Ekologia

LEKCJA

EKOLOGIA

EKOLOGIA - nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Zajmująca się badaniem oddziaływań między organizmami oraz wpływem organizmów na środowisko i środowiska na organizmy.

Co to jest ekologia?

Każdy organizm zajmuje ściśle określoną (charakterystyczną dla danego gatunku) niszę ekologiczną.

NISZA EKOLOGICZNA - wszystkie wymagania osobników danego gatunku, które muszą być spełnione, aby mogły przetrwać i wydać na świat potomstwo: - warunki środowiska, w których żyje organizm (np. temeratura, wilgotność) - dostępność zasobów środowiska (np. pokarmu, miejsca do gniazdowania) - powiązania organizmu z innymi organizmami (np. ilość drapieżników)

Co to jest nisza ekologiczna?

Dwa różne gatunki, kóre żyją na podobnym obrzarze nie mogą mieć takich samych nisz ekologicznych, ale ich nisze mogą być do siebie podobne.

Nisza ekologiczna - gryzonia - KOSZATKI - - dostęp do pokarmu (żołędzie, orzechy, owady) - pokarmu poszukuje na drzewach - miejsce schronienia (dziuple, budki lęgowe ptaków, szczeliny skalne)

Nisza ekologiczna - gryzonia - ŻOŁĘDNICY - - dostęp do pokarmu (żołędzie, orzechy, owady) - pokarmu poszukuje na ziemi - miejsce schronienia (dziuple, jamy w ziemi)

Przykłady nisz ekologicznych

Siedlisko - BOCIANA CZARNEGO - - lasy z dala od ludzkich osiedli, najlepiej w pobliżu jezior i rzek - głównie w wodzie szuka pokarmu (ryby i bezkręgowce wodne) - gniazda zakłada na drzewach lub półkach skalnych

Siedlisko - BOCIANA BIAŁEGO - - tereny wiejskie - na wilgotnych polach i łąkach szuka pokarmu (bezkręgowców, płazów, drobnych gadów i ssaków) - gniazda zakłada na słupach energetycznych, dachach domów i kominach

SIEDLISKO - obszar, na którym żyje dany osobnik. Na tym obszarze organizm znajduje pokarm, schronienie oraz rozwija się i rozmnaża.

Co to jest siedlisko?

- temperatura- wilgotność powietrza- nasłonecznienie- stężenie tlenu i dwutlenku węgla- zawartość soli mineralnych- ukształtowanie terenu

- organizmy tego samego gatunku- organizmy innych gatunków

NIEOŻYWIONE

OŻYWIONE

CZYNNIKI ŚRODOWISKA

Czynniki wpływające na organizmy

Zakres tolerancji ekologicznej zaobserwujemy na przykładzie pomidora (obejrzyj dokładnie wykres na następnym slajdzie).

ZAKRES TOLERANCJI EKOLOGICZNEJ - zakres wartości danego czynnika, w których najlepiej rozwija się organizm. Organizm najlepiej będzie rozwijał się w tzw. OPTIMUM (najkorzystniejszych warunkach czynnika). Jeżeli czynnik będzie mieć wartość za wysoką lub za niską - organizm przestaje się prawidłowo rozwijać.

Zakres tolerancji ekologicznej

RZEKOTKA CZERWONOOKA - wymaga stałej wilgotności powietrza oraz dostępu do zbiorników wodnych. Zamieszkuje jedynie wilgotne lasy Ameryki Środkowej.

SOSNA - charakteryzuje się dużą tolerancją na zawartość wody w glebie. Może rosnąć zarówno na obszarach suchych oraz podmokłych

Żaden organizm nie może przetrwać bez wody, dlatego jej obecność jest najważniejszym czynnikiem decydującym o występowaniu organizmów.

WODA

Zakres tolerancji na wybrane czynniki środowiska

KORALOWCE- mają wąski zakres tolerancji na temperaturę otoczenia. Nawet jej niewielki wzrost sprawia, że tracą kolor i przestają rozwijać się prawidłowo.

SZCZUR WĘDROWNY - jest gatunkiem o szerokim zakresie tolerancji na temperaturę otoczenia. Pozwoliło mu to rozprzestrzenić się prawie na wszystkich kontynentach.

Organizm może żyć tylko w określonym zakresie temperatury. Zbyt niska temperatura otoczenia prowadzi do wychłodzenia organizmu i zatrzymania jego funkcji życiowych, a zbyt wysoka - do uszkodzenia białek organizmu i śmierci.

TEMPERATURA

Zakres tolerancji na wybrane czynniki środowiska

SOLIRÓD ZIELNY - jest rośliną słonolubną - żyje w podłożu o wysokim stężeniu soli. Nadmiaru soli pozbywa się z organizmu za pomocą specjalnych gruczołów wydzielniczych.

SOLIRÓD ZIELNY- mają wąski zakres tolerancji na temperaturę otoczenia. Nawet jej niewielki wzrost sprawia, że tracą kolor i przestają rozwijać się prawidłowo.

WĘGORZ EUROPEJSKI - może żyć zarówno w silnie zasolonych wodach Morza Sargassowego, jaki i słodkich wodach rzek.

Stężenie soli w wodzie i glebie znacząco wpływa na organizmy żyjące w tych środowiskach. Gdy jest zbyt małe lub zbyt duże może zaburzać gospodarkę wodną organizmu.

STĘŻENIE SOLI

Zakres tolerancji na wybrane czynniki środowiska

PRZYLASZCZKA POSPOLITA - to roślina cieniolubna, występuje w runie leśnym. Źle znosi mocniejsze nasłonecznienie.

JASKIER ROZŁOGOWY - to roślina, którą można spotkać w bardzo różnych środowiskach, o różnym natężeniu światła.

Natężenie światła w największym stopniu wpływa na rośliny. Kiedy jest zbyt małe, lub zbyt mocne - hamuje proces fotosyntezy.

ŚWIATŁO

Zakres tolerancji na wybrane czynniki środowiska

Praca domowa

Odpowiedzi na te pytania przyślij na mojego maila: joanna.dopierala2@gmail.com

1. Wyjaśnij, czym zajmuje się ekologia? 2. Podaj przykłady czynników środowiska, które wpływają na organizmy.

Do zobaczenia na następnej lekcji online

Dziękuję za uwagę!