ZDANIA ZŁOŻONE

ZDANIA ZŁOŻONE

podział

ZDANIA ZŁOŻONE

ZAWIERAJĄ WIĘCEJ NIŻ 1 ORZECZENIE (CZASOWNIK W FORMIE OSOBOWEJ)

2 ORZECZENIA

3 I WIĘCEJ ORZECZEŃ

ZDANIE ZŁOŻONE

ZDANIE WIELOKROTNIE ZŁOŻONE

ZDANIA WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE

ZDANIA PODRZĘDNIE ZŁOŻONE

RODZAJE ZDAŃ ZŁOŻONYCH

ZDANIA WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE

treść wszystkich zdań składowych jest równie ważna i wzajemnie od siebie zależna;pomiędzy zdaniami składowymi nie można zadawać pytań

RODZAJE ZDAŃ WSPÓŁRZĘDNYCH

łączne

TREŚĆ ZDAŃ SKŁADOWYCH ŁĄCZY SIĘ ZE SOBĄ

rozłączne

TREŚĆ ZDAŃ SKŁADOWYCH NIE ŁĄCZY SIĘ, ALE DAJE NAM WYBÓR

przeciwstawne

TREŚĆ ZDANIA KOLEJNEGO PRZECIWSTAWIA SIĘ (SPRZECIWIA SIĘ, WYKLUCZA) TREŚCI ZDANIA WCZEŚNIEJSZEGO

wynikowe

TREŚĆ ZDANIA KOLEJNEGO WYNIKA Z TREŚCI ZDANIA WCZEŚNIEJSZEGO

dalej

ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE ŁĄCZNE

CHARAKTERYSTYCZNE SPÓJNIKI: I, ORAZ, A

PRZYKŁAD:

Wróciłem do domu i zjadłem obiad.

wróć

WYKRES:

...

ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE ROZŁĄCZNE

CHARAKTERYSTYCZNE SPÓJNIKI: ALBO, LUB

PRZYKŁAD:

Pojadę nad morze albo wybiorę się w góry.

wróć

WYKRES:

...

<

<

ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE PRZCIWSTAWNE

CHARAKTERYSTYCZNE SPÓJNIKI: ALE, LECZ

PRZYKŁAD:

Chciałbym kupić nowy samochód, ale nie mam pieniędzy.

wróć

...

<

<

WYKRES:

ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE WYNIKOWE

CHARAKTERYSTYCZNE SPÓJNKI: WIĘC, TOTEŻ, DLATEGO

PRZYKŁAD:

Wygrałem dużo pieniędzy, więc kupię sobie samochód.

WYKRES:

wróć

...

<

<

ZDANIA PODRZĘDNIE ZŁOŻONE

zdania składowe uzupełniają, dopowiadają swoją treść, ale nie są niezbędne do samodzielnego istnienia najważniejszego zdania (tzw. zdania głównego); pomiędzy zdaniami składowymi można zadawać pytania

RODZAJE ZDAŃ PODRZĘDNYCH

PODMIOTOWE

ORZECZNIKOWE

DOPEŁNIENIOWE

PRZYDAWKOWE

OKOLICZNIKOWE:CZASU, MIEJSCA, CELU,PRZYCZYNY, WARUNKU,PRZYZWOLENIA, ITD.

ZDANIE PODRZĘDNE PODMIOTOWE

POMIĘDZY ZDANIAMI SKŁADOWYMI ZADAMY PYTANIE O PODMIOT: KTO? CO?

PRZYKŁAD:

Ten źle śpi, kto ma coś na sumieniu.

kto?

wróć

ZDANIE PODRZĘDNEORZECZNIKOWE

POJAWIA SIĘ TYLKO WÓWCZAS, GDY W ZDANIU NADRZĘDNYM WYSTĘPUJE ORZECZENIE IMIENNE, KTÓREGO ORZECZNIK WYRAŻONY JEST ZAIMKIEM WSKAZUJĄCYM, NP.: ZOSTAŁ TYM, JEST TYM

POMIĘDZY ZDANIAMI SKŁADOWYMI ZDAMY PYTANIE: KIM SIĘ STAŁ? CZYM SIĘ STAŁ? KIM JEST? CZYM JEST? KIM ZOSTAŁ? CZYM ZOSTAŁ?

PRZYKŁAD:

Wojtek został tym, kto leczy zwierzęta.

kim został?

wróć

ZDANIE PODRZĘDNE PRZYDAWKOWE

POMIĘDZY ZDANIAMI SKŁADOWYMI ZADAMY JEDNO Z PYTAŃ O PRZYDAWKĘ: JAKI? JAK? JAKIE? CZYJ? CZYJA? CZYJE? KTÓRY? KTÓRA? KTÓRE?

PRZYKŁAD:

Widziałam kobietę, która niosła ciężką torbę z zakupami.

jaką? którą?

wróć

ZDANIE PODRZĘDNEDOPEŁNIENIOWE

POMIĘDZY ZDANIAMI SKŁADOWYMI ZADAMY JEDNO Z PYTAŃ O DOPEŁNIENIE: KOGO? CZEGO? KOMU? CZEMU? KOGO? CO? Z KIM? Z CZYM? O KIM? O CZYM?

PRZYKŁAD:

Wiem, że muszę się tego nauczyć.

kogo? co?

wróć

ZDANIE PODRZĘDNE OKOLICZNIKOWE

POMIĘDZY ZDANIAMI SKŁADOWYMI ZADAMY PYTANIE O JEDEN Z OKOLICZNIKÓW: KIEDY? GDZIE? PO CO? DLACZEGO? JAK? MIMO CO? MIMO CZEGO? POD JAKI WARUNKIEM?

NA PODSTAWIE ZADANEGO PYTANIA DOKŁADNIE OKREŚLAMY RODZAJ ZDANIA PODRZĘDNEGO, NP.: KIEDY? - OKOLICZNIKOWE CZASU, ITD.

PRZYKŁAD:

Odrobiłem zadania już dzisiaj, żebym jutro mógł odpocząć

po co?

wróć

zdanie podrzędne okolicznikowe celu

ZAMKNIJ

KONIEC