Międzynarodowa współpraca na rzecz ochrony przyrody- integracja

Międzynarodowa współpraca na rzecz ochrony przyrody

Działalność człowieka doprowadziła do zniszczenia wielu naturalnych siedlisk oraz wymarcia tysięcy gatunków organizmów. Pozostałe naturalne ekosystemy i zagrożone wyginięciem gatunki wymagają troski i ochrony ze strony wszystkich ludzi. Jest ona najskuteczniejsza, gdy opiera się na międzynarodowej współpracy.

Zasięgi występowania organizmów obejmują obszary wykraczające poza granice państw. Gatunki często żyją na terenie kilku krajów, zwykle sąsiadujących ze sobą. Granice administracyjne nie są barierą dla zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, które rozprzestrzeniając się, rzutują na przyrodę obszarów przyległych. Dlatego, aby skutecznie chronić rzadkie bądź zagrożone wyginięciem gatunki, należy objąć je ochroną prawną we wszystkich państwach, na terenie których żyją. Jest to niezwykle trudne zwłaszcza w przypadku zwierząt, które przemieszczają się na bardzo duże odległości, np. ptaków. Nie wystarczy objęcie ich ochroną tam, gdzie gniazdują, trzeba stworzyć im także odpowiednie warunki w miejscach dobierania się w pary, odchowu młodych, żerowania, a także na wszystkich obszarach, przez które przebiegają ich drogi migracyjne. Na jakość ochrony środowiska i różnorodności biologicznej ma wpływ rozwój ekonomiczny i gospodarczy danego państwa, a nawet kontynentu.

Ochrona przyrody, a potrzeby społeczeństw

Podstawowym zadaniem zrównoważonego rozwoju jest zachowanie harmonii pomiędzy 3 podstawowymi elementami rzutującymi na przyszłość człowieka na Ziemi: środowiska, gospodarki i społeczeństwa, a także sprawienie, aby żaden z nich nie wpływał negatywnie na inny. Ważne jest, żeby wzrost gospodarki prowadził do zwiększenia spójności społecznej, czyli zmniejszenia dysproporcji między różnymi narodami. Podniesienie zamożności społeczeństw nie może z kolei odbywać się kosztem stanu środowiska. Tymczasem w krajach Trzeciego Świata tak właśnie się dzieje.

• opracowania krajowych strategii, planów lub programów ochrony różnorodności biologicznej;
• identyfikowania i monitorowania stanu bioróżnorodności na wszystkich jej poziomach;
• rozpoznania procesów i działań, które mają lub mogą mieć negatywny wpływ na bioróżnorodność;
• śledzenia skutków działań ochronnych oraz tych, które mają negatywny wpływ na gatunki i ich zespoły.

Konwencja reguluje także sposób korzystania z zasobów różnorodności biologicznej, określając zasady sprawiedliwego podziału korzyści płynących z jej eksploatacji. Do 2010 r. konwencję podpisały 193 państwa, a idee zrównoważonego rozwoju i ochrony bioróżnorodności stały się ważnym elementem systemu prawa międzynarodowego.

Konwencja o różnorodności biologicznej zobowiązuje wszystkie państwa do:

Agenda 21:

Jest międzynarodowym programem wdrażania w życie zrównoważonego rozwoju na poziomie krajowym. Postuluje się w nim między innymi:

• ochronę gatunków zagrożonych, rozumianą jako ochronę organizmów lądowych i wodnych w miarę możliwości w obrębie ich naturalnych ekosystemów, ale także na stanowiskach zastępczych, w ogrodach zoologicznych, botanicznych, w bankach genów;
• zapobieganie wylesianiu; dokument wyraźnie podkreśla, że ma ono na celu nie tylko zapewnienie zasobów drewna do celów gospodarczych, ale także ochronę ekosystemów leśnych, zaprzestanie zubażania ich różnorodności biologicznej i dewastacji gleb;
• przeciwdziałanie pustynnieniu, m.in. poprzez konserwację gleb, zalesianie terenów zagrożonych suszą i uświadamianie lokalnym społecznościom roli lasów w stabilizowaniu obiegu wody;
• ochronę mórz i oceanów wraz ze strefami przybrzeżnymi oraz wprowadzenie regulacji prawnych zabezpieczających przed nadmierną eksploatacją łowisk
• zachowanie różnorodności genetycznej roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych, ograniczenie stosowania pestycydów w celu zachowania różnorodności biologicznej

W działania służące ochronie przyrody włączają się liczne organizacje międzynarodowe, np. WWF czyli Światowy Fundusz na rzecz Przyrody czy IUCN czyli Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody.

Obszary Natura 2000

Realizacja idei zrównoważonego rozwoju na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej polega na ochronie gatunków i ekosystemów, przeprowadzana jest przede wszystkim w sieci obszarów Natura 2000. Sieć ma ułatwiać przemieszczanie się dzikich organizmów i wymianę genów między populacjami, tym samym przyczyniać się do zachowania bioróżnorodności. Nie zastępuje ona krajowego systemu obszarów chronionych, ale go wzbogaca i uzupełnia. Obszary Natura 2000 są wyznaczane przez państwa członkowskie głównie na wniosek naukowców badających ekosystemy. Przykładem obszaru Natura 2000 jest Dolina Rospudy – jeden z najcenniejszych pierwotnych obszarów torfowiskowych w Europie, miejsce występowania wielu rzadkich gatunków ptaków, jak: bocian czarny, dubelt, sowa błotna, sóweczka, gadożer, bielik, a wśród roślin na przykład 20 gatunków storczyków, w tym najrzadszego polskiego storczyka – miodokwiatu krzyżowego, niewystępującego już naturalnie na żadnym innym stanowisku w naszym kraju. Obszary Natura 2000 zostały wprowadzone do polskiego prawa ochrony przyrody jako forma ochrony obszarowej w wyniku stosowania 2 dyrektyw unijnych: Dyrektywy o ochronie dziko żyjących ptaków, zwanej także dyrektywą ptasią, oraz Dyrektywy o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory, określanej mianem dyrektywy siedliskowej..

Międzynarodowe formy ochrony przyrody w Polsce:

Międzynarodowa ochrona różnorodności biologicznej może być o wiele bardziej skuteczna od działań podejmowanych przez pojedyncze państwa, dlatego powstało sporo konwencji międzynarodowych, których celem jest stworzenie obszarów chronionych, służących zachowaniu bioróżnorodności. Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w trosce o zachowanie cennych przyrodniczo obszarów świata doprowadziła do utworzenia w 1971 r. światowej sieci obszarów chronionych zwanych rezerwatami biosfery. Na terenie Polski takim obszarem jest Puszcza Białowieska.

Konwencja waszyngtońska (CITES)

Liczne gatunki zwierząt zostały niemalże wytępione z powodu nadmiernego, często nielegalnego ich odławiania i polowania na nie w celu pozyskania takich surowców, jak kość słoniowa, rogi nosorożców, kości i futro dzikich kotów, których cena na czarnym rynku jest niewyobrażalnie wysoka. Stale rosnący popyt na egzotyczne zwierzęta i rośliny oraz wytworzone z nich produkty potęgują to zjawisko. Aby zmniejszyć popyt, wprowadzono międzynarodowe przepisy zakazujące handlu żywymi okazami gatunków najbardziej zagrożonych wyginięciem, ich częściami i wykonanymi z nich przedmiotami oraz regulujące handel okazami innych dziko żyjących gatunków.Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciemzostała podpisana 3 marca 1973 r. w Waszyngtonie, dziś obowiązuje w 180 państwach. Polska przyjęła CITES 3 listopada 1989 r.

Notatka do zeszytu:

1. Zachowanie różnorodności biologicznej leży we wspólnym interesie wszystkich ludzi.
2. Międzynarodowa współpraca ma kluczowe znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.
3. Idea zrównoważonego rozwoju została upowszechniona po Szczycie Ziemi w 1992 r. w Rio de Janeiro,.
4. W krajach Unii Europejskiej z ochroną przyrody związane są przede wszystkim dyrektywy ptasia i siedliskowa, na których podstawie została utworzona sieć obszarów chronionych Natura 2000.
5. Konwencja waszyngtońska (CITES) reguluje handel dzikimi i zagrożonymi wyginięciem gatunkami roślin i zwierząt, ich częściami oraz produktami z nich wytworzonymi.

Zadanie możesz wydrukować lub przepisać

Wykonaj w zeszycie następujące ćwiczenie::

Dziękuję za uwagę:)