muzyka xx wieku

Temat

muzyka kl. 6a, 6b

Experymentykompozytorów xX wieku

Cechy muzyki xXwieku

Cechą charakterystyczną muzyki XX wieku jest ciągłe poszukiwanie nowości i inności, łamanie zasad. Np. muzyka z lat 1600-1900 wyróżniała się specjalnym rodzajem muzycznego myślenia, który nazwa się tonalnością funkcyjną. Oznacza to, że obowiązywała w niej pewna hierarchia, zdarzenia muzyczne wynikały z tego, co miało miejsce wcześniej i pozwalały przewidzieć, co zdarzy się później

est. 20

postmodernizm- ponowoczesność

Subtitle here

est. 2019

Modernizm- nowoczesność

Historię muzyki xx wieku możemy podzielić na dwa okresy

• By orientować się w skrajnie zróżnicowanym świecie muzyki nowoczesnej potrzebujemy jednak dodatkowych drogowskazów. Są nimi najróżniejsze izmy — nazwy nadawane stylom, nurtom i technikom kompozytorskim. Pamiętać przy tym warto, jak ważną rolę odegrał w XX wieku rozwój cywilizacji i technologii. W przemyśle para i woda zastąpiona została przez ropę i elektryczność, dokonano przełomowych odkryć naukowych, pojawiały się nowe wynalazki. Zmieniał się świat — zmieniała się też muzyka. Warto spojrzeć na nią z ciekawością, potraktować spotkanie z muzyką XX wieku jak przygodę, szansę na poznanie rzeczy niezwykłych.

Na początku XX wieku kompozytorzy czerpali jeszcze silnie z tradycji romantycznej, szczególnie w zakresie rodzaju ekspresji i aparatu wykonawczego (Ryszard Strauss, Gustav Mahler). Coraz bardziej dążyli jednak do jej rozszerzenia poprzez rozmaite innowacje. Często ich źródłem był folklor muzyczny, jak w przypadku Karola Szymanowskiego, Leoša Janáčka, wczesnego Béli Bartóka i Igora Strawińskiego. Dwoma głównymi centrami muzycznej Europy były w pierwszej połowie stulecia Wiedeń i Paryż. Z Paryżem związany był Claude Debussy, z którego muzyką łączy się zwykle termin impresjonizm, gdyż zdawała się być wzorowana na technikach malarskich Moneta czy Renoira — miała „zamazane" kontury i niezwykłe barwy brzmieniowe. To jednak tylko drobna część zasług Debussy’ego, którego nazywa się „ojcem” nowoczesnej muzyki. Inni kompozytorzy-impresjoniści to np. Maurice Ravel i Albert Roussel.

Światło księżyca- Cloud Debussy

Edward Munch- Krzyk

Właściwa rewolucja języka muzycznego dokonała się jednak w Wiedniu, gdzie działali Arnold Schoenberg i jego uczniowie tworzący tzw. II szkołę wiedeńską (Alban Berg, Anton Webern). Ich muzyka kojarzona jest znów z terminem zaczerpniętym z innych sztuk — ekspresjonizmem. A to dlatego, że kompozytorzy ci koncentrowali się na bardzo silnych emocjach, będących wyrazem duchowego życia wewnętrznego. Tak jak obrazy ekspresjonistów były pełne dziwacznych kolorów i kształtów, tak w muzyce pojawiały się koślawe melodie i rytmy oraz dysonansowe, niezgodne współbrzmienia. Dlatego dzieła pisane przez Schoenberga i jego uczniów w pierwszych dekadach XX wieku nazywa się też atonalnymi (będącymi zaprzeczeniem tonalności).

Arnold Schoenberg pracował nad swą najbardziej radykalną koncepcją. W połowie lat 20. wymyślił dodekafonię — „metodę komponowania za pomocą 12 dźwięków nie pozostających w żadnym stosunku między sobą”. Zniósł w ten sposób całkowicie wzajemne hierarchie między dźwiękami i uporządkował je w tzw. serie. Mimo licznych uprzedzeń i kontrowersji jakie dodekafonia budziła, szybko uległa rozproszeniu w całej Europie i obu Amerykach, gdyż kompozytorzy uznali ją za atrakcyjny sposób komponowania muzyki poza tonalnością.

Po zakończeniu II wojny światowej kompozytorzy zaczeli odchodzic od zasad muzyki i wprowadzili operacje losowe czego konsekwencją było to że utwór nie móg zabrzmiec dawa razy tak samo Wszystkie te innowacje miały konsekwencje w notacji muzycznej, w której zaczęto stosować zupełnie nietradycyjne znaki a nawet — zamiast nut — symbole graficzne.

Sonoryzm – kierunek w muzyce współczesnej, zaliczany do nurtów drugiej awangardy, typowy przede wszystkim dla muzyki polskiej w latach sześćdziesiątych, często utożsamiany z pojęciem "polskiej szkoły kompozytorskiej".W sonoryzmie elementem wyróżnionym i formotwórczym było samo brzmienie, zazwyczaj wydobywane nietradycyjnymi sposobami z tradycyjnych instrumentów (skrobanie, skrzypienie i bębnienie po pudle instrumentów smyczkowych, wydobywanie dźwięku bezpośrednio ze strun lub z korpusu fortepianu, gra na zdekompletowanych lub preparowanych instrumentach dętych drewnianych i blaszanych). Zapoczątkował ten nurt Tren - Ofiarom Hiroszimy i I Kwartet smyczkowy Krzysztofa Pendereckiego, oba utwory skomponowane w 1960 roku.

Aleatoryzm- technika kompozytorska w muzyce współczesnej[4] polegająca na dopuszczeniu przez kompozytora przypadkowości podczas wykonywania kompozycji w zakresie pewnych jej elementów, zakładając tym samym niepowtarzalność samego wykonania.Za pioniera aleatoryzmu uznawany jest John Cage

W latach 60. w USA pojawiło się natomiast zjawisko, które z jednej strony traktować trzeba jako szczyt tendencji awangardowych w muzyce, a z drugiej — jako otwarcie drzwi postmodernizmowi. Takie podejście do muzyki, w którym materiał jest zredukowany do minimum (może nim być nawet jeden dźwięk lub akord), a procedury kompozytorskie znacznie uproszczone, nazywa się minimalizmem. Utwory minimalistyczne pisali m.in. La Monte Young i Terry Riley oraz Steve Reich i Philip Glass. Wielu kompozytorów i dziś stosuje techniki minimalistyczne, co sprawia, że są one jednym z najważniejszych łączników między muzyką XX wieku a muzyką naszych czasów.

termin 24.04 (piątek)

zadanie

Na podstawie wiadomości z prezentacji oraz tematu z książki str. 90-93 wymień 5 kompozytorów muzyki xx wieku oraz napisz jaki nurt muzyczny muzyki reprezentowali.Wyślij zdjęcie napisanego zadania w zeszycie na adres: ewa.kyziol@sp1skala.edu.pl

Życzę Ci owocnej pracy.

dziękuję