Charakterystyka

2. Notatka wizualna

Charakterystyka

1. Informacje ogólne

3. Film instruktażowy

4. Plan charakterystyki

5. Wstęp

6. Rozwinięcie

7. Słownictwo

8. Zakończenie

9. Bank słów

10. Przykład

•Charakterystyka to forma wypowiedzi, która ma na celu prezentację postaci rzeczywistej lub literackiej. •Jest to opis wyglądu zewnętrznego z opisem cech wewnętrznych Rodzaje charakterystyki ze względu na obiekt: - indywidualna - zbiorowa - porównawcza - autocharakterystyka Odmiany charakterystyki: 1. Charakterystyka bezpośrednia to nazywanie cech bohatera wprost, np. Ania to miła koleżanka 2. Charakterystyka pośrednia to przedstawienie postaci w różnych sytuacjach, dzięki czemu poznajemy jej cechy np. Janek jako jedyny podbiegł do staruszki. Na tej podstawie można wnioskować, że chłopiec był uczynny, wrażliwy.

WSTĘP: Przedstawienie postaci ROZWINIĘCIE: - wygląd zewnętrzny - usposobienie - cechy intelektu - cechy charakteru - zainteresowania ZAKOŃCZENIE: Podsumowanie, własna ocena postaci

1. WSTĘP - krótkie przedstawienie postaci: tutaj podajemy najważniejsze informacje dotyczące charakteryzowanego bohatera, takie jak np.: •imię i nazwisko, •skąd znamy postać? •ile ma lat? •czym się zajmuje? •gdzie mieszka? •jaka jest jego sytuacja rodzinna? Przydatne słownictwo: Prezentacja bohatera – Reprezentuje określony typ: myśliciela, marzyciela realisty, erudyty… – Należy do grona idealistów – Jest jednym z narodowych bohaterów – Jest wzorcem – antywzorcem – Urodził się jako… – Poznajemy go jako… – Jest przedstawicielem grypy o określonych poglądach – Jest wyrazicielem myśli autora – Jego pochodzenie świadczy o…

2. ROZWINIĘCIE : •wygląd zewnętrzny: tutaj opisujemy, jak postać wygląda. Zwróć uwagę np. na: •wzrost (niski / średni / wysoki), •sylwetkę (gruby / chudy / muskularny / wysportowany / wyprostowany / zgarbiony), •twarz (kwadratowa / owalna / podłużna / promienna / opalona / pokryta zmarszczkami / piegowata), •włosy (jasne / ciemne / krótkie / długie / kręcone / proste / zawsze starannie uczesane / w nieładzie), •oczy (duże / małe / niebieskie / brązowe / zielone / wiecznie zamyślone / ukryte za okularami), •nos (duży / mały / krzywy / orli / haczykowaty), •usta (małe, duże, wykrzywione w grymas), •ubranie (eleganckie / sportowe / zadbane / bogate), •dodatki (kapelusz / parasol / torebka). •usposobienie: tutaj piszemy o tym, jak postać zachowuje się względem innych ludzi. Mogą tu pojawić się takie określenia jak: sympatyczny / miły / koleżeński / pogodny / uprzejmy / życzliwy / pomocny / optymistyczny / wesoły / radosny /energiczny / łagodny / spokojny / wyniosły / dziecinny / nerwowy / gwałtowny / wybuchowy / kłótliwy / oschły / drażliwy / nietowarzyski. •umysłowość: tutaj piszemy o zdolnościach, umiejętnościach i zainteresowaniach postaci. Mogą tu pojawić się takie określenia jak: mądry / zdolny / pojętny / mający kłopoty w nauce / obdarzony znakomitą pamięcią / utalentowany / geniusz / spostrzegawczy / błyskotliwy / uwielbiający czytać książki / wirtuoz gry na pianinie. •charakter: tutaj piszemy o wewnętrznych cechach bohatera. Mogą tu pojawić się takie określenia jak: pracowity / rzetelny / dokładny / precyzyjny / leniwy / odpowiedzialny / punktualny / troskliwy / życzliwy / tolerancyjny / wyrozumiały / poważny / roztrzepany / tchórzliwy / idealista / naiwny / sentymentalny.

Do prezentacji wyglądu: – Powierzchowność bohatera (miła, nieprzyjemna, zachwycająca) – Wizerunek, portret (mylący, adekwatny do charakteru) – Typ urody (powszedni, pospolity, niepospolity, oryginalny) – Niepowtarzalny, oryginalny, specyficzny styl postaci – Osoba o ujmującym sposobie bycia – Do miłych cech powierzchowności należą… – Obdarzony świetną (marną) prezencją, aparycją – Przystojny, piękny, efektowny, – Brzydki, szpetny, nieefektowny, – Przykładający wagę do wyglądu, – Lekceważący wizualną stronę swojej osoby – Wygląd zewnętrzny nieprzystający do cech psychiki – Wyraz twarzy, sposób bycia, sylwetka – Ujmujący, zniewalający, zniechęcający wygląd – Image adekwatny do charakteru Charakter: – Do cech szczególnych tej postaci należy… – Dominującą cechą jego charakteru jest z pewnością… – Bohater nie grzeszy skromnością, powagą, odwagą – Intelekt nie jest (jest) jego mocną stroną… – Wśród zestawu cech ważną rolę odgrywa… – O jego charakterze decyduje… On/Ona wobec innych: – otwarty/a wobec świata – bierny/a wobec otoczenia – typ aktywny, budujący swoją rzeczywistość – ulegający/a wpływom otoczenia – konformista – zamknięty/a w sobie – wyalienowany/a, wyobcowany/a – obojętny/a wobec otoczenia – zależny/a od swojego środowiska – cechuje go/ją empatia (współczucie, sytuowanie się w roli) wobec innych Inni o nim/niej – W moim przekonaniu to człowiek dobry, bohater pozytywny, negatywny… – Podziwiam go/ją za… – Potępiam jego/jej postępowanie… – Według mnie jest tylko pozornie odważny/a i śmiały/a – W gruncie rzeczy to postać – płytka, szczera, poczciwa… – Moje zdumienie budzi jego… temperament – Sytuuję go/ją wśród bohaterów papierowych nieprawdziwych… – Odbieram jego/ją jako osobę… – Postrzegam go/ją jako autorytet… – Sądzę, że jest to osoba, która… – W moim przekonaniu jego/jej czyny świadczą o tym, że jest to osoba, która… – Wydaje mi się, że jego/jej postępowanie było podyktowane uwarunkowaniami zewnętrznymi.

•ZAKOŃCZENIE - ocena postaci: tutaj piszemy, co myślimy o danym bohaterze. Czy wywołał w nas sympatię? A może przeciwnie - nie budzi sympatii? Czy uważamy go za osobę godną naśladowania? Czy chcielibyśmy, żeby bohater został naszym przyjacielem? Wyrażenia, które mogą się przydać w tej części: •Uważam, że X jest wzorem do naśladowania dla współczesnej młodzieży, •Moi rówieśnicy mogliby dużo się nauczyć od X, •X imponuje mi, ponieważ..., •Chciałbym umieć w podobnej sytuacji zachować się tak jak X, •Moim zdaniem, X jest za bardzo..., •W X nie podoba mi się najbardziej, •Chciałbym mieć takiego przyjaciela jak X, •Szkoda, że teraz nie ma już takich ludzi..., •Ciężko ocenić X. Z jednej strony...., ale z drugiej..., •Postępowanie X zasługuje, moim zdaniem, na potępienie, •Nie jestem w stanie znaleźć usprawiedliwienia dla..., •Nic nie może usprawiedliwić X, •Jest to postać bardzo mi bliska, ponieważ... •Jest to z pewnością postać nietuzinkowa, ponieważ.... – Prognoza dla postaci. Jaka będzie jego sytuacja za pięć lat? – Trudno jednoznacznie ocenić człowieka – w życiu czy w literaturze – Nie mam wątpliwości co do oceny bohatera – Jak podsumować tę postać, jak ocenić? – Myślę o przyszłości bohatera – Kiedyś na pewno zrozumie swój błąd – Czy za kilka lat X inaczej spojrzy na… – Gdybym mógł dopisać dalszy ciąg utworu – Co będzie dalej? Jak potoczą się jego losy? – Czas pokaże, czy opłaca się takie postępowanie

•sposób poruszania się (szybki, lekki, powolny, ciężki, wlecze się jak żółw, sztywny, zamaszysty niezdarny, niezgrabny, jak słoń w składzie porcelany, zwinny, zgrabny, zręczny)•sposób mówienia (gadatliwy, małomówny, pyskaty, głośny, cichy, chaotyczny, zawiły, jasny, prosty, dobitny, piękny, donośnie, niedbały, poprawny, jąkając się, kalecząc język)•sposób ubierania (elegancki, sportowy, prosty, oryginalny, klasyczny, zmienny, stały, fantazyjny)•powierzchowność (miła, odrażająca, piękna, nieprzyjemna)•rysy twarzy (regularne, nieregularne, wyraziste, łagodne, ostre, pospolite, niepospolite, oryginalne, egzotyczne)•wyraz twarzy (surowy, marzycielski, dobroduszny)•spojrzenie (badawcze, czarujące, bystre, tępe, bez wyrazu, chłodne, zabawne, ironiczne, marzycielskie, ogniste)•postawa (sztywny, przygarbiony, spięty, rozluźniony)•cechy osobowości (= usposobienie(temperament, natura człowieka) + charakter + umysłowość + uczuciowość)•usposobienie(temperament, natura człowieka): towarzyski, pogodny, miły, wesoły, żartobliwy, poważny, mrukliwy, nieprzyjemny, kapryśny, wstydliwy, śmiały, agresywny, gwałtowny, popędliwy, powściągliwy, opanowany, łagodny, kłótliwy, leniwy, ponury, choleryczny, flegmatyczny, melancholijny•charakter (stały zespół cech): zły, chciwy, trudny, konfliktowy, chciwy, chytry, leniwy, zarozumiały, rozrzutny, podejrzliwy, mściwy, zakłamany, skryty, przewrotny, zmienny, chwiejny, słaby, dobry, silny, wpływowy, władczy, nieugięty, stały, nieskazitelny, dobroduszny, zawzięty, skomplikowany, kryształowy, szlachetny ugodowy, odważny, wierny, honorowy, cierpliwy, sprytny, naiwny, łatwowierny, krytyczny, drobiazgowy, oszczędny, pracowity, pomysłowy, optymistyczny, szczery, prawdomówny, szczodry, wytrwały, marzycielski, otwarty, wyrozumiały•umysłowość: spostrzegawczy, błyskotliwy, z wyobraźnią mądry, zdolny, pojętny, wszechstronny, inteligentny, ambitny, wnikliwy, ścisły, humanistyczny, logiczny, analityczny, głupi, tępy, ograniczony, powierzchowny, przeciętny,•uczuciowość: oschły szorstki, niewrażliwy, zamknięty w sobie, obojętny, wrażliwy, czuły, uczuciowy, płaczliwy, otwarty, tkliwy, przyjazny, życzliwy, opiekuńczy

Z Kasią znamy się jak łyse konie. Jest moją rówieśniczką i najlepszą przyjaciółką. Po skończeniu gimnazjum zamierza uczyć się w liceum ogólnokształcącym. Jej tata Bogdan jest architektem, mama Teresa - lekarzem stomatologiem. Katarzyna ma młodsze rodzeństwo- brata Piotrka i siostrę Zosię. Moja przyjaciółka jest ładną, wysoką dziewczyną o szczupłej, zgrabnej , nieco pochylonej sylwetce. Ma drobną, pogodną twarz pokrytą ledwie widocznymi piegami, niskie czoło, mały zadarty nos i duże niebieskie oczy, nad którymi widać brwi wygięte w delikatny łuk. Dziecinne, kształtne usta są zawsze skore do uśmiechu. Długie, kręcone, krucze włosy, najczęściej rozpuszczone, zasłaniają małe, przylegające uszy. Katarzyna dba o swój wygląd. Jest zawsze schludnie i czysto ubrana. Szczególnie lubi nosić długie, zwężane u dołu niebieskie spodnie dżinsowe lub spódniczki midi. Chodzi w sportowych butach, bo jak twierdzi czuje się w nich swobodnie. Dziewczyna ma miłe i pogodne usposobienie. Chętnie i łatwo zawiera nowe znajomości. Zaraża wszystkich swoją energią, krewkim temperamentem. Można powiedzieć, że robota pali się w jej rękach. Jest zawsze tam, gdzie coś się dzieje. W jej towarzystwie nikt z pewnością się nie nudzi.