Ortograficzne zmagania by K. Szczepaniak

Temat: Ortograficzne zmagania.

ó, u

Ó piszemy: a) gdy wymienia się na o, a lub e w innych formach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych np. wóz – wozy, lód – lody, pióro – pierze, popiół – popielnik b) wyjątkowo na początku wyrazów: ów, ówdzie, ówczesny, ósemka c) w zakończeniach - ów,- ówna, - ówka np.: Rzeszów, Kraków, profesorów, ptaków, kartkówka wyjątki: skuwka (od skuwać), zasuwka (od zasuwać), wsuwka (wsuwać) d) w wyrazach do zapamiętania, np: chór, córka, czółno, góra, jaskółka król, ogół, ogórek, płótno, póki, póty, późno, prócz, próżny, przepiórka, równy, rózga, róża, skóra, stróż, tchórz, wiewiórka, wójt, wiór, wróbel, wróżka, źródło, żółty, żółw. U piszemy: a) w zakończeniach rzeczowników: - unek, - un, -ulec np.: zwiastun, rysunek, ratunek, piastunka, hamulec b) w zakończeniach czasowników: - uję, - ujesz, - uje np.: żartuję, szanuję, kupujesz, gotuje, poluje, handlujesz c) w zakończeniach np.: - uchny, - unio, - usia, - utki, - uszek, - ulek np.: maluchny, tatunio, mamusia, paniusia, milutki, paluszek, fartuszek, tatulek

rz, ż

"RZ" piszemy: a) gdy wymienia się na r w innych formach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych np.: starzec – starca, malarz - malarski, orzeł - orli, b) po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w np.: brzeg, przyroda, grzanka, krzew, chrzan, ujrzeć, wrzask, WYJĄTKI: pszenica, pszczoła, Pszczyna, bukszpan, kształt, wszystko, odżałować, obżarstwo, kszyk (nazwa ptaka)oraz w przymiotnikach zakończonych na -ejszy, -szy np.: ładniejszy, lepszy, c) w zakończeniach: - mistrz, - mierz, - arz, - erz np.: zegarmistrz, Kazimierz, Sandomierz, kałamarz, kalendarz, murarz,itp. d) w wyrazach do zapamiętania np.; burza, jarzębina, jarzyna, korzeń, korzyść, kurz, Murzyn, narzędzie, perz, porządek, porzeczka, rzadki, rząd, rzecz, rzeka, rzemień, rzemiosło, rzepa, rzesza, rześki, rzetelny, rzeźba, rzęsa, rzodkiew, rzucać, talerz, tchórz, twarz, uderzyć, urząd, warzywo, wierzba, wierzch, zorza, zwierzę. "Ż" piszemy: a) gdy w innych formach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na: g: ważyć - waga dz: mosiężny – mosiądz h: drużyna - druh z: wożę - wóz ź: wożę - wozić s: bliżej – blisko b) po literach: l, ł, r, m, n: lżej, małżeństwo, rżysko, rewanż c) w niektórych zakończeniach -aż, -eż np.: bagaż, sprzedaż, montaż, miraż, młodzież, grabież, reportaż.

ch, h

"H" piszemy: a) gdy w innych formach wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na g: wahać - waga ż: druh - drużyna z: błahy – błazen b) w rozpoczynających wyrazy cząstkach: hiper-, hipo- , hydro- np.: hipoteka, hydrofor, hipermarket. c) w wielu wyrazach np.: bohater, czyhać, haft, hak, hala, hałas, hamak, hamować, handel, hańba, harcerz, harmonia, hełm, herb, herbata, hetman, higiena, Hindus, historia, Hiszpania, hodowla, hołd, Holandia, honor, horyzont, hotel, hufiec, huk, humor, huragan, huśtawka, Podhale, Sahara. d) po literze z : zhardzieć, zhańbić. "CH" piszemy: a) gdy w innych formach wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na sz, np.: skrucha – skruszeć, pycha – pysznić, ucho – uszko b) na końcu wyrazów: mech, puch, okruch, zuch, oddech, chłopców, orzech. WYJĄTKI: druh, Boh (rzeka) c) po literze s, np.: schemat, schodzić, schody, schylać, wschód, schab.

Zasady przypomniane, czas na zadania! Każda litera to zadanie do wykonania. Powodzenia!

A

S

Źródło: http://www.oeiizk.edu.pl Wyrazy zapisz w zeszycie.

Z

R

To zadanie wykonaj w zeszycie. Zapisz po pięć: - nazw warzyw zawierających rz: - imion zawierających h: - miast polskich zawierających ó:

D

To zadanie zapisz w zeszycie. Uzasadnij pisownię wyrazów: a) ósemka- b) mucha- c) mrożonka- d) grzybek- e) ucho- f) hipermarket-

!

Jeśli udało ci się dotrzeć do wykrzyknika, to znaczy, że pokonałeś wszystkie trudności. Jestem z Ciebie bardzo dumna! :-)

Ę

A

D

Do dzieła!