Motyw Fortuny w Pieśni IX z Ksiąg Pierwszych Jana Kochanowskiego

{"type":"PreziDoc","doc":"<prezi version=\"2\" xmlns=\"http://prezi.com/schema/prezi/2\" xmlns:xsi=\"http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance\" xsi:schemaLocation=\"http://prezi.com/schema/prezi/2 http://prezi.com/schema/prezi/2\"><xFields><xField name=\"topicType\"><xEnum type=\"TopicType\" value=\"UnifiedSmartStructures\"/></xField><xField name=\"grouping\"><xEnum type=\"Grouping\" value=\"on\"/></xField><xField name=\"editorWorkflowMode\"><xEnum type=\"EditorWorkflowMode\" value=\"EditorPathV1\"/></xField><xField name=\"editorPath\"><xConstructor type=\"editorPath\" name=\"editorPathV1\"><xField name=\"pathGenerationStrategy\"><xConstructor type=\"pathGenerationStrategy\" name=\"legacyFinishOnOverview\"/></xField><xField name=\"steps\"><xArray><xConstructor type=\"pathStep\" name=\"flyToOverview\"/></xArray></xField></xConstructor></xField></xFields><aspectRatio><aspectRatio value=\"16:9\"/></aspectRatio><background><background><layers><array><backgroundImage><depth><double value=\"23.4375\"/></depth><fadeScale><double value=\"0.09386666666666667\"/></fadeScale><width><double value=\"339\"/></width><height><double value=\"318\"/></height><onlineAssetId><string value=\"1460940119\"/></onlineAssetId><onlineAssetUrl><string value=\"http://0103.static.prezi.com.s3.amazonaws.com/media/3/d/d/1/b/02381a24733a94958327c1e15a4.jpg\"/></onlineAssetUrl><offlineAssetId><string value=\"0.6771e9d64a155\"/></offlineAssetId><assetSourceFilename><string value=\"Kitzinger_ruota_fortuna.jpg\"/></assetSourceFilename><localToWorld><transform2D x=\"0\" y=\"0\" scale=\"245.42772861356931\" rotation=\"0\"/></localToWorld></backgroundImage></array></layers></background></background><documentStyle><documentStyle><fontClasses><array><fontClass><fontFamily><string value=\"Arimo\"/></fontFamily><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight><name><string value=\"head\"/></name></fontClass><fontClass><fontFamily><string value=\"Arimo\"/></fontFamily><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight><name><string value=\"strong\"/></name></fontClass><fontClass><fontFamily><string value=\"Heuristica\"/></fontFamily><name><string value=\"body\"/></name></fontClass></array></fontClasses><fontFamilies><array><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"Arimo-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Arimo-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Arimo-BoldItalic.keg\"/></fontSrc><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Arimo-Italic.keg\"/></fontSrc><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"Arimo\"/></name></fontFamily><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"Heuristica-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Heuristica-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Heuristica-Italic.keg\"/></fontSrc><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Heuristica-BoldItalic.keg\"/></fontSrc><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"Heuristica\"/></name></fontFamily><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"OldStandard-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"OldStandard-Italic.keg\"/></fontSrc><fontStyle><fontStyle value=\"italic\"/></fontStyle></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"OldStandard-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"OldStandard\"/></name></fontFamily><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"DroidSans-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"DroidSans-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"DroidSans\"/></name></fontFamily><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"WorkSans-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"WorkSans-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"WorkSans\"/></name></fontFamily><fontFamily><fontFaces><array><fontFace><fontSrc><string value=\"Palanquin-Bold.keg\"/></fontSrc><fontWeight><fontWeight value=\"bold\"/></fontWeight></fontFace><fontFace><fontSrc><string value=\"Palanquin-Regular.keg\"/></fontSrc></fontFace></array></fontFaces><name><string value=\"Palanquin\"/></name></fontFamily></array></fontFamilies></documentStyle></documentStyle><templateInfo><templateInfo><baseId><string value=\"timeline_wind_-_blue:timeline_wind_-_blue_default\"/></baseId><themeId><string value=\"not-used\"/></themeId></templateInfo></templateInfo><zObjects><array><zText><id><string value=\"29CB47C178C6FF814C4269FEEF4088B9\"/></id><text><text><width>114.21290157914746</width><![CDATA[Fortuna]]></text></text><styleClasses><array><token value=\"title\"/></array></styleClasses><localToWorld><transform2D x=\"-3684.759070342256\" y=\"-6481.392106635569\" scale=\"109.04573342484379\" rotation=\"0\"/></localToWorld></zText><zText><id><string value=\"0A083C7AC63350965872933BF0ECA276\"/></id><text><text><width>391.11182004997175</width><![CDATA[Rzymska bogini zmiennego losu]]></text></text><styleClasses><array><token value=\"title\"/></array></styleClasses><localToWorld><transform2D x=\"-1336.4432271022902\" y=\"-3835.292058915889\" scale=\"60.6122442065991\" rotation=\"0\"/></localToWorld></zText></array></zObjects></prezi>","bounds":{"centerX":-1336.4432271022906,"centerY":-5492.504779384029,"width":23706.16514895633,"height":4987.181321091057,"degrees":0},"parent":"genid_170_5A0F1C51FE5A7032D92C45689B6386B3","parentBounds":{"centerX":0,"centerY":0,"width":32000,"height":18000,"degrees":0},"viewport":{"x":-16000.000000000002,"y":-8986.301369863015,"width":32000.000000000007,"height":18000},"singlePageCopied":false}

Motyw Fortuny w Pieśni IX z Ksiąg pierwszych Jana Kochanowskiego

Lektura Pieśni IX

Uważnie wysłuchaj Pieśni IX a następnie ją przeczytaj

Sprawdź

Dokonaj parafrazy tekstu

Dokonaj parafrazy (swobodnej przeróbki tekstu) na język współczesny Pieśni IX. Możesz ja zapisać wierszem albo prozą. Przykład: Oryginał: Chcemy sobie być radzi? Parafraza: Chcemy żyć radośnie i szczęśliwie?

Porównaj swoją parafrazę z przykładową. Sprawdź, czy zachowałeś/aś sens treści. Nie musisz używać dokładnie tych samych słów. Pieśń IX Chcemy być radośni i szczęśliwi? Rozkaż służbie, niech przynosi na stół dobre wino i gra piękną muzykę. Któż to zgadnie, co będzie jutro? Tylko Bóg zna wszystkie sprawy i śmieje się z nieba, kiedy człowiek martwi się więcej niż trzeba. Majątkiem rozporządzaj rozsądnie. Na końcu życia będzie tak, jak na jego początku. Nie zabierzesz bogactwa w zaświaty. Niech Fortuna tak robi, jak chce: będzie szczęśliwie albo nie – to od niej zależy. Fortuna kołem się toczy: tego, komu się dobrze wiedzie, może spotkać nieszczęście, a kto dopiero co miał kłopoty, otrząśnie się z nich i gotów się wywyższać. Wszystko się dziwnie na świecie plecie. A kto chciałby zrozumieć prawidła losu, skazany jest na niepowodzenie. Na darmo śmiertelnik próbuje zgadnąć przyszłość, wystarczy, żeby wiedział, że go nie minie los, który mu Bóg przeznaczył. Nigdy nie pogubi się ten, kto się nauczy jednakowo spokojnie przyjmować szczęście i nieszczęście. Nieszczęście mężnie znosić, a w szczęściu nad innych się nie wywyższać i zdrowy rozsądek zachować. Wychwalam dobry los, ale jeśli nie będzie tak zawsze, oddam, co wziąłem (przekażę majątek) i ochronię się własną cnotą. Wystarczy mi skromny dobytek bez dodatkowych zysków. Nie umiem modłów wznosić i darami o przychylność świętych zabiegać. Kiedy spadają na mnie ciosy losu, jakbym w czasie burzy morskiej tracił najcenniejsze towary, wówczas z czystym sercem i pełen ufności na małym stateczku płynę do brzegu.

Wstępne rozpoznanie tekstu

Pytania

Notatka

Kontekst filozoficzny

Kim jest osoba mówiąca w wierszu?
Czego się o niej dowiadujemy z tekstu?
Kim może być adresat wypowiedzi?
czym mówi podmiot liryczny?
Jakich rad udziela?
Którymi z nich można by opisać postawę współczesnego człowieka?

Podstawą światopoglądu Jana Kochanowskiego był humanizm, wyrażający się w postawie twórczej wykształconego zgodnie z renesansowym ideałami, świadomego swojej wartości poety, humanizm w nowego typu religijności, a także w odniesieniach do tradycji antycznej. Oprócz bezpośrednich nawiązań do poezji Horacego u Kochanowskiego można znaleźć liczne odwołania do mitologii oraz myśli zaczerpnięte z antycznej filozofii – przede wszystkim stoickiej i epikurejskiej. Zaklasyfikuj udzielane w Pieśni IX rady do jednej z trzech grup: Nawiązania do filozofii epikurejskiej, nawiązania do filozofii stoickie, Nawiązania chrześcijańskie. https://learningapps.org/display?v=psqzt9syt20

Motyw Fortuny - analiza i interpretacja

Kim była Fortuna?

Bóg i Fortuna

Fortuna w Pieśniach Kochanowskiego

Cnota i radość życia

Kim była Fortuna? Fortuna w mitologii rzymskiej to bogini nieubłaganego losu. Bywa ona przedstawiana jako postać kobieca z przewiązanymi oczami i rogiem obfitości lub kołem (sterem). Ten ostatni atrybut Fortuny wskazuje na jej zmienność – mówi się, że „fortuna kołem się toczy” – a więc potrafi niespodziewanie obdarzyć łaskawością, której po niedługim czasie człowieka pozbawia i wpędza go w kłopoty.

1. Uważnie przeczytaj poniższy fragment podręcznika i na tej podstawie:

wypisz z niego słowa kluczowe oddające sposób przedstawienia Fortuny w utworach Jana Kochanowskiego;
odpowiedz na pytania:
- Co może stanowić obronę przed niepewnością życia?;
- Czy w Pieśni IX Fortuna też tak jest przedstawiona? Uzasadnij, przywołując właściwe przykłady .

Fortuna W niektórych pieśniach znajdują się zalecenia dotyczące dobrego i cnotliwego życia, apele do rozsądku i sumienia odbiorcy. Te nauki trzeba odczytywać w kontekście zawartej w utworach Kochanowskiego wizji świata i koncepcji ludzkiego losu, którego metaforą jest rzymska bogini Fortuna. U Kochanowskiego Fortuna jest uosobieniem nie tylko zmiennego losu, lecz także ciągłej niepewności, w jakiej żyje człowiek uzależniony od zewnętrznych wobec niego sił. Jedyną przeciwwagą dla tej niepewności jest cnota, pojmowana w duchu stoicyzmu jako męstwo – najwyższa wartość, wynikająca z ludzkiego rozumu.

2. Na czym polega w Pieśni IX utożsamienie Fortuny i Boga? Odpowiedz po przeanalizowaniu poniższego fragmentu podręcznika. Fortuna i Bóg Interesujące wydaje się w Pieśniach połączenie antycznego motywu Fortuny ze światopoglądem chrześcijańskim. Komentatorzy zwracają uwagę, że niejednokrotnie u Kochanowskiego Fortuna jest utożsamiana z Bogiem, który decyduje o ludzkim przeznaczeniu, a przed Jego wyrokami nie ma ucieczki. Taki obraz Stwórcy współistnieje z chrześcijańskim pojmowaniem Boga jako sędziego, który rozliczy ludzi z ich życia, ale też jako godnego zaufania opiekuna. W różnych utworach poeta kładzie nacisk na różne cechy Stwórcy.

3. Która z zaprezentowanych interpretacji motywu Fortuny wydaje Ci się bardziej przekonująca. Wybierz ją, w uzasadnieniu odnieś się do analizowanej Pieśni. Cnota i radość życia Interpretacje motywu Fortuny (czy wizji Boga) w twórczości Kochanowskiego mogą prowadzić w dwu kierunkach. Z jednej strony, człowiek jest uzależniony od losu, na który nie ma wpływu. Z drugiej – w zmienności może upatrywać nadziei, gdyż to, co złe, nie jest wieczne i z każdej opresji można wyjść z godnością. Kochanowski stara się zachować równowagę między przekonaniem, że życie ludzkie podlega władzy losu (Boga), a humanistyczną wiarą w możliwości człowieka, który zachowuje wolność wyboru. Stąd przesłania, które poeta kieruje do czytelnika: jeśli nie jesteśmy w stanie wpłynąć na bieg spraw świata, starajmy się żyć tak, żeby obroty Fortuny nas nie zaskakiwały, oraz zachowajmy stoicką cnotę – bądźmy mądrzy, odważni i odpowiedzialni za swoje czyny, ale przy tym, zgodnie z postulatami epikurejczyków, korzystajmy z uroków życia i nie rezygnujmy z radości.

Praca stylistyczna

Temat

Praca stylistyczna Dokonaj pisemnej analizy i interpretacji motywu Fortuny w Pieśni IX Jana Kochanowskiego. Wykorzystaj wiadomości z lekcji. Pamiętaj, aby postawić tezę interpretacyjną, poprzeć ją argumentami, każdy z nich omówić, powołując się na przykłady z tekstu Kochanowskiego. Możesz również w argumentacji powołać się na autora (Krzysztofa Mrowcewicza) cytowanego opracowania. Swoje rozważania podsumuj i wyciągnij uogólniający wniosek.

Koło fortuny

Zagraj

Koło fortuny Zakręć kołem fortuny, wylosuj przysłowie lub związek frazeologiczny. Omów je krótko, wyjaśniając znaczenie. https://www.classtools.net/random-name-picker/28_5KYL68

Motyw Fortuny w Pieśni IX z Ksiąg Pierwszych Jana Kochanowskiego

More creations to inspire you

CLC MALL MAP

VANDANA SHIVA

BERTA CÁCERES

VIRTUAL LIBRARY

INTERACTIVE IMAGE HOSPITAL

MAP OF RUSSIA

"MOTOMAMI" ROSALÍA'S NEW ALBUM

Transcript