Muzyczne odsłony natury dla klasy VII - D. Chorobińska

Muzyczne odsłony natury

MUZYCZNA NIESPODZIANKA

ZAŚPIEWAJ DO AKOMPANIAMENTU

twórcze zadania

Flora

Fauna

Pory roku w muzyce

Pejzaże w muzyce

Natura źródłeminspiracji

Czego się dzisiaj dowiemy?

Niewyczerpanym źródłem inspiracji w muzyce dawnej i współczesnej jest przyroda. Kompozytorzy chcąc zawrzeć wszystkie cudowności świata, często sięgali do tematyki związanej z naturą. Obcowanie z nią było dla człowieka zawsze bardzo inspirujące i pobudzało do twórczego myślenia i interpretacji. Tak powstała muzyka ilustracyjna i programowa.

Natura

Pory roku w muzyce

Co jest takiego w porach roku, że tak silnie oddziaływują na ludzkiego ducha? Najprawdopodobniej zmienność i kontrastowość, a także skojarzenie cyklu rocznego z cyklem życia ludzkiego.Mówimy o wiośnie życia, pogodzie jesieni, zima kojarzy się ze śmiercią, a lato z intensywnością. Zmienność pór roku pociąga za sobą zmienność fonosfery.

Piotr Czajkowski

Astor Piazzolla

Antonio Vivaldi

Jego "Pory roku" to 12 miniatur fortepianowych, z których każda opisuje jeden miesiąc w roku.

Kompozytor argentyński, inspirował się A. Vivaldim. Ale jego "Cztery pory roku" przekazują atmosferę życia w Buenos Aires naznaczoną rytmem tanga.

Jego koncerty skrzypcowe pt."Cztery pory roku" są najbardziej znanym utworem poważnym na świecie. Mało kto wie,że kompozytor zaznaczył w partyturze nuty naśladujące konkretne głosy ptaków, szczekanie psów, brzęczenie much i komarów.

Temat pór roku podejmowało wielu kompozytorów. Oto kilku z nich:

wysłuchaj

wysłuchaj

Lato- to okres upałów, odgłosów owadów na łąkach i polach, dojrzewania owoców i zbóż. A także gwałtownych zjawisk pogodowych, intensywnych burz połączonych z wiatrem, piorunami, oberwaniem chmury.

Wiosna w muzyce przynosi najwięcej skojarzeń. Jest, nie bez powodu, ulubionym źródłem inspiracji dla kompozytorów. Kojarzy się z budzącym się życiem, dojrzewaniem, śpiewem ptaków, szemrzącymi strumykami.

Wiosna, lato

wysłuchaj

wysłuchaj

Zima- wszystko zamiera. Śnieg pada bezgłośnie, zamarznięty strumyk cichnie, ale jeśli posłuchamy uważnie, okaże się ,że zima jest pełna dźwięków: zgrzyt kurka na dachu, wiatr, odgłosy rozbijania lodu, dalekie wycie psa...

Jesień- przynosi wybawienie od upałów, kusi bogactwem barw, dojrzałością owoców, spichrzami pełnymi ziarna. To także deszcz i wiatr, szelest liści pod stopami.Z jesienią wiążą się polowania, wezwania na łowy, szczekanie psów. Te wszystkie odgłosy można odnaleźć w muzyce.

Jesień, zima

wysłuchaj

wysłuchaj

O porach roku śpiewa też w piosence "Wiosna, ach to ty" Marek Grechuta - polski piosenkarz,kompozytor, malarz, uznawany za najważniejszego przedstawiciela poezji śpiewanej.

Nawet brytyjska grupa Deep Purple, uważana za pioniera hard rocka ma w swoim repertuarze utwór "April", będący muzyczną reakcją na intensywne zmiany w przyrodzie, które niesie wiosna.

Czy wiesz, że...

Elżbieta Adamiak - "Jesienna zaduma"

Magda Umer - "Koncert jesienny na dwa świerszcze i wiatr w kominie"

Jesień ulubioną porą roku w polskiej poezji śpiewanej

wysłuchaj utworu i stwórz ilustrację w dowolnej technice plastycznej wyrażającą nastrój.

W historii muzyki kompozytorzy często odwołują się do wyoraźni słuchacza, a muzyka ma wywołać wiele pozamuzycznych skojarzeń. Inspiracją stają się przeżycia osobiste, dzieła literackie i malarskie czy zjawiska przyrody. Mówimy wówczas o muzyce programowej.W historii muzyki znajdziemy wiele utworów kojarzących się z konkretnymi pejzażami np.1. Sonata "Księżycowa" - Ludwiga van Beethovena2. Poemat symfoniczny "Morze"- C. Debussy3. "Światło księżyca" - C. Debussy4. "Poranek" z suity "Peer Gynt"- E. Griega5. Walc "Nad pięknym modrym Dunajem"- J. Straussa6. Preludium "Deszczowe"- F. Chopina7. "Tęcza" - G. Ligeti

Pejzaże

Wysłuchaj i napisz w zeszycie, który utwór najbardziej przemówił do twojej wyobraźni? Uzasadnij swój wybór.

Fauna czyli zwierzaki w muzyce

To bardzo wdzięczny temat w muzyce poważnej. Zadomowiły się tu najbardziej ptaki. W renesansie naśladowali je śpiewacy. Począwszy od baroku, imitowanie ptaków stało się domeną instrumentów, zwłaszcza dętych. W muzycznej ptaszarni najdobitniej zaznaczył się francuski kompozytor Oliwier Messiaen. Obok fortepianowego cyklu "Katalog ptaków"wyjątkowo popularnym "ptasim" utworem jest "Czarny kos"- miniatura na flet i fortepian.Utworami inspirowanymi życiem zwierząt, które zaznaczyły się w muzycznej literaturze jako "przeboje" są: "Lot trzmiela" N. Rimskiego- Korsakowa, "Duet kotów" G. Rossiniego i cykl "Karnawał zwierząt" C. Sain-Saensa, który składa się z 14 miniatur o tytułach: "Łabędź", "Słoń", "Żółwie", "Kury i koguty", "Kangury" itd.

Wysłuchaj

Scena z baletu "Dziadek do orzechów" P. Czajkowskiego w wykonaniu Moscow City Ballet

Flora

Najbardziej znanym przykładem utworu kojarzonego z pięknem roślin jest "Walc kwiatów" z baletu "Dziadek do orzechów" Piotra Czajkowskiego.

posłuchaj piosenki w oryginale, a następnie zaśpiewaj w karaoke

Jest to popularna piosenka o wiośnie i jedna z najbardziej znanych piosenek zespołu Skaldowie.

Zaśpiewaj do akompaniamentu:

1. "Kukułka" Daquin2. Symfonia "Jowiszowa" - W. A. Mozart3. Symfonia VI "Pastoralna"i L. Van Beethoven4. Sonata "Księżycowa"- L. Van Beethoven5. Oratorium "Pory roku" J. Haydn6. Koncerty skrzypcowe "Cztery pory roku"- A. Vivaldi7. Miniatury fortepianowe "Pory roku"- P. Czajkowski8. I symfonia g-moll "Zimowe marzenia"- P. Czajkowski9. "Walc kwiatów" z baletu "Dziadek do orzechów" - P. Czajkowski10. suita "Jezioro łabędzie"- P. Czajkowski11. Walc "Odgłosy wiosny"- J. Strauss12. Walc "Nad pięknym modrym Dunajem" - J. Strauss13. Suita "Obrazki z wystawy" ( Taniec kurcząt w skorupkach, Bydło) - M. Musorgski14. "Sen nocy letniej" F. Mendelssohn15. F. Schubert- zbiór pieśni "Podróż zimowa"16. I suita "Peer Gynt" (Poranek)- E. Grieg17. Balet "Święto wiosny"- I. Strawiński

Natura w utworach poważnych

18. Suita "Cztery pory roku"- A. Piazzolla19. Miniatury ilustracyjne "Karnawał zwierząt" (np. Słoń, Łabędź)- C. Saint- Saens20. Preludium "Deszczowe" - F. Chopin21. "Ptasi śpiewacy" - J. Rasse22. "Lot trzmiela" z opery "Bajka o carze Sałtanie" - N. Rimski- Korsakow23. II Koncert skrzypcowy "Amerykańskie cztery pory roku" - P. Grass24. Poemat symfoniczny "Morze" - C. Debussy25. "Światło księżyca" z suity "Bergamasque"- C. Debussy26. Miniatura na flet i fortepian "Czarny kos"- O. Messiaen27. Cykl "Ptaki egzotyczne"- O. Messiaen28. Cykl "Katalog ptaków" - O. Messiaen29. "Tęcza"- G. Ligeti30. Poemat symfoniczny "Wełtawa" - B. Smetana31. "Głos wieloryba" - G. Crump32. "Duet kotów"- G. Rossini33. Chantefleurs i chantefables" ("Śpiewokwiaty i śpiewobajki") - W. Lutosławski

• mwm.nfm.wrocław.pl
• www.gallerystore.pl
• www.wychmuz.pl

Bibliografia

Coś na dobry nastrój :)

A na koniec...