3

K. K. Baczyński

2

1

4

1

BIOGRAFIA POETY

Krzysztof Kamil Baczyński herbu Sas (ps. „Jan Bugaj”, „Krzyś”; ur. 22 stycznia 1921 w Warszawie, zm. 4 sierpnia 1944 tamże) – polski poeta czasu wojny, podchorąży Armii Krajowej, podharcmistrz Szarych Szeregów, jeden z przedstawicieli pokolenia Kolumbów, w czasie okupacji związany z pismem „Płomienie” oraz miesięcznikiem „Droga”. Zginął w czasie powstania warszawskiego jako żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej.

Był synem Stanisława Baczyńskiego, działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, żołnierza Legionów Polskich, oficera wywiadu, pisarza i krytyka literackiego oraz Stefanii z domu Zieleńczyk, nauczycielki i autorki podręczników szkolnych, katoliczki pochodzącej ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. Świadomość żydowskiego pochodzenia znalazła później, odbicie w twórczości poety

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się i mieszkał początkowo w kamienicy przy ul. Bagatela 10. Był chorowity – w dzieciństwie chorował na astmę, miał słabe serce, był stale zagrożony gruźlicą. Od 1931 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego, a następnie w tej samej szkole w 1937 rozpoczął naukę w nowo utworzonym dwuletnim liceum ogólnokształcącym, w klasie o profilu humanistycznym W maju 1939 otrzymał świadectwo dojrzałości.

Wybuch wojny uniemożliwił mu podjęcie studiów w Akademii Sztuk Pięknych. Marzył o karierze grafika lub ilustratora. W okresie okupacji niemieckiej mieszkał przy ul. Hołówki 3 (pod numerem 52, a od 1942 pod numerem 83). Po utworzeniu w 1940 getta w Warszawie pozostał z matką po aryjskiej stronie, ryzykując, w razie wykrycia żydowskiego pochodzenia, rozstrzelanie na miejscu. 3 czerwca 1942 wziął ślub z Barbarą Drapczyńską w kościele św. Trójcy na Solcu. Od jesieni 1942 do lata 1943 studiował polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Zajmował się pracą dorywczą: szklił okna, malował szyldy, pracował u węglarza na Czerniakowie, przyjmował telefonicznie zlecenia w Zakładach Sanitarnych. Uczył się także w Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa. Od lipca 1943 sekcyjny w II plutonie „Alek” 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka” AK w stopniu starszego strzelca pod ps. „Krzysztof”, „Zieliński”. Porzucił studia polonistyczne, aby poświęcić się konspiracji i poezji. Twierdził, że jeśli będzie mu to dane, to do nauki powróci. W mieszkaniu miał skrytkę na broń. Uczestniczył w akcji wykolejenia pociągu niemieckiego. Po ukończeniu turnusu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty 25 maja 1944 otrzymał stopień starszego strzelca podchorążego rezerwy piechoty. Później przeszedł do harcerskiego batalionu „Parasol” na stanowisko zastępcy dowódcy III plutonu 3. kompanii. W „Parasolu” przyjął pseudonim „Krzyś”. Wybuch powstania warszawskiego zaskoczył go w rejonie pl. Teatralnego.

Krzysztof Kamil Baczyński poległ na posterunku w pałacu Blanka 4 sierpnia 1944 w godzinach popołudniowych (ok. 16), śmiertelnie raniony przez strzelca wyborowego ulokowanego prawdopodobnie w gmachu Teatru Wielkiego. Pochowany pierwotnie na tyłach pałacu. Po wojnie ciało przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera A22–2–25). W powstaniu warszawskim, 1 września 1944, zginęła także żona Baczyńskiego – Barbara Drapczyńska.

2

ZDJĘCIA

Grób Baczyńskich na Powązkach Wojskowych

3

POKOLENIE KOLUMBÓW

Pokolenie Kolumbów (również „pokolenie 1920”) – pokolenie literackie obejmujące pisarzy polskich urodzonych około roku 1920, dla których okres wchodzenia w dorosłość przypadł na lata II wojny światowej.To właśnie wojna była przeżyciem, które ukształtowało ich twórczość w największym stopniu. Do pokolenia zalicza się następujące osoby: Gustaw Herling-Grudziński (ur. 1919), Krzysztof Kamil Baczyński (ur. 1921), T. Gajcy.Prawie wszyscy przystępowali do matury w 1939 roku. Ze względu na różne losy i wynikające stąd doświadczenia pokolenie to dzieli się na dwie grupy.Pierwsza grupa to pisarze, którzy brali aktywny udział w warszawskiej konspiracji i debiutowali w czasie wojny w wydawnictwach podziemnych.Żaden pisarz z tej grupy nie przeżył wojny (Baczyński, Stroiński, Gajcy i Trzebiński).Grupa druga to pisarze, którzy zadebiutowali tuż po wojnie.Nazwa pokolenia pochodzi od tytułu powieści Romana Bratnego "Kolumbowie. Rocznik 20".Mówi się o tym pokoleniu, że na ich życie nałożył się "czas śmierci i czas miłości". Gdy rozpoczęła się II wojna światowa, pokolenie to miało 19 - 20 lat.Powinni cieszyć się życiem, bawić się, podróżować, kochać, musieli wziąć w ręce broń i walczyć za ojczyznę i dla ojczyzny.

4

LINK DO ARTYKUŁU

Jeżeli ktoś chciałby poszerzyć swoją wiedzę, interesują go te informacje, z boku znajduje się odnośnik do artykułu na tematK. K. Baczyńskiego

5

Piosenka - "Znów wędrujemy..."

VIDEO

Wysłuchajcie piosenki, obejrzyjcie film...

Jest to jeden z pierwszych wierszy napisanych przez Baczyńskiego, powstał w 1938r.

wędrowiec, podróżnik

Znów wędrujemy...

kraina, w której przebywa podmiot liryczny jest urocza cudowna;podmiot liryczny jest szczęśliwy

niebo rozpina płynność arkad

układ rymów ababrymy żeńskie

malachitowa łąką morzamoc liże morze słodką grzywą

Klamra kompozycyjna - fragmenty na początku i końcu utworu (zdanie, krótsza lub dłuższa wypowiedź), którą brzmią identycznie lub prawie identycznie.

Znów wędrujemy ciepłym krajem

klamra kompozycyjna - scala swoją treścią cały utwór (tworzy jedną całość)

wędrujemy ciepłym krajem

Podmiot liryczny wyraża swój zachwyt pięknem i urodą spotkanego krajobrazu (raczej śródziemnomorskiego, na co wskazuje na przykład kolor morza).

noc winogrona gwiazd rozdaje

niebo rozpina płynność arkad

wiatrem sparzone jak pokrzywą

malachitowa łąka

znów wędrujemy ciepłym krajem

malachitowy,fioletowoszary,perłowy

zakrzepła sól na nagich wargachnoc liże morze słodką grzywa

Podmiot liryczny przebywa w krainie uroczej, cudownej, magicznej, a i nas, przypomnijmy,dzięki owemu „my” z pierwszej i ostatniej zwrotki, do niej wprowadza.

6

"Elegia o [chłopcu polskim]."

VIDEO

Wysłuchajcie piosenki, obejrzyjcie teledysk...Ten utwór jest jednym z najbardziej znanych tekstów Baczyńskiego.

Czym zajmowały się dzieci w czasie powstania?

Grupa harcerzy pomaga w tłumieniu pożaru

Chłopiec niosący płaszcze

Warszawa Śródmieście - łącznik

Chłopcy wykopują kamienie do budowy barykady

W czasie II wojny światowej dzieci zajmowały się budową barykad, dystrybucją żywności i wody, były łącznikami, kolporterami poczty powstańczej, brały udział w gaszeniu pożarów, czyszczeniu broni, walczyły.

Podmiotem lirycznym w tym wierszu jest matka, która przemawia do swojego nieżyjącego dziecka.Utwór jest przykładem liryki zwrotu do adresata.

Adresatem utworu jest każdy młody człowiek, który walczył za ojczyznę i umarł.

zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką

"ONI" zamienili beztroskę i dzieciństwo na wojenną rzeczywistość.

wojna odmieniła całkowicie życie "chłopcom polskim"

okrutni i bezwlędgni

Kontrast między młodością, naiwnością i dobrocią, a okrucieństwem i złem wojny widać dokładnie w pierwszym wersie zwrotki: I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc

chłpoiec doświadcza okrucieństwa wojny, chociaż wcale nie jest na to gotowy

brutalność wojny, strach przed śmiercią, żal i smutek

wyszywali wisielcami

sny, co jak motyl drżą

Oddzielili cię, syneczku

i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut - zło

Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?

rudą krwią,bochnem trwóg

smutny

Ten utwór jest elegią.

ELEGIA - utwór liryczny, który ma swój rodowód w starożytności; jest to tekst o charakterze refleksyjnym; panuje w nim nasytój smutku, powagi, melancholii; wywodzi się z liryki żałobnej.Elegia dotyczy osobistych spraw lub ogólnych rozważań na temat śmierci, przemijania, miłości.

Wysłuchajcie teraz piosenki zespołuLAO Che, pt. Godzina W.Zwróćcie uwagę na wykorzystanie fragmentu utworu K. K. Baczyńskiego Elegia o [chłopcu polskim].

3

2

1

4

Lorem ipsum dolor

Dziękuję za uwagę!