Turistička mesta u Srbiji

Izaberi svoju omiljenu destinaciju !

Smederevska tvrdjava Smederevska tvrđava izgrađena je u XV veku po nalogu despota Đurađa Brankovića. Nalazi se na ušću reke Jezave u Dunav i građena je po uzoru na nekadašnji Carigrad i njegove bedeme. Smederevska tvrđava je jedna od najvećih srednjevekovnih tvrđava u Evropi. Odigrala je značajnu ulogu u nekoliko turskih napada na Srbiju. Smederevska tvrđava je pretrpela značajna oštećenja tokom osvajanja i bombardovanja. Iz tog razloga je jedan deo ostao u ruševinama, dok se na drugom delu obavljaju i konzervatorski i restauratorski radovi. Prvobitna ideja koja je postojala pri gradnji Smederevskog grada bilo je podizanje utvrđenog dvorca za despota i njegovu porodicu uz granicu prema Kraljevini Ugarskoj iz koje bi se oni, u slučaju opasnosti od Osmanlija, lako mogli skloniti na bezbedan prostor njihovog severnog suseda. Sa takvim planom se otpočelo sa gradnjom 1428. godine, ali je tokom narednih pola veka tvrđava bila više puta proširivana, dograđivana i prerađivana, da bi 1480. godine poprimila obrise koje i danas poseduje. Na Smederevskoj tvrđavi se mogu razlikovati 4 različite faze srspke i 1 faza osmanske gradnje. U Malom gradu je bio smešten dvor despota Đurđa sa rezidencijom za stanovanje i palatom za prijeme. Izgrađen je 1428—1430. godine kao posebno utvrđeni vladarski dvor sa svih strana optočen vodom, i baš zbog toga se svrstava u tip vodenih utvrđenja. Ulazilo se sa jugozapadne strane, kroz dvojni sistem kapija. Od Velikog grada koji ima 19 kula odvojen je vodenim rovom. U Malom gradu nalazi se 6 kula, od kojih je na jednoj natpis iz koga se jasno vidi da je grad podigao Đurađ Branković. Kule su široke oko 11 m, visoke oko 20 m. Rađene su od lomljenog kamena u dobrom krečnom malteru.

Reka Uvac – Specijalni Rezervat Prirode Uvac Pre nego što je postao turistički značajan kompleks prirodnih kurioziteta Uvac je bilo samo ime zlatiborske i zlatarske reke koju karakteriše prelepi kanjon i duboko rečno korito. Reka Uvac prirodna je južna granica Zlatibora, koja izvire jugoistočno od planine Jadovnik i predstavlja glavnu pritoku Lima. Pri kraju svog toka Uvac je i prirodna granica između Srbije i Bosne i Hercegovine. Prelepom kanjonu reke posebnu draž daju uklješteni meandri Uvca. To su prirodne vijuge koje reka pravi godinama probijajući krečnjačke stene. Meandri reke Uvac nalikuju lavirintu i na nekim mestima prave skretanja pod uglom od 270 stepeni. Osim reke i njenih meandara rezervat obuhvata i tri veštačka akumulaciona jezera: Uvačko, Zlatarsko i Radoinjsko. Nepristupačan kanjon reke bio je idealna prirodna brana koja je dovela do toga da su oko Uvca izgrađeni brojni manastiri od velikog značaja za identitet ljudi iz ovih krajeva. Najpoznati su manastir Uvac i manastir Dubrava. Beloglavi sup je jedna od 140 vrsta ptica koje nastanjuju oblast rezervata i zaštitni znak uvačke doline. Osim Beloglavog supa, u klisuri reke Uvac može se sresti i suri orao, takođe retka i ugrožena grabljivica, kao i Planinski puzgavac, Buljina i Vodomar. U pećinama se beleži veliki broj slepih miševa, a kuriozitet je i veliki broj vidri, vrste sisara koja se nalazi na Evropskoj crvenoj listi. Klisura je okružena šumama omorike i breze, a na bujnim livadama može se naći oko 50 vrsta lekovitih biljaka. Naročitu draž rezervatu daje najveći kompleks pećina na tlu Srbije. Pećinski sistem u dolini Uvca dugačak je 6 hiljada kilometara i zajedno sa meandrima doprinosti tome da je Uvac jedan od najlepših krajeva u zemlji. Pećinski sistem odlikuje se kanalima u nekoliko nivoa, pećinskim ukrasima, sifonima i dvoranama. Najpoznatije su Ušačka, Tubića pećina i Ledena pećina u zaseoku Ušak. Ukrasi u Ledenoj pećini su u obliku draperija i saliva i dostižu dužinu do deset metara.

Vlasinsko jezero Vlasinsko jezero je akumulaciono jezero na jugoistoku Srbije sa površinom od 15 km² i dubinom do 35 m. Jezero se nalazi na području opštine Surdulica. Jezero se nalazi na 1.204 m nadmorske visine. Na obalama jezera smeštena su tri sela: Vlasina Okruglica, Vlasina Rid i Vlasina Stojkovićeva. Vlasinsko jezero je obrazovano u razdoblju 1949—1954. godine.

Golubački grad Golubački grad ili Golubac je srednjovekovna tvrđava, spomenik kulture od izuzetnog značaja. Nalazi se u Nacionalnom parku Đerdap, na desnoj obali Dunava, 4 km nizvodno od današnjeg naselja. Smeštena je na visokim liticama, na mestu na kom se reka sužava, na samom ulazu u Đerdapsku klisuru. Tvrđava je građena lepezasto i sastoji se od tri dela: prednjeg, zadnjeg i gornjeg grada (sa citadelom). Čini ga ukupno 10 kula i dve velike kolske kapije. Ispred tvrđave je bilo civilno naselje, o čemu danas svedoče samo neki delimično istraženi objekti. Golubac je imao burnu istoriju. Tokom srednjeg veka, vodile su se mnoge bitke oko njega, naročito između Osmanskog carstva i Kraljevine Mađarske. Od 1867. godine, predat je srpskom knezu Mihailu Obrenoviću. U savremeno doba Golubac je popularna turistička atrakcija na Dunavu.

Djavolja varošNalazi se ispod planine Radan, 27 km jugoistočno od Kuršumlije. Na visini od 600 metara je ovaj neobičan i redak prizor oko 200 reljefnih figura, nastalih viševekonim erozivnim procesima i koje suprotstavljene sa leve i desne strane litice formiraju dve ’’mahale’’- Đavolju jarugu i Paklenu jarugu. Bitno za ovo mesto je i Crveno vrelo, izvor mineralne vode, koja nije za piće, ali meštani tvrde da je lekovita i da njome treba ispirati bolesna mesta. Ono što oduvek prati ovo mesto jesu mnogobrojne legende, od kojih je najpoznatija ona prema kojoj su te figure skamenjeni svatovi, koji su krenuli da venčaju brata i sestru, i koje je Bog skamenio, kako bi sprečio greh. Kako zbog svog izuzetno neobičnog izleda, tako i zbog legendi, koje daju dodatnu dozu mističnosti ovom mestu, Đavolja varoš svakodnevno privlači turiste širom sveta, a nominovana je i za svetsko čudo prirode.

Petrovaradinska tvrdjava Petrovaradinska tvrđava se nalazi na desnoj obali Dunava, u Petrovaradinu (Grad Novi Sad), na petrovaradinskoj steni. Na mestu prethodne srednjovekovne građevine, sadašnju tvrđavu je izgradila Austrija u periodu od 1692. do 1780. godine zbog stalne opasnosti od Turaka i blizine granice sa Osmanskim carstvom. Zbog svoje veličine i dominantnosti naziva se i Gibraltar na Dunavu. Po jednoj legendi ime Petrovaradin je dobijeno iz više reči - "Petra" na latinskom znači stena, "var" je na mađarskom grad, a "din" na turskom vera, iz čega je izvedeno Petrovaradin, "grad na steni čvrst kao vera".

SokobanjaSokobanja je turistička destinacija i oaza zdravlja koja se nalazi u jugoistočnoj Srbiji, smeštena u kotlini koja je okružena gorostasnim planinama Ozren 1117 metara, Rtanj 1560 metara. Soko Banja leži na nadmorskoj visini od oko 400m i ima umereno-kontinentalnu klimu Pogodna je za lečenje plućnih oboljena, bronhijalne astme, hronični hepatitis, psioneuroze, neurastenije, lakše oblike povišenog krvnog pritiska, hronični reumatizam, hronična reumatska i degenerativna oboljenja, išijas, stanja nakon povreda itd... Kroz Sokobanju protiče brza i čista reka Moravica na kojoj se mogu pecati skoro sve vrste rečnih riba: pastrmka, klen, krkuša, mrena... Lepo uredjene plaže na reci u toku letnje turističke sezone dobro dodju turistima da se sunčaju i rashlade, a po neko i da nadje hladovinu za odmor. U blizini banje se nalaze i nekoliko srednjevekovnih gradova do kojih su najpoznatiji Bovan, Sokograd i Vrmdžanski grad. Ovo je zaista divno turističko mesto za zabavu,relaksaciju i odmor.

Vrnjačka banja Vrnjačka Banja smeštena je u Centralnoj Srbiji, u oblasti Raška. Nalazi se na samo 200 km od glavnog grada, Beograda, 25 km od Kraljeva, i 7 km od Trstenika. Smeštena je u dolini reke Zapadne Morave. Sa juga, istoka i zapada zaštićena je planinom Goč, dok je od vetrova sa severa štiti lanac Gledićkih planina. Područje banje nalazi se na 220 m nadmorske visine. Kroz samu banju prolaze dve reke, Lipovačka i Vrnjačka. Kraljica banjskog turizma, kako neformalno nazivaju Vrnjačku Banju, od davnina je bila poznata po svojim lekovitim izvorima. Ovo područje je bilo naseljeno još u praistoriji. Arheološki nalazi, oruđe iz mlađeg kamenog doba, otkrivaju mogućnost da su i praistorijski ljudi koristili banjske izvore. O lekovitosti vode u Vrnjačkoj Banji prvi put se može čuti u doba Rimljana. Oni su na ovom mestu izgradili lečilište Aquae Orcinae, i izvor tople vode Fons Romanus. Veruje se da su prethodno i starosedeoci, keltsko pleme Skordisci, koristili vodu sa izvora za piće, kupanje i lečenje. Vrnjačka Banja je dobila ime po selu na čijem ataru se nalazila. Ovo je odlično turističko mesto koje sigurno treba posetiti!!

Kalemegdan Kalemegdan je najveći beogradski park. Istovremeno je najznačajniji kulturno-istorijski kompleks, u kojem dominira Beogradska tvrđava iznad ušća Save u Dunav. Naziv Kalemegdan odnosi se samo na prostorni plato oko tvrđave koji je osamdesetih godina 19. veka pretvoren u park . Plato je, dok je tvrđava bila glavno vojno uporište Beograda, služio da se neprijatelj osmotri i sačeka za borbu. Njegovo ime potiče od turskih reči kale („tvrđava“) i mejdan („bojište“). Turci su Kalemegdan nazivali i Fićir-bajir što znači „breg za razmišljanje“ Hram Svetog Save u BeograduHram Svetog Save u Beogradu najveći je srpski pravoslavni hram, najveći pravoslavni hram na Balkanu. On se nalazi u istočnom delu Svetosavskog trga, na opštini Vračar, u Beogradu. Podignut je na mestu za koje se smatralo da je Kodža Sinan-paša 1594. godine spalio mošti Svetog Save, osnivača Srpske pravoslavne crkve. Izgradnja hrama je finansirana dobrovoljnim prilozima, kao i plaćanjem doplatnih poštanskih markica. Nedaleko od hrama je parohijski dom, a tu će se nalaziti i predviđena zgrada patrijaršije. Ovaj spomen-hram predstavlja organski deo savremene živopisne siluete Beograda, čineći jedno od njegovih glavnih obeležja i istorije Beograda.

Niška banjaNiška Banja se nalazi na svega 9 kilometara od Niša, u podnožju Suve planine. Na prostorima banje pronađeni su ostaci neolitske civilizacije iz 3.300 godine pre nove ere. U antičko doba, Niška Banja je bila blagodetno mesto i lečilište, a u samoj banji i danas se nalaze ostaci iz tog perioda – rimsko kupatilo sa dva bazena ukrašena bogatim mozaicima. Lekovite vode sa pet izvora Niške Banje, za koje su znali još u doba Rimljana, predstavljaju idealno mesto za odmor, rekreaciju i lečenje!Na šumovitim obroncima Koritnjaka u prostranom zelenilu istoimene park-šume posetite idealno mesto za odmor, rekreaciju i lečenje. Prirodni lekoviti faktori u banji su: blaga, umereno-kontinentalna klima, termomineralne vode i prirodno mineralno blato. Lekovite vode, koje izviru sa pet mineralnih izvora, pripadaju grupi zemnoalkalnih homeotermi (36-38 stepeni Celzijusa), blago mineralizovanih. Niška banja je idealna za svaku vrstu odmora i relaksacije.

Oplenac U srcu Šumadije, nadomak grada Topola uzdiže se stenovito brdo Oplenac. Na raskršću četiri puta, ovo mesto čuva tradiciju i kulturu srpskog naroda sve do današnjih dana. Svojim fascinantnim gustim šumama, plodnim zemljištem, obiljem životinjskog sveta i opijajući čistim vazduhom odiše posebnom energijom koju je nemoguće ne osetiti.Meštani kažu da se na Oplencu manje spava jer je vazduh čist, pa je mnogo manje sati sna potrebno da bi čovek osetio odmornim. Raskošnoj prirodi i zemljištu, raznovrsnoj fauni i povoljnoj klimi ovog predela, nije mogao da odoli ni Đorđe Petrović-Karađorđe, kada se 1762. godine doselio u podnožje Oplenca. Taj trenutak će potpuno promeniti sudbinu, tada ove male varošice od samo četrdesetak kuća. Oplenac će postati mesto donošenja važnih političkih i državnih odluka, centar kulturnih zbivanja ali i simbol oslobođenja srpskog naroda od Turaka. Ratovi, bune, ustanci ali u velikoj meri i dinastičke borbe odneli su sa sobom delić kulture, istorije i posebnosti tadašnjih zdanja i grada, ali ne i duh vere i posebnosti naroda. Ova vazdušna banja, kako je još u narodu zovu, uspela je da očuva svoju posebnost, tradiciju, gostoprimljivost i ljubaznost, ali i fascinantne znamenitosti koje plene svojom lepotom. Na samo par metara od crkve Sv.Đorđa nalazi se kuća kralja Petra I, koja je danas pretvorena u jedinstveni izložbeni prostor. Ljubitelji istorije i antikviteta mogu da uživaju u razgledanju ličnih predmeta, dokumenata i slika dinastije Karađorđević koji imaju ogroman društveni, istorijski i kulturni značaj i vrednost. Pored crkve Sv.Đorđa, baštinu srpske istorije na Oplencu čuva stara i dosta skromnija crkva Presvete Bogorodice ili Karađorđeva crkva. Posebnost ove crkve je upravo u tome što je u velikoj meri očuvan njen autentičan izgled, pa svojom toplinom i skromnošću predstavlja pravi primer stare, tradicionalne srpske crkve. Zanimljivo je to da su zvona ove rustične crkve sa izuzetno skladnim proporcijama, prva koja su se slobodno posle više vekova robovanja pod Turcima oglasila u Srbiji.

Orašac Selo Orašac nadomak Aranđelovca je mesto dogovora o podizanju Prvog srpskog ustanka i proglašenja Karađorđa Petrovića vrhovnim voždom, na Sretenje, 15. februara 1804. godine. U znak sećanja na ovaj veliki događaj podignuta je u Orašcu crkva Vaznesenja Gospodnjeg, Spomen škola i spomen česma u Marićevića jaruzi, muzej i skulptura Karađorđa i tako formiran spomenički kompleks. Znamenito mesto Orašac obuhvata i dragocene objekte narodnog graditeljstva kao trajno svedočanstvo materijalne kulture na ovim prostorima u 18. i 19. veku. U spomen velikom istorijskom događaju koji je srpskom narodu doneo nacionalnu slobodu i pokrenuo stvaranje Srbije kao moderne evropske države, 15. februar se slavi kao Dan državnosti. Crkva u Orašcu je podignuta u vremenu od 1868. Do 1870.god. Nije poznato ko je projektovao crkvu. Predstavlja po dimenzijama manju, arhitektonski skromnu gradjevinu sa skladnim proporcijama i jednostavnim oblicima. Ima osnovu u obliku pravougaonika koja se na istoku završava spolja petostranom, a iznutra polukružnom oltarskom apsidom, a na zapadu ulaznim predvorjem. Nad zapadnim delom je zvonik na preslicu. Zasvedena je poluobličastim svodom nad kojim je dvoslivni krov. Apsida je pokrivena polukalotom. Masivni zidovi su spolja i iznutra prekriveni malterom i okrečeni. Izrazitu umetničku vrednost čini ikonostas crkve, koji je slikao Steva Todorovć, jedan od najuglednijuh srpskih umetnika iz druge polovine XIX veka. Ikonostas se sastoji od 24 ikone sa predstavama svetitelja i scena iz istorije Novog zaveta. Na severnom pilastru ugradjena je spomen – ploča od belog venčačkog mermera posvećena palim u balkanskim ratovima.

Lepenski vir Lepenski Vir je jedno od najvećih i najznačajnijih mezolitskih i neolitskih arheoloških nalazišta. Smešteno je na desnoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri, u Srbiji, u centralnom delu Balkanskog poluostrva. Ovaj lokalitet, koji je ime dobio po dunavskom viru, bio je sedište jedne od najvažnijih i najsloženijih kultura praistorije. Između 1965. i 1970. otkriveno je ribarsko lovačko naselje sa začecima kultivacije i domestifikacije. Ljudi koji su živeli ovde,gradili su kuće u obliku romboida,u sredini je bilo ognjište gde su se prinosile žrtve a neposredno blizu naselja,nalazili su se grobovi pokojnika.

Djerdapska klisuraĐerdapska klisura jedan je od najlepših prizora u ovom delu sveta, gde Dunav menja svoju širinu od par kilometara do par stotina metara, vijuga i juri, gradeći moćnu klisuru visokih stenovitih litica. Đerdap se pominje još od pre nove ere, kada su trgovci iz stare Grčke tuda prevozili robu malim drvenim brodovima. Veći značaj Đerdap dobija za vreme rimskih careva, kada se probijaju putevi na levoj i desnoj obali, kojima je trebalo omogućiti legionarima prolaz u pohod na Dakiju (današnja Rumunija). Mnogi rimski carevi su učestvovali u uređenju Đerdapa, počevši još od Julija Cezara, ali je najpoznatiji ostao Trajan, osvajač Dakije, koji je uspeo da obezbedi prolaz kroz klisuru. On je dovršio put uklesan u stene desne obale Dunava, i izgradio prvi most na Dunavu između Turnu-Severina i Kostola, koji su njegovi naslednici srušili pri povlačenju iz Dakije, u strahu da ova plemena ne napadnu već oslabljenu rimsku imperiju. Nacionalni park Đerdap zauzima površinu od oko 64.000 hektara, i pruža se uz desnu obalu Dunava, od Golupca do Sipa. Najlepši deo parka je grandiozna Đerdapska klisura - poznata i kao Željezna vrata, zbog svoje moći, ćudljivosti i neprohodnosti. Klisura se zapravo sastoji iz više delova (od Donjeg Milanovca prema Sipu: Gornja klisura, Gospođin vir, Veliki i Mali kazan i Sipska klisura) koji su međusobno razdvojeni tesnacima.

ViminacijumViminacijum je arheološko nalazište u blizini Starog Kostolca, 12 km od Požarevca. Rimski vojni logor i grad nastao je u I i trajao do početka VII veka. Bio je jedan od najznačajnijih legijskih logora na Dunavu, a izvesno vreme i glavni grad rimske provincije Gornje Mezije, koja je obuhvatala najveći deo Srbije, severnu Makedoniju i deo severozapadne Bugarske. Ovo je priča o nekadašnjem sjaju i propasti rimskog grada i vojnog logora Viminacijuma, skrenula je pažnju ne samo nacionalne, već i svetske javnosti .Prostor nekadašnjeg rimskog grada i vojnog logora Viminacijuma (više od 450 hektara šire gradske i 220 hektara uže gradske teritorije) nalazi se danas ispod obradivih površina, a predmeti i fragmenti predmeta iz rimskog perioda rasuti su u oraničnim brazdama.

Zlatibor Zlatibor se nalazi u jugozapadnoj Srbiji, a teritorijalno je omeđen Kremanskom kotlinom na severozapadu, dolinom reke Sušice i Mačkatskom površi na severu, planinom Murtenicom na jugoistoku i rekom Uvac na jugu. Od Beograda je udaljen 230km. Kao deo starovlaške visije Zlatibor je talasasta planina, oivičena planininskim vrhovima i ispresecana brojnim rekama i potocima. Centralni deo planine je blago zatalasan, dok se po obodu nalaze duboki klanci, najčešće teško pristupačni, koji su pokriveni borovom šumom. Posebnu draž predstavljaju planinski vrhovi: Tornik (1496m), ujedno i najviši vrh Zlatibora, Čigota (1422m), Brijač na Murtenici (1480m) i drugi, sa kojih se pruža neverovatan pogled na zlatiborsku visoravan. Zlatibor odlikuju alpska i subalpska klima, sa svojim posebnim obeležjima. Leta su prijatna, sa umereno toplim danima i hladnim noćima, što čini da mnogi spas od nesnosnih letnjih žega potraže upravo na Zlatiboru. Sa druge strane, zlatiborske zime su, po pravilu, duge i snežne. Ovde sneg pada od oktobra do maja sa kraćim ili dužim prekidima. Upravo ova okolnost utiče da se Zlatibor poslednjih godina afirmisao kao zimski centar, a naročito nakon izgradnje modernog skijaškog kompleksa na Torniku. Ono što Zlatibor posebno izdvaja od drugih planinskih centara u Srbiji i okruženju je velika osunčanost ove planine, koja može da se pohvali sa prosečno 2000 sunčanih sati tokom godine, što je približava mediteranskoj klimi. Odlično porodično mesto za opuštanje!

KopaonikKopaonik (poznat i kao Srebrna planina) je najveći planinski masiv u Srbiji koji se pruža od severozapada ka jugoistoku dužinom od oko 75 km, dosežući u srednjem delu širinu od oko 40 km. Jedan njegov deo je zaštićena zona pod imenom nacionalni park Kopaonik u okviru koga postoji veći broj zaštićenih prirodnih celina, a na njemu se nalazi i najveći skijaški centar u Srbiji. Njegov najviši vrh je Pančićev vrh sa 2017 m nmv. na kome se nalazi mauzolej čuvenog srpskog prirodnjaka po kome je dobio ime, oko koga se nalazi baza vojske Srbije. Ceo masiv je dobio naziv po velikom rudnom bogatstvu koje je na njemu eksploatisano još od srednjeg veka, a na njegovom širem prostoru je smešten čitav niz kulturno-istorijskih spomenika iz perioda od XII do XV veka. Zahvaljujući razvijenom turističkom centru sa savremenim hotelima i pratećim objektima, Kopaonik predstavlja jednu od najpopularnijih turističkih destinacija u Srbiji.

Fruška gora Fruška gora je ostrvska planina u Srbiji, u okviru koje se nalazi nacionalni park. Najveći deo Fruške gore se nalazi u severnom delu Srbije, u Sremu, delu autonomne pokrajine Vojvodine, dok mali deo zalazi u istočnu Hrvatsku, u Vukovarsko-srijemsku županiju. Fruška gora se prostire dužinom od oko 78 km i širinom od 12 do 15 km i zahvata površinu od 255 km². Deo Fruške gore je 1960. godine proglašena nacionalnim parkom i time je postala prvi nacionalni park u Srbiji. Najviši vrh je Crveni Čot (539 m). Doline i padine Fruške gore su prekrivene livadama, pašnjacima i žitnim poljima, na padinama su voćnjaci i vinogradi sa čuvenim vinskim podrumima, a delovi viši od 300 m su obrasli gustom listopadnom šumom. Na Fruškoj gori je najveća koncentracija lipove šume u Evropi. Oko 700 vrsta lekovitog bilja raste na ovoj planini. Neke od brojnih životinjskih vrsta su: srna, jelen, muflon, lasica, divlja svinja, kuna, divlja mačka, šakal, zec, itd. Na Fruškoj gori najznačajniji spomenik kulture predstavlja 16 manastira Srpske pravoslavne crkve raspoređenih po celoj planini. Podignuti su kao zadužbine srpskih vladarskih porodica, nakon što je, u kasnom srednjem veku pod pritiskom Turaka, težište srpske duhovne i kulturne baštine pomereno na sever.

Resavska pećinaResavska pećina se nalazi na 20 km od Despotovca, u krečnjačkom brdu zvanom Babina glava, na obali kraškog polja (Divljakovac). Spada u najlepše pećine u našoj zemlji. Ranije su za pećinu znali samo čobani koji su se sklanjali od nevremena sa stadima ovaca. Jedan od čobana je otkriva 1962. godine sa svilajnačkim planinarima Duga je 4,5 km. Detaljno je istražena 2830 m, a za posetioce je uređeno oko 800 m. Jedna je od najstarijih ispitanih pećina u našoj zemlji, stara je oko 80 miliona godina, dok se stari nakit u pećini procenjuje na 45 miliona godina. Temperatura je konstantna i iznosi 7°C, dok vlažnost vazduha varira od 80-100%. Unutrašnjost pećine obiluje brojnim i raznovrsnim dvoranama, kanalima, galerijama, stubovima, stalaktitima, stalagmitima, draperijama i okamenjenim vodopadima. Po bogatstvu i raznobojnosti nakita Resavska pećina opravdano nosi epitet resavske lepotice. Nakit pećine počinje od samog ulaza koji se nalazi na 485 m n.v. Nakit nastaje rastvaranjem kalcijum karbonata, a boja zavisi od minerala kroz koji prođe voda. Nakit se pojavljuje u tri boje, a to je crvena, žuta i bela. Najdominantnijia je crvena boja koja potiče od oksida gvožđa, bela potiče od kristalnog kalcijuma, a žuta od primesa gline.

Manastir Pokajnica Podignuta je 1818. godine, o čemu svedoči urezan natpis na talpi levo od ulaza u crkvu, ali i zapis na prestonoj ikoni Svetog Đorđa koji ubija aždaju. Crkvu je podigao smederevski vojvoda a potom i knez smederevske nahije Vujica Vulićević. On je bio jedan od znamenitih učesnika u borbama protiv Turaka, no srpski narod mnogo više od njegovog junaštva pamti čin u kome je učestvovao, kada je ubio kuma, vođu Prvog srpskog ustanka, vožda Đorđa Petrovića – Karađorđa. Po predanju, vojvoda Vujica je bio jedan od glavnih u zaveri koja je okončana Karađorđevim ubistvom, koje je bilo u neposrednoj blizini manastira, u Radovanjskom lugu, u noći između 12. i 13. jula 1817. Smatra se da je upravo Vujica bio taj koji je poneo sa sobom odrubljenu Karađorđevu glavu, njegovu sablju, odelo, pa i ordenje i bisage u kojima je bilo 4 hiljade dukata. Ovde treba reći da jedan deo narodne tradicije govori da je crkvu podigao knez Miloš novcem nađenim kod ubijenog Karađorđa.

Manastir DečaniManastir Dečani je srpski srednjovekovni pravoslavni manastir — zadužbina kralja Stefana Dečanskog i cara Dušana. Inicijativa za gradnju ovog manastira pripadala je Svetom Savi. Dečanski kralj u svojoj hrisovulji je sasvim jasno ukazao na tu okolnost da je mesto izabrao Sveti Sava, ali ga je smrt prestigla pa je taj hram bilo suđeno njemu da ga podigne. Gradnja je završena 1335. godine, a freske su završene oko 1348. godine. Manastir je posvećen Vaznesenju Gospodnjem — Spasovdanu. Manastir se nalazi u jednoj udolini pored rečice Dečanska Bistrica jugozapadno od Peći, ispod planinskog masiva Prokletije. Mošti Svetog kralja Stefana Dečanskog i Svete Jelene Dečanske počivaju u Manastiru. Kada su Turci hteli Dečane da pretvore u džamiju 1692. godine dogodilo se čudo kojim su u tome sprečeni i koje se pripisuje njoj.

Manastir ManasijaPovučen u mir i tišinu, u živopisnoj klisuri reke Resave, nedaleko od Despotovca, nalazi se manastir pod imenom Manasija. Svojim velelepnim hramom i snažnim utvrđenjem, vekovima je privlačio pažnju putopisaca. Manastir Manasija ili Resava jedan je od najznačajnijih spomenika srpske srednjovekovne kulture i najznačajnija građevina koja pripada takozvanoj moravskoj školi. Manastir je zadužbina despota Stefana Lazarevića, čije se mošti, po analizama arheologa, antropologa i stručnjaka za DNK analize, nalaze u južnom delu crkve, ispod bele mermerne ploče. Počeo je da se zida 1407. godine a gradnja je okončana 1418. godine, kada su se uselili monasi, pa je odmah posle osnivanja Manasija postala kulturni centar despotovine. Njena resavska škola bila je prepisivačka radionica, izvor pisanih dela i prevoda i posle pada despotovine, kroz ceo 15. i 16. vek. Knjige iz te radionice slovile su za dobre, pouzdane, odlično izvedene, bez grešaka u rečima, slogu i akcentu. Manastirska crkva posvećena je Svetoj Trojici a ceo kompleks opasan je velikim zidovima koji su služili za odbranu. To je bila utvrđena celina od ukupno 11 kula, od kojih se isticala Despotova kula.

Manastir StudenicaManastir Studenica smatra se jednim od najvećih bogastava Srpske Pravoslavne crkve, a ljudi koji su ga posetili kažu da ga posebnim čini kombinacija raško-vizantijskog stila i belog mermera, kao i njegove božanstvene freske od kojih najstarije datiraju još iz XII veka. Studenicu je 1190. godine kao posvetu Uspenju presvete Bogorodice podigao Stefan Nemanja, tvorac srpske srednjovekovne države i rodonačelnik dinastije Nemanjić. Утврђени зидови манастира окружују четири цркве: Богородичну цркву и Краљеву цркву (цркву светих Јоакима и Ане), обе изграђене од мермера, цркву Никољачу (цркву светог Николе) и још једну цркву, очувану у темељима. Манастир је познат по својој колекцији фресака из 13. и 14. века.

Manastir ŽičaKada od Kraljeva, grada koji je poznat i kao „srce Šumadije“, krenete ka Mataruškoj Banji naićićete na Žiču. Manastir u kome je krunisan prvi srpski kralj Stefan Prvovenčani, prepoznaćete po zagasito crvenoj fasadi, ali i neobično lepoj prirodi u čijem se zagrljaju nalazi. Žiča je srpski srednjovekovni manastir iz prve polovine 13. veka, koji se nalazi u blizini Kraljeva i pripada Eparhiji žičkoj Srpske pravoslavne crkva. Podigao ju je prvi kralj Srbije iz dinastije Nemanjića, Stefan Nemanjić (veliki župan 1196—1217, kralj 1217—1228), od 1206. do 1221. godine, a značajnu ulogu u njenom podizanju imao je i njegov brat, Sveti Sava (1219—1233). Posle sticanja crkvene samostalnosti 1219. godine, u Žiči je smešteno sedište autokefalne srpske arhiepiskopije. Početkom poslednje decenije XIII veka, manastir je stradao u napadu Tatara, posle čega je sedište arhiepiskopije preneto u Svete Apostole kod Peći, a sam manastir je početkom 14. veka obnovio kralj Milutin (1282—1321). Tokom srednjeg veka, u Žiči su ustoličavani episkopi i ovenčavani kraljevi iz dinastije Nemanjića, zbog čega je poznata i kao Sedmovrata.

Srebrno jezeroNa drugom kilometru od Velikog Gradišta, u okruženju šumovitog Belog Bagrema, tamo gde Dunav meandrira, nalazi se Srebrno jezero. Nastalo je pregrađivanjem dunavskog rukavca zarad odbrane od podzemnih voda, i tako je nastalo 14 km dugo, jedno od naših najvećih jezera.Odsjaj i svetlucanje vode poput srebra učinili su da ono tako dobije ime. Prijatna, topla leta i čista voda koja se filtrira kroz peskovito tlo, sa šljunkovitim, travnatim i betonskim plažama čine ga veoma atraktivnim.Dobra infrastrukturna opremljenost, raznolika ponuda Silver Lejk Resorta, bogati meniji brojnih restorana, ekskluzivni kafići s pogledom na jezero, golf i teniski tereni, vožnja turističkim brodovima, luksuzni hotelski smeštaj sa konferencijskim salama, udoban smeštaj u vilama na samoj obali jezera, prijatan boravak kod vlasnika u domaćoj radinosti, odmaralištu i kampu, čine ga jednim od centara srpskog turizma.Uz sve treba napomenuti da je jezero bogato ribom pa ga s pravom nazivaju rajem za ribolovce.

Stara planina Stara planina, visokoplaninski masiv, spada u grupu venačnih planina. Glavni venac dugačak je oko 550 kilometara, i proteže se od Zaječara do Crnog mora. Deo ovog venca označava i prirodnu granicu izmedju Srbije i Bugarske. Stara planina nosi i drugo ime - Balkan, tako da je Balkansko poluostrvo dobilo naziv po ovoj planini. Najviši vrh, duž granice na Staroj planini, a i u Srbiji, je Midžor, na nadmorskoj visini od 2.169 metara. Deo Stare planine, koji se proteže kroz Srbiju pripada opštinama Zaječar, Knjaževac, Pirot i Dimitrovgrad. Površina masiva Stare planine, koji zahvata Srbiju je 1.802 kvadratna metra. Jedan od najlepših krajolika Stare planine je prirodni rezervat Babin zub, koji se nalazi na nadmorskoj visini od 1.758 metara. Strme padine, oštri usponi, čudesni vodopadi, polja šumskog voća, bogate šume, pružaju mogućnost za razvoj različitih oblika turizma. Na Staroj planini vlada umereno konitnentalna klima, modifikovana u odnosu na nadmorsku visinu i položaj planine. Pod snegom je skoro pet meseci godišnje, i to na visini od 1.100 do 1.900 metara, i predstavlja potencijal za duge staze za alpsko skijanje. Biljni i životinjiski svet na Staroj planini je karakterističan, pa se u podnožju Babinog zuba nalazi stanište Subalpske bukve, a u potocima i rekama ima potočne pastrmke. Stara planina obiluje lekovitim biljem i pečurkama, a stanište je i mnogim vrstama retkih biljaka.

Divčibare Jugoistočno od Valjeva, na udaljenosti od 38 kilometara, nalaze se Divčibare, poznato planinsko turističko mesto i vazdušna banja. Divčibare su planinsko polje koje se pruža od Crnog vrha, Paljbe i Golupca do Kraljevog stola i Velikog brda. Vis Stražara deli ovo polje na dva dela: Divčibare u užem smislu, koje čini deo prema Crnom vrhu, Paljbi i Golupcu i Pitomine, koje se pružaju do Kraljevog stola i Velikog brda. Divčibare preseca rečica Crna Kamenica. Za ovu rečicu vezan je i nastanak imena Divčibara. Po narodnom predanju, u davna vremena, kada je zbog letnje provale oblaka Crna Kamenica odjednom nabujala, u njenim vodama je našla smrt mlada čobanica. Da bi se sačuvao spomen na njen prerano ugašen život, planinskom polju je dat stari slovenski naziv DIvčibare, što ustvari znači „devojačke bare“. Geografski položaj Divčibara jeste njegova odlika koja ga čini posebnom turističkom atrakcijom u ovom delu Zapadne Srbije. Divčibare predstavlja kombinaciju čistog, planinskog vazduha i lekovitih banjskih svojstava, mesto za zimske sportove i letnja uživanja, a na nešto manje od hiljadu metara nadmorske visine Divčibare pruža najraznovsniju floru i faunu u ovom valjevskom kraju. Zbog povoljnog geografskog položaja, Divčibare tokom godine ugosti veliki broj posetilaca koji dolaze zbog veoma povoljne klime, koja je ovde tokom cele godine vrlo prijatna, čemu već pomenuti geografski položaj najviše doprinosi.

Palićko jezeroPalić, jezero i naselje istog imena, nalazi se 8 kilometara od Subotice. Tajnovitost njegovih pejzaža oduvek je plenila srce generacija posetilaca. Jezero, raskošni parkovi, neobične građevine s početka 20 veka, nesvakidašnji mir i tišina čine Palić idealnim mestom za odmor. Luksuzni hoteli i vile te vrhunska gastronomska ponuda su odlike po kojima se Palić prepoznaje i pamti. Šetališta, plaže, biciklistička staza, kulturno-zabavni i sportski sadržaji, kao i raznovrsne manifestacije dopunjuju ponudu ove turističke destinacije. Jezero je eolskog porekla i predstavlja najveće jezero u Srbiji nastalo prirodnim putem. Deo je zaštićenog područja Park prirode Palić. Prema legendi jezero je ostatak Panonskog mora, ali da je ono nastalo od suza pastira Pavla koji je tu napasao svoje stado. Jezero je nastalo u pradavna vremena kao izdansko, iako voda jezera najvećim delom potiče od padavina koje su ispunjavale udolinu. Salinitet jezera se objašnjava time što se voda slivala sa okolnog terena rastvarajući natrijum-hlorid. Ovo jezero je atraktivno pre svega kupačima, ali sam centar nudi i druge vidove zabave, sportske aktivnosti, ali i obilazak rezervata prirode, posmatranje ptica, pešačke ture i foto-safari. Obala je veoma privlačna zbog svojih peščanih sprudova, staza za bicikliste, kao i poligona za učenje vožnje. Jezero je bogato ribom i ovo daje priliku zaljubljenicima u pecanje za aktivan odmor. Centar pruža i mogućnosti za lečenje i oporavak. Jezersko blato je bogato važnim mineralima sa lekovitim osobinama, a izvori mineralne vode imaju temperaturu od 25 °C. Obala jezera je duga oko 17 km i celom svojom dužinom je uređena.

Planina Tara Planina Tara je planina Dinarskog sistema i oaza netaknute prirode u zapadnoj Srbiji, duga oko 50 km i široka oko 20 km, prosečne nadmorske visine oko 1200 metara, ukupne površine 183 km2. Prekrasna planina Tara je od Beograda udaljena oko 170 km . Najviši vrh planine Tare je živopisni vrh Kozji rid, visine 1591 metar. Tara je ekološki biser i jedna od najlepših planina Srbije, živopisno-bajkovitih pejsaža, pokrivena gustim četinarskim i listopadnim šumama, protkanih pašnjacima i mirisnim livadama, a na nekim mestima potpunom divljinom. Područje Tare proglašeno je 1981. godine za Nacionalni Park Tara radi očuvanja retkih biljnih i životinjskih vrsta i njihovih zajednica. Planina Tara je takođe izuzetno bogata proizvođačima autohtonih proizvoda i kvalitetnim hotelskim smeštajem, smeštajem u brvnarama i lepo uređenim seoskim domaćinstvima koja pružaju turističke usluge, što je čini odličnom destinacijom za brojne aktivnosti u prirodi i na otvorenom. Stanovništvo Tare se i danas bavi tradicionalnom planinskom poljoprivredom i stočarstvom, eksploatacijom drveta i seoskim turizmom. Stočarstvo je vekovima tradicija i osnovno zanimanje stanovnika Tare i tarskog kraja – meso, mleko, sir, kajmak koji se ovde organski proizvode su najvišeg kvaliteta i mogu se naći na lokalnim pijacama, seoskim domaćinstvima i restoranima ovog kraja. Osim toga, ovde su čuveni proizvođači rakije šljivovice vrhunskog kvaliteta. Klima na Tari je kontinentalno-planinska. Prosečna temperatura leti je 15,3 oC, a zimi iznosi -3,7 oC. Broj sunčanih dana je 62 godišnje. Prosečna dnevna insolacija leti 7,2 h, a zimi 2,8 h. Prosečna dužina trajanja snežnog pokrivača je 106 dana uz prosečnu debljinu snega od 100 cm. Period pod snegom je od Oktobra do Aprila.

Šar-planina Šar-planina, ili kako je kraće nazivamo Šara, jedan je od 5 nacionalnih parkova Srbije za koji je proglašena 1986. godine. Šara se nalazi na samom jugu Srbije, na prostoru AP Kosovo i Metohija, na granici sa Makedonijom u dužini od 85 km. Veruje se da je ime dobila zahvaljujući svojim šarenim pejzažima koji su najizraženiji kada je pod snežnim pokrivačem. Strme litice i uzdignuta stenovita područja ne dozvoljavaju da sneg ravnomerno prekrije planinu pa njene padine izdaleka izgledaju šareno. Ove „šare“ izbrazdali su moćni pokreti leda iz davnog ledenog doba ostavivši za sobom brojne tragove u reljefu kao što su cirkovi i glacijalna jezera. Šara je strma, krševita i divlja, idealna za ljubitelje ekstremnih sportova i skijanja van uređenih staza, a nekada je predstavljala poznati ski centar za ozbiljne skijaše i takmičare. Šar-planina u sebi krije i nešto što nije tako opasno i grubo, ona krije nežnost i lepotu koju čuva među njenim teško pristupačnim mestima, a to su glacijalna jezera. Oko 27 jezera nalazi se među padinama Šare, a zbog svoje neverovatne bistrine nazivaju ih Gorske ili Šarske oči. Flora i fauna ove planine je jako bogata i raznovrsna, na njoj živi oko 1.800 biljnih vrsta među kojima je 175 strogo zaštićenih i 268 zaštićenih vrsta. Najčešći četinari su munika i smrča, ali su u velikom broju prisutne i mešovite listopadne šume i kamenjari koji predstavljaju stanište balkanskog risa.

Planina Zlatar Zlatar je planina u jugozapadnom delu Srbije. Nalazi se između reka Lima, Uvca, Mileševke i Bistrice. Zlatar pripada Dinarskim planinama, koje se nastavljaju do mora. Zlatar sa umerenom klimom, na spoju mediteranske i planinske klime Ovde je vazduh blagotvoran, šume moćne i mirisne, vode biserno čiste, vidici beskrajni. Samo nebom Zlatara leti beloglavi sup, ptica koja neće u zagađeno. Na ovoj zlatnoj planini čovekovo srce mirnije radi, ovde mu je lek i oporavak. Tu se spremaju jela naših baka i snažno peva iz vika, da prostranstva odjekuju. Na Zlataru izvorno caruje i ništa nije kopija. Ima ovde lepo uređenih hotela i raznovrsnih sadržaja, turizam je s dugom tradicijom. Pažnju gosta obavezno privlači čudesan kanjon reke Uvac, sa jedinstvenim rečnim meandrima iznad kojih preleće nebeski kralj beloglavi sup. Tu su i jezera nastala kad je Uvac pregrađen: Uvačko, Zlatarsko i Radoinjsko, ukupno duga 63 kilometra. Da se čovek u njima osveži, brodom ih prebrodi i pastrmkom osladi. Atrakcija je i pećina Bukovik kao i Ušački pećinski sistem, najduži kod nas.