Mowa zależna i niezależna

Zapoznaj się z poniższą notatkę i przepisz do zeszytu przedmiotowego to, co zostało wyróżnione pogrubioną czcionką.

"Dziady" cz. II Adama Mickiewicza powstały w Kownie na przełomie 1820 i 1821 roku. Zostały opublikowane w 1823 r. razem z częścią IV. Są to tzw. "Dziady wileńsko-kowieńskie" (ze względu na miejsce ich powstania).

Musicie wiedzieć, że podczas pobytu na emigracji Mickiewicz napisał także cz. III "Dziadów", która, ze względu na miejsce ich powstania, określana jest jako "Dziady drezdeńskie". We wszystkich częściach utworu pojawia się postać młodzieńca, który, na początku cz. III, przechodzi przemianę wewnętrzną i przyjmuje imię Konrad.

JĘZYKU...

Temat: Mowa zależna i niezależna..

Porozmawiajmy o...

2

Zapewne spotkałaś/spotkałeś się w swoim życiu z sytuacją, kiedy chciałaś/chciałeś przytoczyć czyjąś wypowiedź. Mogło to mieć miejsce zarówno w sytuacji oficjalnej, np. podczas pisania wypracowania na lekcji języka polskiego, lub w sytuacji nieoficjalnej, np. gdy rozmawiałaś/rozmawiałeś z koleżanką lub kolegą na szkolnym korytarzu.

W celu przytoczenia cudzej wypowiedzi masz dwie możliwości - możesz zastosować mowę niezależną lub mowę zależną.

Czym one się od siebie różnią? Za chwilę się dowiesz.

1

Drodzy Uczniowie!

Podczas dzisiejszej lekcji poznacie różnice pomiędzy dwoma sposobami przytaczania wypowiedzi własnych lub innych osób. Dowiecie się, czym różnią się od siebie mowa niezależna i mowa zależna.

mgr Monika Szkliniarz

dosłowne przytoczenie czyichś lub własnych słów

Konstrukcja mowy zależnej składa się z dwóch części:

a) zdania nadrzędnego, w którym występuje czasownik nazywający czynność mówienia
(np. powiedział, rzekł, zapytałem);

b) zdania podrzędnego (dopełnieniowego),
w którym przytoczenie czyichś lub własnych słów zaczyna się od spójnika (np. że, czy, żeby.)

VS

niedosłowne przytoczenie czyichś lub własnych słów

1

Konstrukcja mowy niezależnej składa się
z dwóch części:

a) zdania wprowadzającego (sformułowania informującego o przytoczeniu cudzej wypowiedzi),

b) dosłownego przytoczenia cudzej lub własnej wypowiedzi.

Zapoznaj się z informacjami dotyczącymi mowy niezależnej i mowy zależnej,

a następnie przepisz notatkę do zeszytu.

• Po zdaniu wprowadzającym należy postawić dwukropek (:).

• Cytat (dosłowne przytoczenie czyjejś wypowiedzi) musi znaleźć się w cudzysłowie (,,...").

• Jeśli wypowiedź kończy się cudzysłowem, trzeba po nim postawić kropkę.

PAMIĘTAJ O POPRAWNEJ INTERPUNKCJI

MOWA ZALEŻNA

MOWA NIEZALEŻNA

• Przed spójnikiem (np. że, żeby, by, czy) oddzielającym zdanie nadrzędne od podrzędego należy postawić przecinek (,).

• W przypadku mowy zależnej nie stosuje się dwukropka ani cudzysłowu.

1

Zapoznaj się z zasadami interpunkcji stosowanymi
podczas konstruowania mowy niezależnej i zależnej. Zapisz notatkę w zeszycie.

W swoich wypracowaniach możesz przytoczyć cudzą wypowiedź (np. bohatera literackiego) za pomocą mowy niezależnej (z wykorzystaniem dwukropka i cudzysłowu) oraz przy pomocy mowy zależnej (wypowiedzi, którą wprowadzisz przy użyciu spójników).

Rozmowy bohaterów możesz również zaznaczyć, używając myślników (wówczas powstaną dialogi).

ZADANIE

Wykonaj ćwiczenia 1, 2, 3, 4 ze stron 46-47 (zeszyt ćwiczeń).

Wykonane przez siebie zadania prześlij na podany przeze mnie adres mailowy.

Monika Szkliniarz

Dziękuję za udział w lekcji.