Budowa zdania pojedynczego

Podmiot

Orzeczenie

Związki w zdaniu

Budowa zdania pojedynczego. Powtórzenie wiadomości.

ZDANIE POJEDYNCZE

Szeregi

To wypowiedzenie, które zawiera jedno orzeczenie.

Czym jest zdanie pojedyncze?

1.

To część zdania. Oznacza czynność, stan lub właściwość tego, na co wskazuje podmiot. Odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? Najczęściej jest wyrażone osobową formą czasownika.

Czym jest orzeczenie?

2.

To część zdania. Nazywa wykonawcę czynności (osoby, zwierzęta, przedmioty, zjawiska). Odpowiada na pytania: kto? co?

Czym jest podmiot?

3.

Zadania!

zdanie rozwinięte

zdania nierozwinięte

orzeczenia i podmiotu oraz określeń

orzeczenia i podmiotu

samego orzeczenia

Zdanie pojedyncze może składać się z:

W każdym zdaniu podkreśl podmiot i orzeczenie. Które zdania są zdaniami pojedynczymi?

1. W wielu polskich miastach znajduje się ulica Jana z Kolna.
2. Nazwa ta upamiętnia sławnego żeglarza.
3. Niektórzy badacze uważają, że dotarł on do Ameryki wcześniej niż Kolumb.
4. Jan z Kolna doczekał się nawet kilku pomników.
5. Tymczasem do dziś nie wiemy, czy naprawdę żył.
6. Nazwisko żeglarza pojawia się w wielu dawnych dokumentach.
7. W każdym z nich brzmi ono jednak trochę inaczej.
8. Podobieństwo brzmienia nazwiska pozwala naukowcom kojarzyć je z Janem z Kolna.

Ćwiczenie!

Wyrazy w zdaniu mogą tworzyć związki, czyli grupy wyrazów, w których jeden wyraz jest wyrazem określanym (nadrzędnym) a drugi określającym (podrzędnym). Podmiot i orzeczenie tworzą związek główny, a pozostałe związki - związki poboczne.

Czym są związki wyrazowe?

4.

Oprócz związków wyrazowych w skład zdania pojedynczego mogą wchodzić ciągi wyrazów, w których nie da się wyróżnić wyrazów określających (podrzędnych) i określanych (nadrzędnych). Takie zespoły składników nazywamy szeregami. Wyrazy w szeregu są oddzielone przecinkiem lub połączone spójnikami: i, lub, oraz, lecz, albo, ale, ani.

Czym są szeregi?

5.

Z każdego zdania pojedynczego wypisz związki i szeregi.

1. Historycy jednoznacznie nie określili czasu narodzin i śmierci żeglarza.
2. Badacze nie znależli potwierdzonych informacji o pochodzeniu czy narodowości odkrywcy.
3. Opisy wizerunku Jana z Kolna powstały w wyobraźni pisarzy lub artystów.

Ćwiczenie!

Zadanie!

Szyk zdania

Grupa orzeczenia

Grupa podmiotu

Zadania:

Związki i szeregi możemy przedstawić na wykresie!

I wszystko jasne :)

Dziękuję za uwagę!