Jak zapisać dialog

gamesageddon.com/

Rady dotyczące tworzenia dialogów

wersja nie tylko dla opornych

#0120

kwiecień 2020

Sztuka prowadzenie rozmowy - 6 zasad

Czym jest monolog?

Monolog, to wypowiedź jednej postaci kierowana do siebie samej albo bezpośrednio do wydza lub czytelnika.

Dialog może być elmentem innej wypowiedzi pisemnej (np. opowiadania, reportażu), ale może też występować jako forma samodzielna. Podstawową różnicą między dialogiem a innymi formami tekstu jest to, że zbliża się on często pod względem stylu i słownictaw do języka potocznego (mówionego). Występuje w nim więcej zaimków, a mnej przymiotników, często zdarzają się wyraziste, potoczne frazeologizmy (stałe zwiążki frazeologiczne), a składnia jest na ogół prostsza: rzadko występują zdania wielkorotnie złożone, szczegłonie podrzędne.

Co to jest dialog?

Dialog to rozmowa co najmniej dwóch osób na określony temat. Najczęściej nazywa się tak rozmowę bohaterów utworu litwrackiego, sztuki teatralnej, filmu.

Kiedy dialog zostaje zapisany, wpleciony w tok opowiadania, służy ożywieniu akcji, wzbogaceniu, bohaterowie stają się bliźsi i można icch lepiej poznać. Narrator nie omawia przebiegu danej rozmowy, ale przywołuje ją w jej oryginalnym brzmieniu.

Dialog składa się z różnych zdań, za pomocą których możesz:

+info

• oznajmi, stwierdzić - budyjąc zdanie oznajmujace, np. Myślę, że to wszystko już powinniście wiedzieć.
• zapytać o coś - budując zdnie pytające, np. Dlaczego klamiesz, że nic nie masz zadne?
• rozkazać coś, zażądać czegoś - budując zdanie rozkazujące, np. Idź do pokoju i odrób lekcje.
• okazać uczucia, emocje - dudując zdania wykrzyknikowe, np. Idźże tam, dziewucho!

- To sowa - odparł Piotr. - Wygląda mi na to, że trafiliśmy do prawdzowego raju dla ptaków (...).- Borsuki! - dodała Łucja.- Lisy! - dodał Edmund.- Króliki! - dodała Zuzanna.

– Jak masz na imię? – zapytał nieśmiało Adam. 3. Dialog zamyka się kropką wtedy, gdy narracja nie odnosi się do wypowiedzi bohatera. W przykładzie do poprzedniego punktu narracja (czyli odpowiedział Adam) odnosiła się do wypowiedzi. Kropki po wypowiedzi zatem nie było. Przykład z kropką zamykającą wypowiedź: – Dobranoc. – Otworzył drzwi i wyszedł.

+info

1. Wypowiedzi dialogowe każdego bohatera zaczynać się powinny od nowego wiersza z wcięciem akapitowym i z myślnikiem. Krótko mówiąc, każdą kolejną wypowiedź należy traktować jak kolejny akapit.2. Czasownik oznaczający mówienie (powiedział, krzyknął, szepnął, odparł, zapytał, stwierdził, odrzekł itp.) zawsze powinien występować po myślniku. Jeżeli zdarzy się, że narracja dotycząca dialogu zawierać będzie np. imię bohatera, to musi ono stać po czasowniku.

+info

Uwaga! Może się zdarzyć, że w wypowiedzi bohatera występuje pytajnik, wykrzyknik lub wielokropek. Jeżeli narracja po niej następująca dotyczy tej wypowiedzi, to znak taki nie jest traktowany jak kropka, a zatem nie wymusza wielkiej litery w narracji.

+info

Nie można zapisywać dialogów w sposób pokazany niżej Adam: Podstawy są najważniejsze. Staś: Bez nich ani rusz!

Gdy zdarzy się, że wpleciona narracja doprowadzi do zbiegu myślnika i przecinka, to przecinek należy pominąć. Przykład: – Wiem – powiedziała – że mnie nie znosisz.

Narrację wplecioną w dialog należy oddzielić myślnikami z obu stron. Przykład: – Powinniśmy – powiedział – przemyśleć to raz jeszcze.

Postawienie kropki po wypowiedzi narratora sprawia, że dalszy tekst rozpoczyna się wielką literą (niezależnie od tego, czy jest to dalsza część dialogu, czy narracji). Dwa przykłady: – Kocham cię – wyszeptała Ewa. Jej głos był ciepły i czuły. – Kocham cię – wyszeptała Ewa. – Jesteś wspaniały!

+info

gamesageddon.com/

1865: „The Writing Ball” – Rasmus Malling-Hansen

Didaskalia to zwyczajowo tekst poboczny (inna nazwa didaskaliów) stosowany był przez dramatopisarzy. Dodatkowe zapiski autora w dramacie stanowiły wskazówki dla reżysera, scenarzysty, scenografa, podpowiadając, gdzie rozgrywa się akcja, jak zachowują się bohaterowie, w co są ubrani itd. Pewną formę tekstu pobocznego znajdziemy również w powieściach – będą nią fragmenty treści pojawiające się w dialogach tuż za myślnikiem kończącym wypowiedź bohatera.

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego

didaskalia «wskazówki i objaśnienia autora dotyczące sposobu wystawienia dramatu, umieszczone w tekście»

Pamiętasz, co to są didaskalia?

utrwalenie

Didaskalia w dialogu

Po wypowiedzi bohatera zwykle pojawiają się didaskalia, które informują o tym, kto mówi.Wtedy dialog zapisujemy tak: – Dostaliśmy dzisiaj w pracy smutną wiadomość. Umarł prezes naszej firmy – powiedział Miyake. – O, jak mi przykro. Czy był w podeszłym wieku? – zapytałem. Zauważ, że w obu powyższych zdaniach słowa „zapytałem”, „powiedział” są zapisane z małej litery, a kropka pojawia się dopiero na końcu. Wypowiedź bohatera i didaskalia traktuje się jako całe zdanie, dlatego zamyka je kropka. I nie zmienia tego fakt, że wypowiedź bohatera kończy się znakiem zapytania. Po myślniku jest mała litera, a kropka pojawia się na końcu wypowiedzi narratora.

Podstawowe zasady tworzenia dialogów - podsumowanie

• Kwestie dialogowe każdego bohatera rozpoczynaj od nowej linii.
• Wypowiedź dialogową zawsze zaczynaj od myślnika (pauzy dialogowej).
• Wypowiedzi narratora w dialogu odnoszące się do mówienia (np. powiedział, odparł, krzyknął, wtrącił, szepnął, stwierdził) pisze się po myślniku i z małej litery (w takim przypadku przed myślnikiem nie stawia się kropki). Jeżeli postać kontynuuje wypowiedź, po narratorze dialog rozpoczyna się od myślnika bez przechodzenia do nowej linii.
• Wypowiedzi narratora w dialogu nie odnoszące się do mówienia rozpoczyna się wielką literą. Narracja w dialogu zakończona kropką powoduje, że dalszy ciąg dialogu rozpoczyna się wielką literą.
• W przypadku, kiedy narracja doprowadza do zbiegu myślnika i przecinka, to przecinek jest pomijany.

Dla dociekliwych- film jak napisać dialog

+info

• Nie pisz dialogów, które nic nie wnoszą. Bohaterowie nie powinni rozmawiać o pogodzie, jeśli takie informacje nie mają znaczenia dla fabuły Twojej pracy.
• Dopasuj język wypowiedzi do osobowości, poziomu wykształcenia, klasy społecznej itp. bohatera.
• Unikaj zbyt potocznego słownictwa, jeśli nie odzwierciedlasz w te sposób charakteru postaci.
• Nie umieszczaj dialogów na siłę w swoim opowiadaniu. Jeśli nie wiesz, jak Twoi bohaterowie mogliby skomentować dane wydarzenie, to po prostu tego nie rób. Odpowiednie opisy albo sposób skonstruowania narracji wszechwiedzącej lub pierwszoosobowej potrafią zdynamizować akcję powieści.
• Opisuj, kto i co powiedział. W przypadku wielu postaci czytelnik może się nie domyślić, który z bohaterów pierwszy rozpoczął dialog.
• Stosuj didaskalia, prezentując mowę ciała i sposób zachowania bohaterów. Nie twórz jednak zbyt rozwlekłych opisów, które wybiją czytelnika z rytmu wprowadzonego dialogu.
• Przedstawiaj emocje, uczucia, myśli.

Pisanie dialogów – dobre praktyki i wskazówki

Na koniec przykład książkowego dialogu,

Harry Potter i Książę Półkrwi, przekład Andrzeja Polkowskiego, wydawnictwo Media Rodzina

— Ani drgnie — mówiła zaniepokojona pani Weasley, stojąc nad Hermioną z różdżką w jednej ręce i egzemplarzem Poradnika uzdrawiacza w drugiej. Książka otwarta była na rozdziale „Siniaki, rozcięcia i otarcia”. — A zawsze działało, nie mogę tego pojąć. — Na tym właśnie polegają dowcipy Freda i George’a — powiedziała Ginny. — Chodzi o to, żeby nie można było usunąć ich skutków! — Ale to musi zniknąć! — jęknęła Hermiona. — Przecież nie mogę wiecznie tak wyglądać! — Nie będziesz, moja kochana, znajdziemy jakieś antidotum, nie martw się — pocieszała ją pani Weasley. — Bill mi mówi, że Fred i Żorż są bardzo zabawni! — powiedziała Fleur, uśmiechając się pogodnie.

ŹródłaW prezentacji wykorzstano:

• Jak pisać opowiadanie, red. A. Nożyńska-Demianiuk, Wyd. Wiedza, Poznań 2018
• http://www.jezykowedylematy.pl;
• https://piszebochce.pl;
• http://artefakty.pl
• http://www.opowi.pl

Dziękuę za uwagę i mam nadzieję, że wiadomości zawarte w tej prezentacji ułatwią Tobie poprawne zapisywanie dialoguBeata Lubosz