OD URODZENIA DO STAROŚCI

Od narodzin do starości

Klasa 7

ETAPY ROZWOJU CZŁOWIEKA

1

2

3

4

5

6

7

8

• NOWORDKIEM JEST DZIECKO , OD MOMENTU URODZENIA DO 4 TYGODNIA ŻYCIA
• jEST TO OKRES ŻYCIA, W KTÓRYM DZIECKO PRZYSTOSOWUJE SIĘ DO ŻYCIA NA ZEWNĄTRZ, POZA ŁONEM MATKI
• UTRWALA SIĘ SAMODZIELNE ODDYCHANIE I KRĄŻENIE KRWI, A TAKŻE WYDALANIE PRODUKTÓW PRZEMIANY MATERII
• NA GŁOWIE MOŻNA WYCZUĆ CIEMIĄCZKO

CIEMIĄCZKO, TO ELASTYCZNE POŁĄCZENIA MIĘDZY KOŚĆMI CZASZKI, KTÓRE W TRAKCIE DALSZEGO ROZWOJU DZIECKA KOSTNIEJĄ.

1. NOWORODEK

• TRWA OD UKOŃCZENIA 1 MIESIĄCA DO UKOŃCZENIA 1 ROKU ŻYCIA
• OKRES SZYBKIEGO WZROSTU CZŁOWIEKA
• NA TYM ETAPIE DZIECKO:
• PODNOSI GŁÓWKĘ
• UCZY SIĘ SKOORDYNOWANYCH RUCHÓW-SIADANIE, RACZKOWANIE, STANIE, CHODZENIE, ŁAPANIE ZABAWEK
• ROZPOCZYNA SIĘ WYRASTANIE ZĘBÓW MLECZNYCH
• GAWORZY

GAWORZENIE- WYDAWANIE DŹWIĘKÓW PRZYPOMINAJĄCYCH SŁOWA, ZWYKLE ZACZYNA SIĘ OD 6 MIESIĄCA ŻYCIA

2. NIEMOWLĘ

• TRWA OD 1 DO 3 ROKU ŻYCIA
• DZIECKO ZACZYNA MÓWIĆ
• JEST BARDZO AKTYWNE, WIĘC POTRZEBUJE SPORO SNU
• INTERESUJE SIĘ OTOCZENIEM
• WYRASTAJĄ WSZYSTKIE ZĘBY MLECZNE

Zęby mleczne, czasowe(łac. dentes decidui) człowieka rosną od szóstego (pod koniec) do trzydziestego miesiąca życia. Jest ich razem dwadzieścia (po dziesięć w szczęce i w żuchwie), przy czym w uzębieniu mlecznym nie ma zębów przedtrzonowych. Ze względu na kształt koron i korzeni oraz wykonywaną czynność zęby mleczne dzielą się na trzy grupy: w połowie każdego łuku zębowego są wtedy dwa siekacze, jeden kieł i dwa trzonowce. Ich wypadanie następuje w okresie między szóstym a trzynastym rokiem życia. Pomiędzy szóstym a jedenastym-dwunastym rokiem w jamie ustnej znajdują się zarówno zęby mleczne, jak i stałe. Niekiedy zęby mleczne zostają na całe życie.

3. OKRES PONIEMOWLĘCY

GAWORZENIE- WYDAWANIE DŹWIĘKÓW PRZYPOMINAJĄCYCH SŁOWA, ZWYKLE ZACZYNA SIĘ OD 6 MIESIĄCA ŻYCIA

4. OKRES DZIECIŃSTWA

• Wiek dzieciństwa trwa od 3. do 7. roku życia. W tym okresie zachodzi dużo zmian.
• W szkielecie odkłada się coraz więcej soli mneralnych i staje się on coraz bardziej skostniały,
• pierwsze zęby mleczne są wymieniane na stałe,
• następuje rozwój układu mięśniowego,
• rozwija się pamięć, zdolność do abstrakcyjnego myślenia.
• Dziecko doskonali sprawność fizyczną, umiejętność pisania i czytania,
• uczy się funkcjonowania w grupie.

GAWORZENIE- WYDAWANIE DŹWIĘKÓW PRZYPOMINAJĄCYCH SŁOWA, ZWYKLE ZACZYNA SIĘ OD 6 MIESIĄCA ŻYCIA

5. DOJRZEWANIE

• okres przejściowy między dzieciństwem a dorosłością. Inaczej nazywa się go pokwitaniem.
• Trwa kilka lat i jest dla dzieci czasem na oswojenie się ze zmianami zachodzącymi w ich ciele.
• czas, podczas którego w organizmie zachodzą zmiany związane z funkcjonowaniem układu rozrodczego
• dojrzewanie dotyczy zarówno rozwoju: -fizycznegojednak przed założeniem rodziny konieczne jest też osiągnięcie dojrzałości -psychicznej -społecznej

RÓŻNICE

W okresie dojrzewania zwiększa się aktywność hormonów płciowych, które odpowiadają za zmiany w budowie i funkcjonowaniu narządów (głównie układu rozrodczego) oraz wytworzenie drugorzędowych cech płciowych. Zmieniają się proporcje ciała, kształt sylwetki, dojrzewa układ odpornościowy. W okresie dojrzewania wzrasta wydzielanie potu i staje się on także bardziej oleisty. Pod wpływem działalności bakterii pot się rozkłada, co skutkuje niestety nieprzyjemnym zapachem. Zwiększone pocenie się przyczynia się także do pogorszenia kondycji skóry, tzn. powstawania pryszczy oraz przetłuszczania się włosów. Dlatego w okresie dojrzewania trzeba bardziej niż zwykle dbać o higienę. Należy regularnie brać prysznic lub kąpać się, a także regularnie myć włosy. Warto używać dezodorantu, który ogranicza pocenie i maskuje nieprzyjemny zapach potu. Ważny jest również odpowiedni ubiór. Noszenie luźnych ubrań z naturalnych włókien pozwala skórze oddychać. W okresie dojrzewania zmienia się także zachowanie. W tym czasie na zachowanie ogromny wpływ mają koleżanki i koledzy. Młodzi ludzie, nie bacząc na konsekwencje, podejmują ryzykowne działania. Następuje zmiana zainteresowań, kształtuje się system norm i zasad. Nastolatki bardzo intensywnie przeżywają emocje i uczucia. W tym czasie młodzi ludzie zazwyczaj nawiązują trwałe przyjaźnie, ale też są bardzo drażliwi, często się kłócą, czasem bez szczególnego powodu.

Okres dojrzewania u dziewcząt rozpoczyna się w wieku około 9–11 lat. Podczas okresu dojrzewania jajniki zaczynają wytwarzać komórki jajowe. Ciało dziewczynki przeobraża się w ciało kobiety. Pojawiają się również włosy łonowe oraz pod pachami. Jednym z jego pierwszych objawów jest rozpoczęcie miesiączkowania (menstruacji). Polega ona na złuszczaniu się wewnętrznej wyściółki macicy, któremu towarzyszy niewielkie krwawienie. Początkowo miesiączki występują nieregularnie, potem średnio raz w miesiącu. Krwawienie miesięczne trwa zwykle od 3 do 7 dni. Zazwyczaj pojawia się regularnie, dlatego często nazywa się je także „okresem”.Podczas miesiączki komórka jajowa, która została uwolniona z jajnika, ale nie została zapłodniona, jest wydalana z organizmu. Przy okazji z dróg rodnych wydobywa się niewielka ilość krwi, powstająca przy złuszczaniu się wyściółki macicy. Wyściółka grubieje każdego miesiąca po uwolnieniu komórki jajowej, przygotowując macicę do ciąży. Miesiączce może towarzyszyć niezbyt silny, uciskający ból w podbrzuszu. Może on wystąpić przed okresem i w jego trakcie.W okresie dojrzewania zmieniają się także proporcje ciała. Kości dziewcząt szybko rosną, a w niektórych miejscach na ciele odkładają się nowe warstwy tkanki tłuszczowej, sprawiając, że ich biodra, uda, pośladki i piersi zaokrąglają się. Powiększenie piersi związane jest z rozwojem gruczołów mlekowych, które będą produkowały mleko, gdy kobieta zajdzie w ciążę i urodzi dziecko.

Okres dojrzewania u chłopców rozpoczyna się w wieku około 12–14 lat. Wówczas poszerzają się barki i klatka piersiowa. Podczas okresu dojrzewania jądra zaczynają wytwarzać plemniki. Ciało chłopca przeobraża się w ciało mężczyzny. Szczególnie szybko wydłużają się ręce i nogi oraz dłonie i stopy. Zmieniają się rysy twarzy i pojawia się na niej zarost. Wyrastają włosy pod pachami i włosy łonowe. Mogą też wyrastać włosy na klatce piersiowej. Jądra i prącie zwiększają rozmiary. U chłopców, zwłaszcza na początku okresu dojrzewania, występują tzw. polucje. Dochodzi wówczas do wytrysku, czyli uwolnienia nasienia na zewnątrz organizmu. Polucje są dowodem tego, że w jądrach rozpoczęła się produkcja plemników.W okresie dojrzewania u chłopców, w wyniku silnego rozrostu krtani, zachodzi zjawisko mutacji głosu. Polega ono na zmianie brzmienia (barwy) głosu z dziecięcego na męski. Mutacja głosu u chłopców trwa zwykle około dwóch lat i jest bardzo łatwo zauważalna. Cechuje się załamywaniem głosu podczas mówienia i trudnościami w kontrolowaniu jego wysokości (wydawaniu na zmianę dźwięków wysokich i niskich) oraz częstą chrypką.

W wyniku dojrzewania nastolatki osiągają dojrzałość płciową/fizyczną, czyli gotowość do rozmnażania.

Dojrzałość psychiczna oznacza równowagę emocjonalną i uczuciową, a także zdolność do podejmowania samodzielnych i odpowiedzialnych decyzji i takiego zachowania, by nie krzywdzić innych.

Osobą dojrzałą społecznie określa się człowieka, który potrafi zapewnić sobie odpowiednie warunki do życia, zdolność do podjęcia pracy, osiągnięcia niezależności materialnej, przyjęcia określonych ról i norm społecznych jest gotowy do założenia rodziny oraz dbania o nią.

W wieku ok. 25 lat, gdy organizm osiągnął dojrzałość biologiczną, rozpoczyna się kolejny etap rozwoju – dorosłość. Tylko człowieka w pełni dojrzałego fizycznie, psychicznie i społecznie można uznać za dorosłego.W tym czasie ludzie podejmują samodzielne życie, pracują zawodowo, zakładają rodziny i realizują różne pasje. Jest to najdłuższy okres w życiu człowieka.

6. DOROSŁOŚĆ

7. PRZEKWITANIE

Po okresie dorosłości rozpoczyna się przekwitanie – etap, kiedy w organizmie stopniowo zaczynają zachodzić fizjologiczne zmiany związane z wchodzeniem w okres starzenia się: - skóra powoli traci jędrność, pojawiają się zmarszczki, włosy siwieją, spada tempo przemian metabolicznych, co może być przyczyną zwiększenia masy ciała. Ten etap rozwoju osobniczego rozpoczyna się u kobiet (menopauza, klimakterium) między 45‑55, u mężczyzn (andropauza) między 55‑60 rokiem życia. W tym wieku spada poziom hormonów płciowych. U kobiet prowadzi to do zaniku cyklu menstruacyjnego i jajeczkowania. Pojawiają się zaburzenia nastroju, bezsenność, naprzemienne uczucia zimna i gorąca. Mężczyźni na ogół zachowują zdolność wytwarzania gamet do późnego wieku, ale ich zdolność rozrodcza się obniża.

8. STAROŚĆ

PODSUMOWANIE

Od ok. 65 roku życia organizm człowieka wchodzi w okres starzenia się. - Kończy się okres pracy zawodowej, ludzie przechodzą na emeryturę, wolny czas w głównej mierze poświęcają na rozwój swoich zainteresowań. - Starzenie związane jest ze zmniejszającymi się zdolnościami regeneracyjnym komórek i tkanek, spadkiem odporności, zmniejszeniem gęstości kości, co zwiększa ich podatność na złamania. - Pogorszeniu ulega wzrok i słuch, zmniejsza się sprawność fizyczna. - Ludzie starsi często potrzebują zrozumienia i cierpliwości, wsparcia ze strony rodziny. - Pomoc osobom starszym często obejmuje podstawową obsługę, np. zrobienie zakupów, pomoc przy zejściu i wejściu po schodach. - Przebieg i czas trwania tego etapu rozwojowego zależą od czynników genetycznych i środowiskowych. - Prawidłowe odżywianie się, aktywność fizyczna i umysłowa, oraz dobre samopoczucie psychiczne pomagają opóźnić procesy starzenia.

Usiądź wygodnie, włącz telewizor, a następnie głos i pooglądaj

"Starość jest tylko dalszym ciągiem młodości."

Zofia Nałkowska

Zródło: e-podczniki, Nowa Era, Internet