Przecinek w zdaniu pojedynczym

Gdzie postawić przecinek?

Przecinek- gdzie go stawiamy?

Jak myślicie, co by się stało, gdyby z naszego języka zniknęły znaki interpunkcyjne, np. przecinki? Zapanowałoby to, co według starożytnych Greków było na początku – chaos. Gdy w tekście brakuje przecinka, komunikat staje się niejednoznaczny albo niezrozumiały. Przecinki zmieniają znaczenie naszych wypowiedzi. Zasady interpunkcji w języku polskim są dosyć logiczne, jednak nikomu nie chce się ich zgłębiać. Bo to tylko takie małe znaczki i szkoda na nie czasu. Oj, nie! Podpowiadamy, gdzie postawić przecinek.

Po co nam przecinek?

Spójrz na grafikę powyżej i wytłumacz, dlaczego przecinek jest tak ważny.

W pierwszym zdaniu mówiący każe odbiorcy pożreć niewinne pacholęta, ponieważ najpewniej sympatyzuje z Babą-Jagą, która najpierw utuczyła, a potem chciała zjeść Jasia i Małgosię.

Z kolei drugie zdanie jest zachętą do jedzenia i mogłaby je wypowiedzieć nasza babcia, mama lub ciocia. Pauza między poleceniem a wskazaniem adresata wypowiedzi zaznaczona jest przecinkiem.

A tutaj kolejne przykłady wypowiedzeń, w których przecinek pełni naprawdę ważną rolę.

Nieporozumienia

Zapamiętajcie, że kiedy zwracacie się do kogoś, przecinek jest nieodzowny.

• Co chcesz na śniadanie, córeczko?

• Cześć, Maćku!

• Proszę pani, która godzina?

Stawiaj przecinki w swoich wiadomościach...

Przykładem jest fragment korespondencji SMS-owej:

W mowie wyraźnie słychać tę pauzę.

Zaznaczmy ją zatem przecinkiem!

Wstawienie takiego maciupeńkiego znaku nie jest ponad nasze siły i nie zabiera nam połowy życia.

Gdyby osoba A nie dopytała o szczegóły, pewnie przyjęłaby do wiadomości, że nauczyciel chemii powinien bardziej się przyłożyć do nauczania swojego przedmiotu.

W pierwszej wypowiedzi osoby B zabrakło przecinka po zaprzeczeniu.

Oto prawidłowy zapis:

• Nie, jest zadowolony.
  

Inaczej mówiąc, osoba B miała na myśli:

• Michał nie narzeka, jest zadowolony.

wtrącenia,

Zacznijmy od przykładu:

• Praca, którą podjęłam, usatysfakcjonowała mnie finansowo. (wtrącenie)

• Następny semestr, mam nadzieję, będzie prostszy. (wtrącenie)

• Uwielbiam taniec, szczególnie tango argentyńskie. (dopowiedzenie)

Zauważcie, że każde wtrącenie rozpoczyna się i kończy przecinkiem. Jak rozpoznać zdanie wtrącone?

Można je usunąć i wypowiedzenie nadal pozostanie zrozumiałe i logiczne, jednak nieco uboższe w treść.

powtórzenia

Wyrazy powtarzające się w zdaniu, w tym także spójniki, należy oddzielić od siebie przecinkami:

• Dziś jest bardzo, bardzo gorąco.
• Gdy miałem 6 lat, chciałem zostać i strażakiem, i policjantem, i górnikiem.
• Dawno, dawno temu, za górami, za lasami…

wyliczenia

Przecinki są potrzebne, kiedy wymieniamy w zdaniu wyrazy tego samego typu, np. rzeczy, czynności, cechy:

• Kupiłem ukochanej ciasteczka, czekoladki, lody i żelki.

• Jesienią jest zimno, szaro, ponuro, depresyjnie.

• W wakacje wciąż leżę, odpoczywam, rozmyślam.

Zasady stawiania przecinków

Zadanie zapisz w zeszycie.

4

3

2

Kliknij w kreta ( spójnik), przed którym stawiamy przecinek.

1

Kliknij w kreta ( spójnik), przed którym nie stawiamy przecinka.

Czas na ćwiczenia

Dziękuję!

Marlena Warzecha