Kamienie na szaniec

KAMIENIE NA SZANIEC

Zadanie wstępne

Otwórz książkę. Co widzisz? Wstęp! Świetnie! Teraz przeczytaj go spokojnie i wnikliwie. Znajdź w nim informacje dotyczące genezy (czyli źródła, powody napisania) utworu. Notatkę zapisz po hasłem: Geneza utworu

ALEKSANDER KAMINSKI

1903-1978

Zadanie

Zadanie 1. Zapisz w zeszycie krótki życiorys Aleksandra Kamińskiego, w którym uwzględnisz informacje dotyczące jego działania w harcerstwie oraz podczas II wojny światowej. Skorzystaj z umieszczonych na tej stronie ruchomych elementów, znajdziesz tam wszelkie pomocne materiały.

Czas i miejsce akcji

Zadanie 2

Zadanie 2 Zapisz w zeszycie - Świat przedstawiony Wypisz: a) miejsca akcji oraz czas akcji. Zadanie: Napisz krótką notatkę o okresie, w jakim ówcześnie działy się wydarzenia. Zadanie: Jakie daty zostały przywołane w utworze? Wypisz te, które pamiętasz. Jeśli nie, to sprawdź w treści.

BOHATEROWIE

Jan Bytnar "Rudy"1921-1943

Tadeusz Zawadzki"Zośka"1921-1943

Maciej Aleksy Dawidowski "Alek"1920-1943

Zadanie 3

Zadanie 3 Wymień w kolejnym podpunkcie: c) bohaterów głównych, drugoplanowych, epizodycznych

Należał również do drużyny harcerskiej „Buki”, gdzie był ceniony i bardzo lubiany przez kolegów. W chwili rozpoczęcia akcji „Kamieni na szaniec” Alek miał dziewiętnaście lat. Instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Szarych Szeregów.

Podharcmistrz, członek Szarych Szeregów, dowódca hufca „Południe” Grup Szturmowych. Od 1934 roku należał do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego. W 1938 roku zdobył najwyższy stopień młodzieżowy ZHP – Harcerza Rzeczypospolitej.

Instruktor harcerski, harcmistrz, podporucznik AK, komendant Grup Szturmowych na terenie Warszawy. W latach 1931-1939 Tadeusz był uczniem Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie oraz harcerzem 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej "Pomarańczarnia", w której od stycznia do kwietnia 1939 r. pełnił funkcję drużynowego drużyny starszej.

Lechosław Domański"Zeus"1913-1939/40

Jerzy Zawadowski "Gruby"1922-1943

Jan Wuttke"Czarny Jaś"1921-1944

Narracja

Narrator nr 1

Pierwszy z nich (posługujący się formą pierwszoosobową – my) przynależy do środowiska Szarych Szeregów, bierze udział w opisywanych wydarzeniach, wyraża subiektywne komentarze, ocenia.

Narrator nr 2

Drugi narrator (trzecioosobowy) jest świadkiem opisywanych wydarzeń, jego relacja przypomina reportaż. Ten drugi typ narracji cechuje obiektywizm w prezentowaniu zdarzeń.

Zadanie

Kolejne zagadnienie: Narracja w utworze Stwórz notatkę dotyczącą rodzajów narracji w utworze. Podaj definicję narratora i ją zapisz.

Narracja

Narrator nr 1

Pierwszy z nich (posługujący się formą pierwszoosobową – my) przynależy do środowiska Szarych Szeregów, bierze udział w opisywanych wydarzeniach, wyraża subiektywne komentarze, ocenia.

Narrator nr 2

Drugi narrator (trzecioosobowy) jest świadkiem opisywanych wydarzeń, jego relacja przypomina reportaż. Ten drugi typ narracji cechuje obiektywizm w prezentowaniu zdarzeń.

Zadanie

Kolejne zagadnienie: Narracja w utworze Stwórz notatkę dotyczącą rodzajów narracji w utworze. Podaj definicję narratora i ją zapisz.

GATUNEK

Literatura faktu

Współczesna literatura narracyjna o charakterze dokumentarnym, obejmująca takie gatunki z pogranicza literatury i dziennikarstwa, jak powieść-dokument. Na literaturę faktu składają się także dzieła, które tworzone były bez specjalnego zamiaru literackiego, swoista literackość stanowi w nich wartość naddaną, by wymienić zapisy dokumentarne w formie dziennika mającego utrwalać wydarzenia, plotki, obiegowe opinie, zbiory listów, które – zwykle po dokonaniu odpowiedniego wyboru – ułożyły się w całość o wyraźnych konturach, tak, że przypominają powieść, najróżniejszego typu relacje z doniosłych wydarzeń. Podstawowym celem takiego ujęcia fabuły jest stworzenie wiarygodnej relacji o autentycznych ludziach i prawdziwych wydarzeniach” – hasło opracowane na podstawie „Słownika terminów literackich”

gawęda

Do gawędy harcerskiej, formy, którą często posługiwał się Aleksander Kamiński, upodabnia „Kamienie na szaniec” wstęp, jakim autor opatrzył utwór: Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce i kilku innych cudownych ludziach, o niezapomnianych czasach 1939 – 1943 roku, o czasach bohaterstwa i grozy. Charakterystyczne dla tego gatunku są także liczne, bezpośrednie zwroty do czytelnika oraz swoboda w prowadzeniu wątków.

reportaż

Do reportażu przybliża „Kamienie na szaniec” dążenie do szczegółowo udokumentowanej relacji o działalności Szarych Szeregów w latach 1939 – 1943. Kamiński pisał wyłącznie o ludziach, których znał osobiście i wydarzeniach, w których uczestniczył bądź znał je z relacji wiarygodnych świadków.

opowieść

Aleksander Kamiński kilkakrotnie w toku narracji używa określenia „opowieść”. Do tej formy literackiej przybliżają utwór: chronologiczny układ opisywanych wydarzeń, mnogość sytuacji epizodycznych oraz rozbudowane analizy psychologiczne i socjologiczne. Charakterystyczny dla opowieści jest także narrator, który używa formy gramatycznej „my” i jest świadkiem bądź uczestnikiem zdarzeń. Forma fabularna, poddana łagodnej beletryzacji, umożliwia dowolne prowadzenie akcji o charakterze czysto relacyjnym.

Zadanie 4

Następny podpunkt w tej lekcji. Wszelkie materiały są dostępne na tej stronie prezentacji. Gatunek Zapisz w zeszycie, że utwór należy do literatury faktu. Wykonaj notatkę dotyczącą tego zagadnienia. Jak widzisz utwór można zaliczyć do więcej niż jednego gatunku literackiego. Z pewnością pamiętasz, że tego typu utwory należą do rodzaju literackiego nazwanego epiką. Stwórz notatkę dotyczącą różnogatunkowości.

Tytuł

"Testament mójA kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,Jak kamienie przez boga rzucane na szaniec(...)

Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę…[6] 25 Obowiązek, Naród, NaukaLecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec[7]; A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei, Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec[8]! Przyjaźń, SamotnikCo do mnie — ja zostawiam maleńką tu drużbę[9] 30 Tych, co mogli pokochać serce moje dumne; Znać, że srogą spełniłem, twardą Bożą służbę, I zgodziłem się tu mieć niepłakaną trumnę.

,

Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę…[6] 25 Obowiązek, Naród, NaukaLecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec[7]; A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei, Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec[8]! Przyjaźń, SamotnikCo do mnie — ja zostawiam maleńką tu drużbę[9] 30 Tych, co mogli pokochać serce moje dumne; Znać, że srogą spełniłem, twardą Bożą służbę, I zgodziłem się tu mieć niepłakaną trumnę.

Zadanie

Napisz, jaki związek ma tytuł utworu z wierszem "Testament mój" Juliusza Słowackiego. Pomoże ci film ukryty na pierwszej stronie prezentacji :) Wyjaśnij jak powstał tytuł - pomoże Ci wstęp w książce.