PODRZĘDNE CZĘŚCI ZDANIA
kmajchrowicz
Created on May 3, 2020
More creations to inspire you
EXPLLORING SPACE
Presentation
UNCOVERING REALITY
Presentation
SPRING HAS SPRUNG!
Presentation
THE OCEAN'S DEPTHS
Presentation
2021 TRENDING COLORS
Presentation
POLITICAL POLARIZATION
Presentation
VACCINES & IMMUNITY
Presentation
Transcript
PODRZĘDNE CZĘŚCI ZDANIA
Na poprzedniej lekcji przypomniałeś sobie wiadomości o podmiocie i orzeczeniu. Dziś poznasz kolejne części zdania.
1.
Zanim jednak to nastąpni, musisz wiedzieć, że podmiot i orzeczenie w zdaniu tworzą tzw. ZWIĄZEK GŁÓWNY, a pozostałe części zdania są określeniami podmiotu i orzeczenia. Dlatego też mówimy o grupie podmiotu i grupie orzeczenia.
2.
Pozostałe części zdania
DOPEŁNIENIE
OKOLICZNIK
PRZYDAWKA
Naciśnij żarówkę i zobacz przykłady
PRZYDAWKA
Jak rozpoznać podrzędne części zdania?
Przydawka jest określeniem rzeczownika. Nazywa cechę rzeczownika, którego jest określeniem. Dlatego najczęściej odpowiada na pytanie: jaki? który? czyj? ile? z czego? i jest wyrażona przymiotnikiem, liczebnikiem, zaimkiem, imiesłowem przymiotnikowym, wyrażeniem przyimkowym.
Jest określeniem CZASOWNIKA, czyli orzeczenia w zdaniu. Odpowiada na pytania przypadków zależnych, czyli:DOPEŁNIACZA: kogo? czego?CELOWNIKA: komu? czemu?BIERNIKA kogo? co?NARZĘDNIKA z kim? z czym?MIEJSCOWNIKA o kim? o czym?Najczęściej wyrażone jest rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym lub bezokolicznikiem.
DOPEŁNIENIE
Jak rozpoznać podrzędne części zdania?
Naciśnij żarówkę, by zobaczyć więcej przykładów.
RODZAJE DOPEŁNIEŃ
DOPEŁNIENIE BLIŻSZE
VS
Można zamienić je na podmiot, zmieniając kostrukcję zdania z czynnej na bierną. na przykład: Ania pisze list. List jest pisany przez Anię. .
Nie zmienia swojej formy. na przykład: Ania pisze list długopisem. List jest pisany przez Anię długopisem.
DOPEŁNIENIE DALSZE
OKOLICZNIK
JAK ROZPOZNAĆ PODRZĘDNE CZĘŚCI ZDANIA?
Podobnie jak dopełnienie jest określeniem czasownika w zdaniu. Wyraża jakąś okoliczność wykonania czynności, np. miejsce, czas, sposób, cel. Dlatego wyróżniamy kilka rodzajów okoliczników...
7. PRZYZWOLENIA Mimo deszczu poszli na spacer. (mimo co? mimo czego?)
4. CELU Poszłam do sklepu po bułki. (po co? w jakim celu?)
3. SPOSOBU Ala szybko biega. (jak? w jaki sposób? )
6. WARUNKU W razie pożaru użyj gaśnicy. (w razie czego? pod jakim warunkiem?)
5. PRZYCZYNY Krzyczał z bólu. (dlaczego? z jakiego powodu?)
2. CZASU Czekam tu od wczoraj. (ile? jak długo?)
1. MIEJSCA Marta poszła do sklepu. (gdzie?, dokąd?)
RODZAJE OKOLICZNIKÓW
- Przydawka określa rzeczownik.
- Okolicznik i dopełnienie natomiast najczęściej określają czasownik.
- W zdaniu najpierw zawsze szukaj ORZECZENIA (czynności lub stanu).
- Gdy znajdziesz orzeczenie, zapytaj o PODMIOT (kto? co?) - wykonawcę czynności.
- Potem nazywaj określenia, czyli podrzędne części zdnia należące do grupy podmiotu i orzeczenia.
- Zawsze zwracaj uwagę na to, jakimi częściami mowy zostały wyrażone okolicznik, przydawka i dopełnienie.
ZAPAMIĘTAJ!!!
SPRAWDŹ SIEBIE
Kliknij w żarówkę i wykonaj interaktywne ćwiczenia na stronie e-podręczniki.
DZIĘKUJĘ
Katarzyna Majchrowicz