Historia Konstytucji 3 Maja

Historia

Co to jest konstytucja?

Sprawdź

Konstytucja zwana jest też Ustawą Zasadniczą. Zawarte są w niej podstawowe zagadnienia związane

z działaniem państwa oraz prawa

i obowiązki każdego mieszkańca kraju.

Źródło ilustracji:

https://wiadomosci.onet.pl/kraj/tak-wyglada-oryginalna-konstytucja-z-3-maja-1791-roku/skmt3sKLIK

https://www.tvp.info/35871772/ordo-iuris-nowela-o-ipn-zgodna-z-konstytucja-i-prawem-miedzynarodowymKLIK

http://panorama.varsovia.pl/varsovia/index.php-frame=main&mapa=0&item=2775&top=2746.htm

Jak bardzo zmienił się wygląd współczesnej Konstytucji?

Znajdź podobieństwa

i różnice!

Czy wiesz, że...

Wyzwanie

Które elementy portretu są dowodem na to, że obraz przedstawia króla? Znajdź ich jak najwięcej!

Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym,

obraz Marcello Bacciarellego z 1768 r.

Źródło:

wikipedia.org

Podczas panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego:

• założono Szkołę Rycerską, która kształciła oficerów,
• utworzono Komisję Edukacji Narodowej (KEN), która opiekowała się szkołami,
• rozwijała się polska kultura i sztuka – król organizował spotkania dla wybitnych artystów i naukowców zwane obiadami czwartkowymi.

Portret przedstawia Stanisława Augusta Poniatowskiego, który był ostatnim królem Polski. Konstytucja 3 Maja została uchwalona za jego panowania. Władca rządził w latach 1764-1795.

Czy potrafisz czytać mapę

Trochę historii...

Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego Polska miała czterech sąsiadów. Spójrz na mapę i znajdź państwa graniczące z Polską.

Co jeszcze można wyczytać

z przedstawionej mapy?

Sąsiedzi Polski nie chcieli, aby nasze państwo stało się znowu silne. Robili więc wszystko, aby temu zapobiec. Najbardziej starała się o to rosyjska władczyni – caryca Katarzyna II. Interesowała się sprawami Polaków oraz wpływała na decyzje króla. Niechętna zmianom była też duża część polskich posłów, których bardziej interesowały własne prawa i wolności niż polepszenie sytuacji w Polsce.

W tym czasie Polsce zagrażały trzy kraje: Rosja, Prusy oraz Austria. Każde z nich posiadało potężną armię, liczącą kilkaset tysięcy żołnierzy. Tymczasem Polska była państwem słabym. W królewskim skarbcu brakowało pieniędzy, a pod koniec rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego nasz kraj był w stanie wystawić wojsko składające się z około 65 tys. ludzi.

Źródło mapy:

epodręczniki.pl

Źródło ilustracji:

wikipedia.org

Caryca Rosji Katarzyna II

(1762-1796)

Cesarz Austrii Józef II

(1765-1790)

Król Prus Fryderyk II

(1740-1786)

Jak powstała Konstytucja 3 Maja

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja,

obraz Kazimierza Wojniakowskiego z 1806 r.

Źródło:

wikipedia.org

W 1788 roku obrady w Warszawie rozpoczął Sejm Wielki, który trwał 4 lata. Podczas tych długich obrad uchwalono wiele ważnych praw. Jednak najważniejszym osiągnięciem było powstanie w 1791 roku Konstytucji 3 Maja, która miała odmienić kraj i sprawić, że będzie silny i nowoczesny. Obraz, który widzisz przedstawia właśnie ten dzień.

Głównymi autorami Konstytucji 3 Maja byli: król Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki i Stanisław Małachowski. Uchwalony dokument odznaczał się w tamtym czasie niezwykłą nowoczesnością. Nie tylko określał zasady rządzenia w państwie, ale również gwarantował każdemu mieszkańcowi Polski wiele wolności – jak wolność słowa i wiary. Był też dowodem na to, że Polacy potrafią znaleźć siły na wydobycie kraju z upadku.

Konstytucję 3 Maja uchwalono używając pewnego podstępu. Wykorzystano fakt, że większość posłów wiosną 1791 roku wyjechała na święta wielkanocne. Na 5 maja postanowiono zwołać nagłe posiedzenie, licząc na to, że część przeciwników Konstytucji po prostu nie przyjedzie. Sprawa się wydała i dlatego przesunięto to wydarzenie o dwa dni – na 3 maja. Dzień wcześniej 83 spiskowców spotkało się razem i umówiło, że następnego dnia będą popierać Konstytucję.

Dnia 3 maja król, senat i posłowie zebrali się w Zamku Królewskim w Warszawie. Dookoła Zamku zgromadziło się też wielu zwolenników Konstytucji, w tym mieszczanie oraz oddziały wojskowe. Obrady sejmowe były bardzo burzliwe i niełatwe. W pewnym momencie król siedzący na tronie podniósł rękę na znak, że chce coś powiedzieć. Ktoś wtedy zakrzyknął: „Król zaprzysiągł Konstytucję!” Wszyscy krzyknęli: „Wiwat!”, wstali z miejsc i ruszyli do pobliskiego Kościoła św. Jana, by przysiąc na tę Konstytucję. Lud zgromadzony na ulicach Warszawy przyjął wiadomość o ogłoszeniu nowego dokumentu niezwykle entuzjastycznie.

- Gdzie i kiedy powstała pierwsza

w Polsce konstytucja?

- Kto był autorem Konstytucji 3 Maja?

- W jaki sposób uchwalono ten dokument?

Na te pytania znajdziesz odpowiedź w tekście pod lupą!

Co widzisz na obrazie

Konstytucja 3 Maja 1791 roku,

obraz Jana Matejki z 1891 r.

Źródło:

wikipedia.org

Mimo tak wielkiego osiągnięcia, jakim było uchwalenie Konstytucji, nie wszystkim Polakom podobały się wprowadzone zmiany. Niezadowoleni byli również sąsiedzi Polski, szczególnie caryca Katarzyna II. Wkrótce do kraju wkroczyła stutysięczna armia rosyjska i z powodu wielkiej przewagi przeciwnika po kilku miesiącach król Stanisław August Poniatowski postanowił się poddać. Myślał też, że dzięki temu uratuje chociaż część postanowień Sejmu Wielkiego. Jednak wszystkie prawa zostały zlikwidowane.

Obraz przedstawia tłum w drodze do Kościoła św. Jana. Znajdują się tu też twórcy Konstytucji 3 Maja.

- Gdzie na obrazie jest król?

- Która postać trzyma w ręku

Konstytucję 3 Maja?

- W jaki sposób tłum reaguje na uchwalenie Konstytucji?

Stanisław Małachowski

król Stanisław August Poniatowski

Hugo Kołłątaj

Jan Suchorzewski - jeden

z przeciwników uchwalenia

Konstytucji 3 Maja

Czy potrafisz czytać mapę

O losach naszego państwa...

Który zaborca odebrał Polsce największy obszar?

Które państwo nie brało udziału we wszystkich trzech rozbiorach?

Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego doszło również do trzech rozbiorów ziem Polski – tzn. podziału terytorium naszego państwa pomiędzy inne. Miały one miejsce w latach 1772, 1793 oraz 1795 i brały w nich udział trzy kraje: Rosja, Prusy i Austria. Można powiedzieć, że wymienione kraje „zabrały” nam nasze ziemie, dlatego nazywamy je zaborcami. Na mapie możesz zauważyć, które tereny straciliśmy podczas kolejnych rozbiorów. W ten sposób w 1795 roku nasz kraj zniknął z mapy Europy na ponad 100 lat. Wierzyliśmy jednak, że w końcu odzyskamy państwo, tak jak osiągnęliśmy swój cel przy uchwaleniu Konstytucji 3 Maja.

Źródło mapy:

epodręczniki.pl

W wyniku rozbiorów Rosja zajęła

obszar Polski o wielkości

492 000 km².

W wyniku rozbiorów Austria zajęła

obszar Polski o wielkości

130 000 km².

W wyniku rozbiorów Prusy zajęły

obszar Polski o wielkości

149 000 km².

Ile lat minęło

Stanisław August Poniatowski

1795

1764

1918

1791

Odpowiedź

Stanisław August Poniatowski był królem Polski przez 31 lat.

W 1795 roku polskie ziemie zostały rozdzielone pomiędzy sąsiadujące państwa – Rosję, Austrię i Prusy. Dopiero w 1918 roku Polska pojawiła się znowu na mapie Europy.

Odpowiedź

Polska walczyła o odzyskanie państwa przez 123 lata.

W 1791 roku uchwalono Konstytucję 3 Maja.

Odpowiedź

W tym roku obchodzimy

229 rocznicę uchwalenia

Konstytucji 3 Maja.

Na koniec przypomnijmy sobie kilka informacji.

Spójrz na oś czasu.

Czy jesteś już gotowy,

aby wziąć udział w quizie wiedzy o Konstytucji 3 Maja?

A może najpierw obliczysz,

ile lat minęło pomiędzy podanymi latami?

START

QUIZ

Jak nazywał się król Polski, który panował w latach 1764-1795?

2

3

4

5

6

1

A

B

C

Stanisław August Poniatowski

Mieszko I

Jan III Sobieski

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

W którym roku uchwalono Konstytucję 3 Maja?

3

4

5

6

1

A

B

C

1764

1788

1791

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

2

Gdzie została uchwalona Konstytucja 3 Maja?

4

5

6

1

A

B

C

w Warszawie

w Krakowie

w Gnieźnie

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

2

3

Które z wymienionych państw nie brało udziału w rozbiorach Polski?

5

6

1

A

B

C

Rosja

Turcja

Prusy

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

2

3

4

Wskaż zdanie prawdziwe na temat Stanisława Augusta Poniatowskiego:

5

6

1

A

B

C

sprzeciwiał się uchwaleniu Konstytucji 3 Maja

doprowadził do upadku polskiej kultury i sztuki

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

2

3

4

był ostatnim królem Polski

Wskaż zdanie fałszywe na temat Konstytucji 3 Maja:

5

1

A

B

C

została zaakceptowana przez sąsiadów Polski

powstała z użyciem podstępu

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR

2

3

4

6

była pierwszym takim dokumentem w Europie

Udało ci się rozwiązać quiz wiedzy