Nazywam się...Leonardo da Vinci"

Antonio Tello "Nazywam się...Leonardo da Vinci"

Poznaj autora

Przeczytaj tekst

Język polski z panią Moniką

Antonio Tello (ur. 1945) – argentyński dziennikarz i pisarz. Jest autorem opowiadań i powieści, m.in. Obcy w raju, Dni wieczności, a także Szczególnej historii stu słów. Jego książki dla dzieci i młodzieży prezentujące sylwetki sławnych ludzi przetłumaczone zostały na ponad dwadzieścia języków.

Nazywam się… Leonardo da Vinci (fragmenty) Żyłem w drugiej połowie XV wieku, w czasach quattrocento*, jak my, Włosi, zwykliśmy nazywać ten okres, a także na początku wieku następnego. Ta epoka nazywana jest Renesansem lub Odrodzeniem, ponieważ doszło wówczas w Europie do „odrodzenia” kultury, sztuki i nauki. Wszelka działalność właściwa człowiekowi odżyła wówczas tak silnie jak nigdy dotąd od czasu rozkwitu cywilizacji rzymskiej.My wszyscy, filozofowie i poeci, architekci i malarze, królowie i papieże, a nawet zwykli ludzie, czuliśmy, że jesteśmy w stanie zmienić świat. Ja […] poświęciłem się malarstwu i rzeźbie. […] Obserwowałem gwiazdy, studiowałem budowę ciała człowieka i poświęciłem wiele godzin muzyce (lubiłem grać na lutni). […]Człowiek i przyroda to główne motywy twórczości renesansowych artystów. […] Aby oddać całe bogactwo otaczającego nas świata, my, artyści, musimy umieć je obserwować i interpretować. Jako że dla sztuki ważne było dogłębne poznanie praw przyrody, starałem się odkryć wszelkie jej tajemnice. To doprowadziło mnie do badania lotu ptaków i owadów, dzięki czemu zacząłem konstruować modele latających machin. Starałem się również dowiedzieć, jakie prawa rządzą ruchem skrzydeł i prądami morskimi, wzrostem drzew i innych roślin. Za każdym razem, kiedy byłem na wsi, długo przyglądałem się kształtom skał i chmur.Potrafiłem całymi godzinami zastanawiać się, dlaczego zmiany atmosferyczne wpływają na kolor znajdujących się w oddali obiektów. […] Nie usiłowałem być uczonym. Chciałem tylko więcej wiedzieć, aby później zastosować tę wiedzę w mojej sztuce. […]Któregoś dnia przyszło mi do głowy, żeby spojrzeć przez szkło i pod światło na przedmioty. Było to niezwykłe. Zrozumiałem relacje pomiędzy perspektywą a proporcjami oglądanych przedmiotów. […]Około 1489 roku, a więc gdy pracowałem nad konnym posągiem Franciszka Sforzy*, zająłem się intensywnymi studiami anatomii*, fizjologii* i proporcji ciała człowieka. Wszystko, co zaobserwowałem, narysowałem i opisałem w zeszycie, który zatytułowałem „O postaci ludzkiej”.Najpierw przez kilka miesięcy ustalałem wymiary dwu młodych mężczyzn aż w końcu udało mi się określić wszystkie proporcje ludzkiego ciała. Rozszerzyłem nawet te pomiary o proporcje ciał ludzi siedzących lub klęczących. Gdy wreszcie miałem już wszystkie wyniki, porównałem je z tzw. człowiekiem Witruwiusza.Witruwiusz był architektem, który żył w czasach Cesarstwa Rzymskiego. To on narysował idealne ciało człowieka. Uważał, że człowiek z rozpostartymi rękoma i szeroko rozstawionymi nogami może być umieszczony wewnątrz idealnych figur geometrycznych: koła i kwadratu. […]Ja zignorowałem […] geometryczne relacje pomiędzy kołem a kwadratem. Za punkt wyjścia przyjąłem własne pomiary. W efekcie poprawiłem błędy, które popełnił Witruwiusz, i ustaliłem proporcje doskonałego człowieka. Okazało się, że rzeczywiście środek doskonałego ciała człowieka wpisanego w koło znajduje się w okolicach pępka. Lecz już w przypadku człowieka wpisanego w kwadrat tak nie było. Tu środek mieścił się poniżej pępka – tuż nad podbrzuszem. * quattrocento – (czytaj: kwatroczento) * Franciszek Sforza – książę Mediolanu w latach 1450–1466. * anatomia – budowa ciała organizmów żywych. * fizjologia – ogół procesów życiowych organizmu.

Leonardo da Vinci

Podstawowe informacje

Ciekawostki

Język polski z panią Moniką

Zobacz film

Leonardo da Vinci, właśc. Leonardo di ser Piero da Vinci (1452-1519) – włoski malarz i wynalazca. Na temat jego dzieciństwa nie zachowało się wiele pewnych informacji, a w jego biografiach mieszają się one z legendami. Był nieślubnym synem florenckiego prawnika, pierwszych kilka lat życia spędził w domu swej matki, by w wieku 5 lat zamieszkać z ojcem i jego rodziną. Ojciec rozpoznał u Leonarda talent i pokazał kilka jego prac znajomemu malarzowi, u którego da Vinci rozpoczął wszechstronną edukację artystyczną. Gdy miał 20 lat mógł już samodzielnie przyjmować zlecenia. Jako trzydziestolatek przeniósł się do Mediolanu, gdzie został nadwornym malarzem Ludwika Sforzy i poznał matkę naszej królowej Bony. Był prawdziwym archetypem człowieka renesansu. Zajmował się nie tylko malarstwem, ale też architekturą, filozofią, muzyką, pisaniem, matematyką, anatomią, rzeźbiarstwem. Uchodził za genialnego wynalazcę. Wiele z wymyślonych przez niego urządzeń do tej pory zachwyca inżynierów. Wśród jego pomysłów były maszyny hydrauliczne, zamek kołowy, czołg miotający kamienie, a nawet maszyna latająca ze skrzydłami i koparka. Leonardo da Vinci zmarł 2 maja 1519 roku w zamku Cloux. Pogrzebany został zgodnie ze swoją ostatnią wolą w zamku Amboise.

Był leworęczny, a notatki zapisywał pismem lustrzanym.

Podobno sypiał po 15 minut co 4 godziny.

Pierwszy model machiny latającej stworzył z papieru i wosku, gdy miał 14 lat.

Podobno jego ostatnie słowa brzmiały: „Obraziłem Boga i całą ludzkość. Moja praca nigdy nie osiągnęła takiego poziomu, jak powinna” .

Był wegetarianinem.

Projekty maszyn latających Leonarda

Najpopularniejsze obrazy Leonarda da Vinci

Mona Lisa

Dama z gronostajem

Mona Lisa, obraz namalowany przez Leonarda da Vinci, należy do czołówki najsłynniejszych dzieł w historii sztuki. Ten niewielkich rozmiarów portret (zaledwie 77 × 53 cm) jest jednocześnie wielkim dziełem sztuki. Monumentalnym wręcz, zważywszy na to, ile uwagi poświęca się mu od przeszło 500 lat. Mona Lisa zapewniła Leonardowi trwałe miejsce w historii, a sobie zapewniła nieśmiertelność.

Obraz pt. „Dama z gronostajem” (powszechnie znany jako „Dama z łasiczką”) powstawał przez 7 lat w Mediolanie. Autorem tego malarskiego dzieła jest włoski artysta renesansowy – Leonardo da Vinci. Malowidło przedstawia portret kobiety trzymającej gronostaja, wcześniej uważanego za łasiczkę lub fretkę. Zwierzę to ma znaczenie symboliczne, bowiem jego nazwa w języku greckim oznacza „galée”, co też nawiązuje do nazwiska modelki z obrazu – Gallerani -Cecylia Gallerani. W 1800 r. „Damę z gronostajem” zakupił książę Adam Jerzy Czartoryski jako prezent dla swojej matki – Izabeli. Wówczas jeszcze nie znano historii tego obrazu oraz tożsamości modelki. Dzieło to przenalizowano dopiero w XX wieku, wyniku czego dziś znamy najbardziej prawdopodobną interpretację „Damy z łasiczką”. Obraz ten początkowo wystawiano w Domu Gotyckim w Puławach. Podczas powstania listopadowego wywieziono go do Paryża. Został sprowadzony do Krakowa, do Muzeum Czartoryskich dopiero ok. 1880 roku. W czasie II wojny światowej obraz da Vinci został zagrabiony przez Niemców. W 1946 r. wrócił on do Polski. Obecnie „Dama z łasiczką” znajduje się na Wawelu w Krakowie, które do 2014 roku będzie poddawane remontowi. Jest jedynym obrazem L. da Vinci w Polsce i jednym z naszych najcenniejszych krajowych muzealiów.

RENESANS

człowiek renesansu

Czy Leonardo da Vinci to człowiek renesansu?

1

2

Człowiek renesansu to osoba wszechstronnie uzdolniona, o szerokich zainteresowaniach nieograniczających się do jednej dziedziny. Człowiek renesansu swoją wiedzę i umiejętności wykorzystuje na wielu polach, w sztuce, literaturze, nauce

Podobno Leonardo da Vinci nauczył się żonglować, kiedy dowiedział się, że to doskonale ćwiczy mózg. Może i ty spróbujesz? Trzeba tylko robić to regularnie.

Odpowiedz na zadane przeze mnie na tym slajdzie pytanie. Podaj argumenty.