Full screen
Share
Geneza Zemsty
BeaTab
Created on April 14, 2020
Over 30 million people build interactive content in Genially.
Check out what others have designed:
HUMAN RIGHTS INFOGRAPHIC
Personalized
THE EVOLUTION OF THE THERMOMETER INFOGRAPHIC
Personalized
DAILY SPECIALS VERTICAL MENU
Personalized
KAWAII CULTURE INFOGRAPHIC
Personalized
CELL TYPES: VERTICAL INFOGRAPHICS
Personalized
BRAZILIAN CARNIVAL INFOGRAPHIC
Personalized
LIST OF GREAT IDEAS FOR ENTREPRENEURS
Personalized
Transcript
Jak Aleksander Fredro wpadł na pomysł napisania "Zemsty"?
- czyli co nieco o genezie utworu
Geneza powstania "Zemsty"
"Zemsta" została napisana w 1833 roku, ale pomysł na utwór zrodził się już wcześniej (w 1829 r.) i był oparty na autentycznych wydarzeniach. Kiedy Fredro ożenił się z Zofią z Jabłonowskich Skarbkową, ta wniosła w posagu majątek Korczyn, do którego należała połowa zamku w Odrzykoniu koło Krosna. Fredro znalazł dokumenty, z których wynikało, że w XVII w. o zamek toczył się zażarty spór (który trwał ponad 30 lat!) pomiędzy jego właścicielami: Janem Skotnickim i Piotrem Firlejem.
Piotr Firlej był bogatym wojewodą, zaś Jan Skotnicki – kasztelanem, należącym do ubogiej szlachty. Dumnego wojewodę raziło takie sąsiedztwo i chciał pozbyć się współwłaściciela zamku, dokuczając mu w każdy możliwy sposób. Ten nie pozostawał mu dłużny. Skotnicki kazał m.in. tak ustawić rynny, by woda spływała do części sąsiada, z kolei Firlej, w akcie zemsty, zorganizował napad na murarzy naprawiających mur należący do części sąsiada, w wyniku czego rynny zostały uszkodzone. Skotnicki pozwał Firleja do sądu, wygrał sprawę, ale kres sąsiedzkim sporom położył dopiero ślub syna wojewody – Piotra Firleja i córki kasztelana – Zofii Skotnickiej.
Pierwowzór zamku
Beata Tabisz-Przybyła
Tytuł
Tytuł komedii ma wymowę ironiczną, nawiązuje bowiem do intrygi Cześnika, która miała być zemstą za domniemaną zdradę i zniewagę, jakiej bohater doświadczył ze strony Podstoliny. Zemsta Cześnika miała być równocześnie ostatecznym rozrachunkiem ze znienawidzonym sąsiadem Rejentem Milczkiem. Tytułowa zemsta okazała się jednak rozwiązaniem wszystkich kłopotów bohaterów - połączyła kochającą się parę i doprowadziła do zgody pokłóconych sąsiadów.
Motto
Tytuł "Zemsty" nierozerwalnie wiąże się z mottem utworu:„Nie masz nic tak złego, żeby się na dobre nie przydało.Bywa z węża dryjakiew (lekarstwo), złe często dobremu okazyją daje." (A. Fredro) Motto utworu traktować można jako formę przysłowia: „nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło” lub „gorzkie prawdy ciężko się połyka, ale później korzystnie się odbijają.”
Ciekawostka
Słowo “zemsta” było używane za czasów Fredry w kontekście “zemsta na wrogu”, dlatego carska cenzura nakazała po warszawskiej premierze w sierpniu 1845 r. rozszerzyć tytuł na “Zemsta na mur graniczny”.
"Zemsta" jako przykład dramatu
DRAMAT to jeden z trzech rodzajów literackich, przeznaczony do wystawienia na scenie. Jego cechy charakterystyczne:– nie ma pośrednika (czyli osoby opowiadającej o wydarzeniach lub uczuciach) między światem utworu a czytelnikiem (narratora lub podmiotu lirycznego),– o wydarzeniach dowiadujemy się z wypowiedzi i działań bohaterów, gdyż dzieją się one na naszych oczach– bohaterowie wypowiadają się w formie dialogu ( rozmowy) lub monologu ( rozmowy z samym sobą)-tekst dramatu dzieli się na :
- tekst główny (wypowiedzi bohaterów)
- poboczny, czyli didaskalia (wskazówki dla inscenizatorów, aktorów, reżysera),
DRAMAT to jeden z trzech rodzajów literackich, przeznaczony do wystawienia na scenie. Jego cechy charakterystyczne:– nie ma pośrednika (czyli osoby opowiadającej o wydarzeniach lub uczuciach) między światem utworu a czytelnikiem (narratora lub podmiotu lirycznego),– o wydarzeniach dowiadujemy się z wypowiedzi i działań bohaterów, gdyż dzieją się one na naszych oczach,– bohaterowie wypowiadają się w formie dialogu (rozmowy) lub monologu (rozmowy z samym sobą),- tekst dramatu dzieli się na :
- tekst główny (wypowiedzi bohaterów)
- poboczny, czyli didaskalia (wskazówki dla inscenizatorów, aktorów, reżysera),
Budowa dramatu - przypomnienie wiadomości
"Zemsta" składa się z czterech aktów. Akty to większe całości, a w scenach następuje zmiana bohaterów i miejsca. W dramacie najważniejsza jest akcja, czyli to, że coś się dzieje. AKCJA – ciąg zdarzeń rozwijających się od konfliktowego punktu wyjścia do momentu jego rozwiązania. Przyczyną i siłą napędową akcji w dramacie jest zawsze konflikt, który nazywamy konfliktem dramatycznym. W "Zemście" jest to kłótnia dwóch sąsiadów- Rejenta Milczka i Cześnika Raptusiewicza.
Budowa akcji - przypomnienie wiadomości
Akcja składa się z następujących części:a) ekspozycja akcjib) rozwinięcie akcjiPERYPETIAc) punkt kulminacyjnyd) rozwiązanie akcji
geneza 1. «czynniki, które złożyły się na powstanie i rozwój czegoś» 2. «sposób powstawania i rozwoju czegoś» Słownik języka polskiego PWN
Rękopis "Zemsty" Aleksandra Fredry