E-LEKCJA Mowa zależna i niezależna

Mowa zależna

START

zapoznaj się

informacje wstępne

uwaga!

Przeczytaj wiadomości.

Na ich podstawie zrób notatkę do zeszytu.

Na co dzień w rozmowach, wiadomościach tekstowych przywołujemy wypowiedzi innych osób.

Używamy wtedy

mowy zależnej

lub

mowy niezależnej.

Jest to dosłowne przytoczenie czyjejś wypowiedzi, cytowanie kogoś.

MOWA NIEZALEŻNA

Zazwyczaj towarzyszy jej zdanie wprowadzające.

Przytoczona wypowiedź zachowuje własną budowę gramatyczną.

Taką wypowiedź wprowadzamy po dwukropku,

Kamil powiedział wesoło: „Jutro pójdę do dentysty”.

- Jutro pójdę do dentysty - wyznał Kamil z uśmiechem.

zdanie wprowadzające zacytowaną wypowiedź

Maciek zawołał: „Chodźcie! Musimy się pospieszyć!”.

- Chodźcie! Musimy się pospieszyć! - zawołał Maciek.

przytoczona wypowiedź ujęta w cudzysłów

dwukropek przed cytatem

wypowiedź narratora

przytoczona wypowiedź wyodrębniona

kropka na końcu całej wypowiedzi

MOWA ZALEŻNA

Jest to ujęcie własnymi słowami czyjejś wypowiedzi.

Oddajemy sens cudzej wypowiedzi, ale nie przytaczamy cudzych słów dosłownie.

Kamil powiedział, że jutro pójdzie

Marta wyznała, że boi się pająków.

zdanie nadrzędne,

Maciek zawołał, że muszą się pospieszyć.

zdanie podrzędne, czyli przywołana wypowiedź

spójnik łączący zdanie nadrzędne

Można dowolnie przekształcać

Karol wyznał: „Lubię grać na skrzypcach”.

- Lubię grać na skrzypcach - wyznał Karol.

Przekształceń możemy dokonać za pomocą:

Musimy też zmienić formy czasowników, zaimków

- Tomku, czy widziałeś gdzieś moje okulary? - zapytał tata.

Tato zapytał, czy Tomek widział gdzieś jego okulary.

Nieśmiały Marek zapytał cicho, czy może pożyczyć ksiażkę, ale bał się odpowiedzi.

Różnica między tymi dwoma sposobami polega na tym, że mowa niezależna

a) Dziś podano wiadomość: „Do Polski przyjedzie

Dziś podano wiadomość, że do Polski przyjedzie w tym roku znana piosenkarka.

Zamień mowę niezależną na zależną:

Nauczyciel poprosił uczniów, żeby ustawili krzesła w sali gimnastycznej.

Mama przykazała rodzeństwu, żeby nie otwierali nikomu drzwi.

Przeczytałam w ogłoszeniu: ,,Potrzebna jest osoba do pracy na basenie''.

Ciocia napisała w liście: ,,Zapraszam was

na wakacje".

Matka poprosiła córkę: ,,Umyj okna".

- Umyj okna - poprosiła matka córkę.

Który typ mowy jest, według Ciebie, ciekawszy oraz łatwiejszy w użyciu i zapisaniu?

Dziękujemy!