Paprotniki

Cele lekcji: Nauczysz się rozpoznawać paprocie, widłaki i skrzypy na podstawie obserwacji. Poznasz cechy budowy zewnętrznej paprotników. Omówisz znaczenie paprotników w przyrodzie.

start

PAPROTNIKI

Paprotniki to grupa roślin wytwarzających właściwe organy roślinne: łodygi, liście, korzenie.

WYSTĘPOWANIE

• MIEJSCA ZACIENIONE I WILGOTNE: LASY, BRZEGI RZEK I JEZIOR
• NIEKTÓRE GATUNKI ŻYJĄ W MIEJSCACH O MNIEJSZEJ WILGOTNOŚCI , NP. NA ŁĄKACH I POLACH UPRAWNYCH
• NIELICZNE GATUNKI PRZYSTOSOWAŁY SIĘ DO ŻYCIA W WODZIE

ŚRODOWISKIEM ŻYCIA PAPROTNIKÓW SĄ:

WIDŁAKI

SKRZYPY

PAPROCIE

PAPROTNIKI:

Jest to możliwe między innymi dzięki zróżnicowaniu komórek i tworzeniu tkanek przewodzących, ułatwiających transport substancji odżywczych i wody na duże odległości, oraz tkanek wzmacniających, usztywniających wzniesiony pęd i chroniących go przed uszkodzeniami, np. złamaniem przez wiatr.

Wykształciły właściwe organy roślinne: korzeń, łodygę i liściePaprotniki są organowcami i roślinami zarodnikowymi. Nie wytwarzają kwiatów i owoców.Paprotniki są wieloletnimi, niezbyt dużymi roślinami, które osiągają jednak większe rozmiary niż mchy.

WSPÓLNE CECHY PAPROTNIKÓW

BUDOWA PAPROCI

Paprocie wytwarzają krótkie i dosyć grube łodygi podziemne - kłącza, które magazynują substancje odżywcze. Z nich wyrastają w dół liczne korzenie, a do góry – liście. Na spodniej stronie liści rozwijają się zarodnie z zarodnikami.

BUDOWA SKRZYPÓW

Skrzypy wytwarzają dwie postacie pędów nadziemnych:- pędy wiosenne z kłosami zarodnionośnymi zawierającymi zarodniki, koloru brunatnego - giną wkrótce po wytworzeniu zarodników- pędy letnie koloru zielonego.

BUDOWA WIDŁAKÓW

Swoją nazwę zawdzięczają widlastym rozgałęzieniom łodyg i korzeni. Długie i wiotkie łodygi płożą się po ziemi, do której przytwierdzają się cienkimi korzeniami. Liście asymilacyjne gęsto pokrywające łodygę są drobne i łuskowate. U niektórych widłaków z płożącego się pędu wyrastają ku górze krótkie odgałęzienia zakończone kłosami zarodnionośnymi zawierającymi zarodnie z zarodnikami.

W rozwoju paproci, podobnie jak i mchów, występują dwa pokolenia. Jedno z nich, rozmnażające się płciowo przedrośle (tzw. gametofit), kiełkuje z zarodnika. Jest drobne, plechowate, ma sercowaty kształt, przyczepia się do ziemi chwytnikami. Wytwarza komórki jajowe i plemniki. Gdy przedrośle pokryje woda, plemniki mogą przepłynąć do komórek jajowych. Zapładniają je, w wyniku czego powstaje roślina trwała wytwarzająca korzenie, łodygę i liście. Stanowi ona pokolenie bezpłciowe (tzw. sporofit)i rozmnaża się przez zarodniki.

CYKL ROZWOJOWY PAPROCI

view

view

view

view

view

view

PRZYKŁADY PAPROTNIKÓW:

Next

Skrzypy rosnące w ogrodzie są uciążliwymi chwastami.

Paprocie mają znaczenie dekoracyjne.

Wyciągi z różnych części skrzypów – dzięki swoim właściwościom – są stosowane w lecznictwie i w kosmetyce. Napar ze skrzypu wzmacnia włosy i paznokcie oraz pomaga na choroby nerek.

Dały one początek bogatym złożom węgla kamiennego.

ZNACZENIE PAPROTNIKÓW DLA CZŁOWIEKA

Są pokarmem dla zwierząt.

Są składnikiem runa leśnego i miejscem życia dla wielu drobnych zwierząt.

ZNACZENIE PAPROTNIKÓW W PRZYRODZIE

PODSUMOWANIE

NOTATKA: 1. Do paprotników należą:a) paprocie, np. nerecznica samczab) widłaki, np. widłak goździstyc) skrzypy, np. skrzyp polny.2. Budowa paproci: