HISTORIA KSIĄŻKI I PISMA

Monika Dżugan

Biblio

Wisława Szymborska

"Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła"

HISTORIA KSIĄŻKI

Już ludzie pierwotni czuli potrzebę upiększania otoczenia w jakim żyli.Utrwalali na ścianach jaskiń swoją codzienność.

Sceny polowań, zabaw, wizerunki zwierząt

W starożytnej Mezopotami używano pisma składającego się ze znaków przedstawiających kombinację małych klinów wyciskanych rylcem na glinianych tabliczkach. Stąd nazwa - pismo klinowe

W starożytnym Egipcie, na ścianach piramid rysowano sceny z życia faraona za pomocą hieroglifów.

Napisy w grobowcach były wykuwane na ścianach

Egipcjanie odkryli, że mozna też pisać na papirusie. Łodygę papirusu delikatnie rozwijano i rozkładano. Pojedyńcze paski układano obok siebie poprzecznie i pionowo. Gotowe arkusze moczono w wodzie, suszono na słońcu następnie sklejano ze sobą. W ten sposób powstawał zwój papirusu.

Niestety biblioteka i jej zbiory uelgły zniszczeniu podczas wojny aleksandryjskiej w 47 r. p.n.e.

"Półki" ze zwojami papirusu - rekonstrukcja przygotowana przez naukowców.

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z jakąś księgą, musiał ją zostawić w depozycie biblioteki, a odebrać ją mógł dopiero po jej skopiowaniu.

W Egipcie, a dokładniej w Aleksandrii istniała największa biblioteka świata starożytnego - BIBLIOTEKA ALEKSANDRYJSKA

Przy bibliotece istniał zespół kopistów, którzy przepisywali teksty i prowadzili katalog biblioteczny.

Chiny szczycą się jedną z najstarszych kultur na świecie. Pismo chińskie nie posiada alfabetu. Składa się głównie z piktogramów i ideogramów. Są to znaki, które przez swój kształt oddają wygląd przedmiotów bądź ideę czynności lub cechy. Np. rysunek jednego drzewa to drzewo, ale rysunek trzech drzew obok siebie - to las.

Z włókien z odpadów konopi, starych sieci rybackich i szmat ubijanych z dodatkiem wody w kamiennym moździerzu robiono papkę, rozcieńczano a następnie czerpano sitem, prasowano, suszono na słońcu i w końcu wygładzano kamieniem.

Pierwsze chińskie książki powstawaly na kościach zwierząt, skorupach żółwi, jedwabiu, łodygach bambusa, tabliczkach drewnianych. Aż w końcu Chińczycy wynaleźli papier.

I znowu to Chińczycy poszli krok dalej i wynaleźli ruchomą czcionkę. Z wypalanej gliny robiono ruchome litery i umieszczano je w specjalnych ramach. Po odbiciu można było zmienić układ czcionek by stworzyć inny tekst.

Chińczycy wynaleźli także druk, a dokładnie prasę drukarską. Na początku w kawałku drewna wycinano tekst, lub ryunek i odbijano jak współczesną pieczątkę.

Bogatą kulturą piśmienniczą mogą się także pochwalić kraje arabskie. W tym rejonie pismo, oprócz tego, że jest nośnikiem informacji, pełni także rolę ozdobną.

Tekst zapisywany jest z prawej do lewej strony. Alfabet arabski ma 18 podstawowych znaków, które po uzupełnieniu jedną, dwiema lub trzema kropkami tworzą 28 liter

Ludy Ameryki Południowej także miały swój alabet i swoje pismo.

Inkowie informacje przekazywali za pomocą pisma węzełkowego zwanym kipu. Jednym z odkrywców i badaczy kipu był Polak Andrzej Benesz

Legenda głosi, że był on potomkiem Inkaskiej księżniczki i spadkobiercą kipu ukrytego na zamku w Niedzicy

A tak swe piramidy ozdabiali Aztekowie

Tak wyglądało pismo obrazkowe Majów

Starożytni Grecy i Rzymianie do pisania używali woskowych tabliczek. Na brzegu tabliczki miały otwory, przy pomocy których można je było połączyć.

Powiązane ze sobą tabliczki stały się pierwowzorem formy książki jaką znamy obecnie

Do około 400 roku naszej ery książki miały głównie formę zwoju

Karty były pięknie zdobione, oprawione w drewniane okładki (stąd powiedzenie, że czytamy od deski do deski), obciągnięte skórą i ozdobione drogimi kamieniami. Za jedną kięgę można było kupić kilka wsi.

Książka średniowieczna miała postać kodeksu. Sprawione skóry zwierząt czyli pergamin - składano na pół i zszywano ze sobą

Obliczono, że do przepisania jednego egzemplarza Biblii w XIII w. zużywano od stu do dwustu skór jagnięcych.

Na pergaminie pisano trzciną, a później piórami gęsimi. Przepisywaniem ksiąg zajmowali się mnisi w klasztornych skryptoriach.

KSIĄŻKA DRUKOWANA- POCZĄTKI

Na początku jedynym sposobem powielania ksiąg było ich przepisywanie. Ogromnym postępem było odbijanie tekstu i ilustracji, które wcześniej wycinano w drewnianych klockach - były to drzeworyty. I choć pierwsi tak ozdabiali swoje książki Chińczycy, w Europie drukarze także wykorzystywali tę technikę.

Pierwszą wydrukowaną przez Gutenberga książką była Biblia - tzw. Wulgata Do 1955 roku wydrukowano prawdopodobnie 180 dwutomowych kompletów. W polsce jedyny egzemplarz Wulgaty znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie

Wynalezienie druku przypisuje się Janowi Gutenbergowi, który ok. 1450 roku opracował metodę drukowania książek za pomocą pojedyńczych klocków. Czcionki układano w określonej kolejności, powlekano farbą i odbijano tekst na stronicach pergaminowych lub papierowych.

Kolejnym krokiem ku upowszechnieniu książki było wynalezienie w 1810 r. prasy drukarskiej o napędzie parowym.

Pierwsze wydanie Baśni braci Grimm.

Pierwsze polskie wydanie Alicji w krainie czarów pod spolszczonym tytułem Przygody Alinki w krainie ...

Dzięki upowszechnieniu druku książka stała się produktem dostępnym dla wszystkich. Zaczęły także powstawać książki dedykowane konkretnym dobiorcom - np. dzieciom. Pierwsze książki dziecięce zawierały opowieści, bajki, baśnie i legendy znane z przekazów ustnych od pokoleń .

KSIĄŻKA WSPÓŁCZESNA

Aktualnie z druku korzystamy za pośrednictwem najbardziej popularnego narzędzia użytkowego, będącego symbolem rozwoju technologii – podłączanej do komputera drukarki. Umożliwia ona wydruk dowolnego obrazu oraz treści.

Na skalę przemysłową książki drukują maszyny ofsetowe lub drukarki laserowe

WSPÓŁCZESNA FORMA KSIĄŻKI

- inaczej książka mówiona, lub książka do słuchania. Z tego typu wydawnictw korzystają najczęściej osoby niewidzące, ale też np. kierowcy w czasie długich podróży. Nagraną treść książki można było kiedyś wysłuchać z taśmy magnetofonowej, płyty gramofonowej, płyty CD, a obecnie wformacie cyfrowym MP3 lub MP4.

AUDIOBOOKI

Jest też na pewno lżejsza - w pamięci jednego czytnika zmieścimy kilkadziesiąt książek

Taka forma książki ma swoje zalety - umożliwia zmianę wielkości i rodzaju czcionki, tła i formatowanie tekstu.

- czyli publikacja książkowa zapisana w formie elektronicznej, w formacie cyfrowym, składająca się z tekstu, zdjęć, odczytywana za pomocą odpowiedniego oprogramowania na ekranach komputerów, smartfonach, tabletach lub innych urządzeniach elektronicznych.

E-BOOK

Choćby dlatego, że w książce drukowanej nigdy nie wyczerpie się bateria !!!

Wydaje się, że książka w formie papierowej przechodzi do lamusa. Ale czy na pewno? Najnowsze badania wskazują, że wielu czytelników, po pierwszym zachwycie nad e-książkami, wraca jednak do formy drukowanej.

zapraszam na film

TROCHĘ ROZRYWKI NA KONIEC

Odgadnij tytuły bajek Disney'a

Zalety czytania

Sprawdź co pamiętasz?

Zrób to sam -mini książka

Czyta Maciej Stuhr

Czy warto czytać?

Jak powstaje ksiazka ilustrowana?

Wydajemy książkę

I TO JUŻ KONIEC...IDĘ POCZYTAĆ JAKĄŚ CIEKAWĄ KSIĄŻKĘ. DRUKOWANĄ !