł, że dzieci nudzą się na lekcjach, natomiast zaciekawia je to, co same wynoszą z obserwacji życia i z własnych doświadczeń.
Będąc świadomym zainteresowania dzieci samym życiem, nauczanie dzieciom gotowej wiedzy uznał za krzywdę wyrządzaną na ich osobowości.
Hasło "precz z podręcznikami" służyło skoncentrowaniu uwagi na dziecku, jego potrzebach, zainteresowaniach, całości jego myśli, doznań i działań.
O nastawieniu tym pisała E. Freinet: "Obserwując dziecko jako osobnika działającego, dochodzi do wniosku, że jednostka psychiczna, jak każdy organizm, broni swej integralności za każdą cenę. Stąd wynika konieczność wykrywania głębokiego nurtu zainteresowań każdej indywidualności i pójścia za tym zainteresowaniem - żywienie go, zachowywanie jego zapotrzebowań i siły oraz kierowania nim, żeby był płodny."

W rozwoju dziecka Freinet wyodrębnia trzy fazy:

1. faza prób i błędów czyli działania jakby po omacku. Dziecko powtarza czynnosci, które przynoszą powodzenie, a unika tych, które go rozczarowują;

2. faza urzadzania się, kiedy dziecko na podstawie swoich nabytych doświadczeń zaczyna wprowadzać ład do swoich działań;

3. faza zabawy-pracy, która przechodzi następnie w fazę pracy-zabawy.
Tu przez zabawę jako typową postać aktywności dziecięcej przygotowuje się dziecko do pracy i realizacji zadań życiowych.

Inteligencję pojmował Freinet jako ogólną zdolność
"wchłaniania doświadczeń."
Wg niego tradycyjna szkoła rozwija "tylko jeden rodzaj inteligencji abstrakcyjnej, działającej poza realną rzeczywistością za pośrednictwem słów i pojęć utrwalonych w pamięci".

Rezultatem tego jest "brak inteligencji we wszystkim, co dotyczy życia i przystosowania się do środowiska"
.

Według Freineta są jeszcze inne rodzaje inteligencji.
Ich wykształcenie zależy od nabytych przypadkowo doświadczeń.
Są to:
inteligencja rąk, którymi oddziaływuje się na środowisko, pragnąc je przekształcić i opanować;
inteligencja artystyczna;
inteligencja poznawcza, która rozwija zdrowy rozsądek; inteligencja twórcza, stanowiąca talent badaczy naukowych i wielkich mistrzów handlu i przemysłu;
inteligencja polityczna i społeczna, która kształtuje ludzi czynu i przywódców mas".

Założenia pedagogiki Freineta:

1. Pedagogika nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie.

2. Szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze, ale powinna pracować z dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych.

3. W pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka.

4. Pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku, potrzebach i dążeniach.

5. W rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń.

6. Założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą technik, które ułatwiają pracę nauczyciela.

FISZKI

Fiszki odgrywają bardzo ważną rolę w koncepcji freinetowskiej. Podczas pracy z fiszkami dziecko nigdy nie jest oceniany przez nauczyciela, dlatego nie ciąży nad nim lęk przed oceną.
To sprawia, że dziecko świadomie pragnie i dąży do prawidłowego wykonania zadania.

Zastosowanie fiszek pozwala na indywidualizację pracy dziecka, w której ma prawo do wykonania zadań we właściwym dla siebie tempie oraz na miarę swoich możliwości.
Każde dziecko jest inne i potrzebuje więcej lub mniej czasu do przyswojenia sobie wiedzy.

Dzieci mające trudności w nauce nie nadążają nad wyrównywaniem braków, dlatego też fiszki to wspaniałe rozwiązanie problemu i stanowią dużą pomoc dla tych dzieci. Fiszki mogą być wykorzystywane na każdych zajęciach, są elementem pomocniczym dla innych technik.
Fiszki pełnią rolę w przygotowaniu dziecka do rozumienia poleceń, co przygotowuje do cichego czytania ze zrozumieniem (dzieci czytające, bo takie zdażają się nawet w 5 latkach),
a tym samym w przyszłości do samokształcenia.

Poza tym fiszki rozwijają myślenie dzieci, uatrakcyjniają proces dydaktyczny, uczą samodzielności
i cierpliwości w pokonywaniu trudności poprzez powtórne wykonywanie zadań w przypadku dużej liczby zadań. Każde dziecko może pracować zgodnie ze swoim rozwojem intelektualnym oraz tempem uwarunkowanym cechami temperamentu. Dziecko ma możliwość wybrać fiszkę trudniejszą lub łatwiejszą obejmująca mniej lub więcej zadań. Dziecko pracujące wolniej wykona zadania z jednej lub dwu fiszek, a dziecko pracujące szybciej wykona tych zadań więcej.

FISZKI AUTOKOREKTYWNE
W pracy z dziećmi przedszkolnymi, przy wykorzystaniu techniki fiszki autokorektywnej potrzebny jest nauczyciel, gdyż fiszka tego rodzaju polega na wykonaniu pewnych zadań,
które prowadzą do rozwiązania postawionego problemu i utrwalenia zdobytych wiadomości.
Istotne jest, aby dziecko samo doszło do poprawnego rozwiązania postawionego zadania.

Występują w formie:

- kartek zawierających zadania lub ćwiczenia do wykonywania

(opatrzone są kolejnymi numerami uszeregowanymi pod względem stopnia trudności),

- kartek z prawidłowymi rozwiązaniami zadań i ćwiczeń

(mają one te same numery co kartki do ćwiczeń, różnią się tylko kolorem lub symbolem).

Kartki te znajdują się w zasięgu uczniów, co pozwala na korzystanie z nich w każdej chwili, gdy zachodzi taka potrzeba. Znajduje się tam także instrukcja, jak posługiwać się fiszkami.

Stosując je dziecko ma możliwość:

- pracy według własnego tempa i możliwości,

- pzyzwyczaja się do oszczędnego gospodarowania czasem,

- uzupełnia indywidualne braki i trudności, wdraża się do samokontroli i samooceny.
Dziecko ma więc szansę na sukces.

Mogą one zawierać zadania o różnym stopniu trudności, tak dla dzieci zdolnych, jak i przeciętnych. Zapewniają one sukces wszystkim dzieciom, likwidują niepokój i uczucie przykrości.

FISZKI ZADANIOWE
Mogą to być pojedyncze kartki dla każdego dziecka lub też przygotowane na tablicy demonstracyjnej dla całego zespołu. Według ich instrukcji dzieci wykonują określone zadanie.

PRZYKŁADY :

Fiszki pochodzą ze strony " Rok w przedszkolu" i prezentowane są za zgodą

FISZKA INSPIRUJĄCA - PROBLEMOWA

Pracując z tą fiszką, dziecko ma do wykonania najczęściej jedno zadanie.
Dzieci w wieku przedszkolnym potrzebują pomocy dorosłego do odczytania zadania
i, często, do asysty w jego wykonaniu ze względu na małą samodzielność,
np. dziecko samo nie pójdzie do parku po liście – potrzebuje opiekuna.

Fiszki problemowe, to karty pracy zawierające "problem, zadanie do rozwiązania".
Najczęściej fiszka posiada formę rysunku uzupełnionego poleceniem.
Zawarte w niej zdania są proste, a rysunki bardzo wymowne.
Polecenie: narysuj, opowiedz, pokaż, to propozycje alternatywne dla dziecka.
Często jednak zdarza się, że dzieci łączą te propozycje na przykład rysując i opowiadając lub pokazując i opowiadając.
Każda forma jest dopuszczalna, ponieważ wynika z indywidualnych potrzeb dziecka.

Tematyka fiszek oraz zawarte w nich problemy do rozwiązania są bardzo różnorodne.
Wynikają one z odmienności charakterów i zainteresowań dzieci.
Nauczyciel dostosowuje je do potrzeb wychowanków.

Stosowanie w pracy z dziećmi techniki fiszek problemowych umożliwia realizację wielu celów diagnostycznych oraz daje możliwość poznania wychowanków. Dzięki nim dowiemy się:

• czy dziecko posiada wiedzę na określony temat,

• jaki jest zakres jego doświadczeń własnych,

• czy potrafi korzystać ze swojej wiedzy i doświadczeń w określonej sytuacji,

• czy podejmuje próby rozwiązania problemu,

• czy wysuwa argumenty dotyczące sposobu rozwiązania problemu,

• jaką wybiera formę odpowiedzi,

• czy wybrane rozwiązanie ma formę standardową czy kreatywną.

Należy pamiętać, że po wykonaniu zadania każde dziecko powinno mieć okazję przedstawienia swojej pracy. Forma prezentacji przed całą grupą daje przedszkolakom możliwość poznania kilku rozwiązań tego samego problemu. Dzięki temu dzieci rozwijają umiejętność słuchania, zadawania pytań, uczą się korzystania z doświadczeń innych. Aby technika fiszek problemowych spełniała swoją rolę należy w jasny sposób formułować zadania, dostosować je do możliwości dzieci, wprowadzać je w sposób atrakcyjny - inspirujący do działania.

Umiejętne stosowanie techniki fiszek problemowych umożliwia nauczycielowi poznanie wychowanków, ich wiedzy, ich fantazji, pomysłowości i kreatywności.

BEATA STANICZEK ROK W PRZEDSZKOLU

PRZYKŁADY FISZEK PROBLEMOWYCH

LINK DO STRONY POŚWIĘCONEJ FISZKOM

W "ROK W PRZEDSZKOLU"

ZADANIE :)

DZISIAJ W RAMACH DZIAŁAŃ WARSZTOWYCH ZAPRASZAM CIĘ DO WYKONANIA DWÓCH POWYŻSZYCH FISZEK - EFEKT Z EWALUACJI MUROWANY :)

MOŻE NARYSUJESZ FISZKĘ DLA INNYCH?
JAKIE ZADANIE MOGŁABYŚ WYMYSLEĆ DLA KOLEŻANEK NAUCZYCIELEK?

ZDJĘCIA FISZEK MOŻNA WYSYŁAĆ @ LUB MESSENGEREM - ZOSTANĄ ONE UMIESZCZONE NA STRONIE DORADCA W PRZEDSZKOLU,
BEZ DANYCH OSOBOWYCH AUTORA.

LUB Z DANYMI, JEŻELI AUTOR SOBIE ZAŻYCZY :)

DZIĘKUJĘ !

ZAPRASZAM DO KONTAKTU :

DOROTA KOZIOŁ- ŻURAWSKA

505080954

doradcametodycznykatowice@gmail.com

Doradca w przedszkolu Katowice

FISZKI FREINET

More creations to inspire you

BASIL RESTAURANT PRESENTATION

AC/DC

THE MESOZOIC ERA

ALL THE THINGS

ASTL

VISUAL COMMUNICATION AND STORYTELLING

ENGLISH IRREGULAR VERBS

Transcript