Muzyka XX w. Reprezentanci muzyki awangardowej.

K. Stolarek

reprezentanci muzyki awangardowej

muzyka XX w.

ORAZ POSŁUCHASZ:

ciekawych przykładów muzycznychpolskich i zagranicznych kompozytorów XX w.

1. czym jest awangarda2. cechy muzyki XX w.3. najważniejszych przedstawicieli muzyki awangardowej

na tej lekcji poznasz:

to zespół tendencji i kierunków w sztuce XX wieku odrzucający dotychczasowe style, tworzący własny świat, nienaśladujący rzeczywistości, szukający odrębnego języka wyrazu ze skłonnością do eksperymentu.

awangarda

XX wiek charakteryzował się jednoczesnym sprzeciwem wobec tradycji, jak i jej kontynuacją. Był poszukiwaniem nowości, łamaniem zasad, tworzeniem wbrew obowiązującym dotąd klasycznym zasadom harmonii. Nie porzucono jednak wszystkiego – wciąż tworzono znane z poprzednich epok gatunki. Wiek XX obfitował w rozmaite style, negujące założenia poprzednich epok lub przepracowujące je.

Inspiracje pochodziły z rozmaitych źródeł. Początek tej epoki czerpał z tradycji romantycznej, której wpływy znajdziemy na przykład u R. Straussa, czy G. Mahlera. Często wykorzystywanym podłożem był folklor, co widać w twórczości Karola Szymanowskiego, wczesnego Béli Bartóka i Igora Strawińskiego.

• Muzyka XX w. przyniosła także wykorzystanie dźwięków pozamuzycznych (np. maszyny, odgłosy miasta, natury) oraz środków rejestrujących, np. magnetofonów, które traktowane były na równi z innymi instrumentami.
• Zaczęto z czasem także polegać na przypadku - braku ścisłego przewidywania przez kompozytora tego, co ma po sobie następować.
• Do najbardziej awangardowych pomysłów należało także wysunięcie na pierwszy plan faktury dzieła i barwy poprzez rezygnację z melodii i harmonii w tradycyjnym znaczeniu. Takie środki zastosowane są na przykład w twórczości K. Pendereckiego, który sprawił, że słuchacz przestaje odbierać harmonię, a zaczyna zwracać uwagę na barwę.
• Lata 60. przyniosły z kolei minimalizm, który opiera się na zredukowanym do minimum materiałowi – może to być nawet jeden akord, lub pojedynczy dźwięk.

Jest to kompozycja muzyczna na 52 instrumenty smyczkowe. Utwór poświęcony jest mieszkańcom Hiroszimy zabitym i rannym podczas pierwszego użycia broni atomowej w czasie wojny. Nie ilustruje on tragedii Hiroszimy, lecz jest dedykowany tym ofiarom.

Wysłuchaj: Tren - Ofiarom Hiroszimy (1960)

Krzysztof Penderecki (1933-2020)- słynny polski kompozytor, dyrygent i pedagog.Uznawany jest za mistrza muzyki sakralnej (kościelnej), ale również awangardowej XX w. Jego twórczość była wielokrotnie doceniana i znana jest na całym świecie..

Miesiąc temu zmarł bardzo znany polski kompozytor - Krzysztof Penderecki. Uznawany jest za mistrza muzyki sakralnej (kościelnej), ale również awangardowej XX w. Awangardowej, tzn. nowoczesnej i odrzucającej tradycyjne, dotychczasowe nurty i style. Jego twórczość była wielokrotnie doceniana i znana jest na całym świecie. Chciałabym, abyśmy w tym tygodniu skupili się na awangardzie w muzyce. Przygotowałam kilka przykładów muzycznych. Proszę, abyście przesłuchali je i zastanowili się czym była awangarda w XX w. Co sądzicie o takiej muzyce? Może masz własną propozycję muzyki awangardowej? Krzysztof Penderecki Tren - Ofiarom Hiroszimy (1960) to kompozycja muzyczna na 52 instrumenty smyczkowe skomponowana w 1960 r. Utwór poświęcony jest mieszkańcom Hiroszimy zabitym i rannym podczas pierwszego użycia broni atomowej w czasie wojny. Nie ilustruje on tragedii Hiroszimy, lecz jest dedykowany tym ofiarom. https://www.youtube.com/watch?v=Dp3BlFZWJNA Bogusław Schaeffer Symfonia na taśmie (1966) Skomponowana na materiale elektronicznym, z minimalnym dodatkiem żywego dźwięku. Był to pierwszy taki krok w dziejach muzyki elektronicznej, dlatego Schaeffer nazywany jest ojcem nowej muzyki polskiej. https://www.youtube.com/watch?v=VufO-_EsYHQ Agata Zubel Polska laureatka licznych nagród zarówno jako wokalistka, jak i kompozytorka. Awangarda świata opery, improwizująca i eksperymentująca z rytmem, elektroniką, poszukująca nowych barw i oryginalniejszych źródeł dźwięku. https://www.youtube.com/watch?v=QEPFEHXkMtY John Cage 433 (1952) utwór muzyczny awangardowego kompozytora Johna Cagea na dowolny instrument, skomponowany wyłącznie z samych pauz. Przez cały czas trwania utworu nie zostaje zagrany ani jeden dźwięk ze strony wykonawcy. Utwór ten często opisywany jest jako cztery i pół minuty ciszy, co odpowiada przybliżonemu czasowi trwania kompozycji. Cage w 433 odkrył ciszę dla świata muzyki, co zostało ocenione jako rewolucja estetyczna o epokowym znaczeniu. https://www.youtube.com/watch?v=QEPFEHXkMtY

najważniejsi przedstawiciele

Fortepian preparowany – fortepian poddany modyfikacjom, bądź też wykorzystywany w sposób odmienny od tradycyjnej techniki gry, w celu osiągnięcia nietypowej barwy dźwięku.

Jest to utwór muzyczny na dowolny instrument, skomponowany wyłącznie z samych pauz. Przez cały czas trwania utworu nie zostaje zagrany ani jeden dźwięk ze strony wykonawcy. Utwór ten często opisywany jest jako cztery i pół minuty ciszy, co odpowiada przybliżonemu czasowi trwania kompozycji. Cage w 4'33 odkrył ciszę dla świata muzyki, co zostało ocenione jako rewolucja estetyczna o epokowym znaczeniu.

Wysłuchaj (hehe) : 4'33 (1952)

John Cage (1912-1992) – amerykański kompozytor muzyki współczesnej. Badał granice muzyki i stworzył pierwszą kompozycję, w której wykorzystane zostały nagrane dźwięki niemuzyczne.

Miesiąc temu zmarł bardzo znany polski kompozytor - Krzysztof Penderecki. Uznawany jest za mistrza muzyki sakralnej (kościelnej), ale również awangardowej XX w. Awangardowej, tzn. nowoczesnej i odrzucającej tradycyjne, dotychczasowe nurty i style. Jego twórczość była wielokrotnie doceniana i znana jest na całym świecie. Chciałabym, abyśmy w tym tygodniu skupili się na awangardzie w muzyce. Przygotowałam kilka przykładów muzycznych. Proszę, abyście przesłuchali je i zastanowili się czym była awangarda w XX w. Co sądzicie o takiej muzyce? Może masz własną propozycję muzyki awangardowej? Krzysztof Penderecki Tren - Ofiarom Hiroszimy (1960) to kompozycja muzyczna na 52 instrumenty smyczkowe skomponowana w 1960 r. Utwór poświęcony jest mieszkańcom Hiroszimy zabitym i rannym podczas pierwszego użycia broni atomowej w czasie wojny. Nie ilustruje on tragedii Hiroszimy, lecz jest dedykowany tym ofiarom. https://www.youtube.com/watch?v=Dp3BlFZWJNA Bogusław Schaeffer Symfonia na taśmie (1966) Skomponowana na materiale elektronicznym, z minimalnym dodatkiem żywego dźwięku. Był to pierwszy taki krok w dziejach muzyki elektronicznej, dlatego Schaeffer nazywany jest ojcem nowej muzyki polskiej. https://www.youtube.com/watch?v=VufO-_EsYHQ Agata Zubel Polska laureatka licznych nagród zarówno jako wokalistka, jak i kompozytorka. Awangarda świata opery, improwizująca i eksperymentująca z rytmem, elektroniką, poszukująca nowych barw i oryginalniejszych źródeł dźwięku. https://www.youtube.com/watch?v=QEPFEHXkMtY John Cage 433 (1952) utwór muzyczny awangardowego kompozytora Johna Cagea na dowolny instrument, skomponowany wyłącznie z samych pauz. Przez cały czas trwania utworu nie zostaje zagrany ani jeden dźwięk ze strony wykonawcy. Utwór ten często opisywany jest jako cztery i pół minuty ciszy, co odpowiada przybliżonemu czasowi trwania kompozycji. Cage w 433 odkrył ciszę dla świata muzyki, co zostało ocenione jako rewolucja estetyczna o epokowym znaczeniu. https://www.youtube.com/watch?v=QEPFEHXkMtY

najważniejsi przedstawiciele

Verklärte Nacht - Przemieniona noc (1899)

Clair de lune - Światło księżyca (1890)

(1874-1951) - austriacki kompozytor, który zasłynął głównie jako twórca rewolucyjnej techniki kompozytorskiej nazywanej dodekafonią. eksperymentował z odchodzeniem od tonalności dur-moll -zastąpił tradycyjną tonalność. Zamiast 7-dźwiękowych skal durowych i molowych zaproponował zastosowanie 12-dźwiękowej serii.

arnolg schoenberg

(1862-1918) - francuski kompozytor. "ojciec muzyki XX w .", który dążył do swobody ekspresji muzycznej (impresjonizm), uchwycenia wrażeń, jakie w muzyku budzą dźwięki i szepty przyrody oraz inne brzmienia otaczającego go świata, jak plusk kropel deszczu czy atmosfera zabawy.

Claude debussy

najważniejsi przedstawiciele

Dokonał pojednania muzyki współczesnej z różnymi tradycjami muzycznymi przeszłości w nurcie stylistycznym nazywanym neoklasycyzmem.Balet- Święto wiosny był uwielbieniem brutalnego, barbarzyńskiego rytmu, pierwotnego i rytualnego. Dziki, energiczny taniec nie miał wiele wspólnego z delikatną formą dotychczasowego kanonu baletowego.

Bogusław Schaeffer

Igor Strawiński

Jego przesycona emocjami muzyka stanowi pomost łączący spuściznę Fryderyka Chopina z polską muzyką współczesną,Balet Harnasie jest jakby mitologicznym uogólnieniem góralszczyzny. To trudna w odbiorze pantomima, którą trudno sklasyfikować.

karol szymanowski

Symfonia na taśmie to utwór skomponowany na materiale elektronicznym, z minimalnym dodatkiem żywego dźwięku. Był to pierwszy taki krok w dziejach muzyki elektronicznej, dlatego Schaeffer nazywany jest ojcem nowej muzyki polskiej.

NAJWAŻNIEJSI PRZEDSTAWICIELE

Czy uważasz, że utwory muzyki awangardowej są powszchenie znane? Gdzie można je wykorzystać?Czy przeznaczone są dla każdego odbiorcy? Zapisz swoje wnioski, przemyślenia w zeszycie :)

Muzyka współczesna jest muzyką naszych czasów, powstaje na naszych oczach, pozwalając nam być świadkiem nowych odkryć, nurtów i rozwiązań.

dziękuję