Nieuwe soorten

TIEN nieuwe Soorten

De opwarming van de aarde zorgt voor een volksverhuizing in de natuur. Vanuit Zuid-Europa komen nieuwe soorten planten en dieren onze kant op. Bioloog en ecoloog Anne Krediet en Roy Kleukers, manager EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden, praten ons bij. Kleukers: "Ik denk dat het aantal insecten toe zal nemen, veel insecten zijn warmteminnaars en profiteren van de klimaatverandering."

TIEN Nieuwe soorten

Rosevleugel

Calliptamus italicus

Als hij vliegt, zie je waar de rosevleugel sprinkhaan zijn naam aan dankt: de roze vleugels. Het insect komt oorspronkelijk voor in rotsige, warme plaatsen in Zuid-Europa. Hij leeft al meer dan een eeuw in België. Midden augustus werd er één gesignaleerd in Limburg in het natuurgebied Grensmaas bij Bunde.

+ Ga terug naar het beginscherm

TIEN Nieuwe soorten

Bladpootrandwants

Leptoglossus occidentalis

Op onbekende wijze versleepte de bladpootrandwants eind jaren negentig van Noord- en Midden-Amerika naar Italië. Vanwege de klimaatverandering klom het beestje richting het noorden. Inmiddels is de wants te vinden in heel Nederland. Het beestje vond met name de lange, warme zomer van 2018 aangenaam; het aantal is toen flink toegenomen. De bladpootrandwants lijkt een beetje op de kissing bug, een wants uit Zuid-Amerika die de ziekte van Chagas bij zich draagt. Symptomen van deze ziekte zijn onder meer koorts, bloedarmoede, hoofdpijn en vermoeidheid. Alleen in de eerste periode van enkele maanden kan de ziekte van Chagas behandeld worden. Echter, de bladpootrandwants is ongevaarlijk.

+ Ga terug naar het beginscherm

Kissing bug

TIEN Nieuwe soorten

Reuzenteek

Hyalomma

Er zijn volgens Roy Kleukers nog steeds veel groepen dieren waarvan we niet weten hoeveel ervan voorkomen. Mijten zijn daar een voorbeeld van. "Het is moeilijk hen in kaart te brengen, omdat je mijten alleen met een microscoop goed kunt bekijken." Toch kwam afgelopen juni de zogenaamde reuzenteek onder de aandacht. Een vijftal werd vlak over de Duitse grens bij Arcen gespot. Deze teken ruiken mensen vanaf tientallen meters afstand en kunnen mensen volgen. De reuzenteek brengt gevaarlijke ziektes met zich mee, zoals het Krim-Congovirus, een virus dat ernstige bloedingen kan veroorzaken. Kleukers: "In het buitenland zie je dat ze zich uitbreiden. Ik verwacht dat ze ook in Nederland komen. De vraag is wanneer."

+ Ga terug naar het beginscherm

Tien Nieuwe soorten

Dennenprocessierups

Thaumetopoea pityocampa

Nederland was deze zomer in de ban van de eikenprocessierups. Nu lijkt de dennenprocessierups vanuit Zuid-Europa naar Nederland te komen. In België is hij al waargenomen. De dennenprocessierups heeft meer brandharen (tot een miljoen) dan zijn kleine broertje dat er pakweg 700.000 heeft. De klachten van de haren zijn hetzelfde: jeuk, huiduitslag, benauwdheid en koorts.

+ Ga terug naar het beginscherm

Tien nieuwe soorten

Grote Spitskop

Ruspolia nitidula

Afkomstig uit Zuid- en Midden-Europa, uitgebreid naar Noord-Frankrijk en België en sinds eind augustus in Nederland. De sprinkhaan werd in 2014 al in Utrecht waargenomen en in 2015 in Vorden. Waarschijnlijk waren ze toen meegelift met Nederlandse vakantiegangers. Eind augustus werd een populatie van de sprinkhaansoort gevonden bij het Leids Universitair Medisch Centrum. Het is nog onduidelijk of de grote spitskop op eigen kracht Nederland heeft bereikt of dat zijn eitjes zijn meegelift met plantenmateriaal. Roy Kleukers gaat uit van het eerste.

+ Ga terug naar het beginscherm

Tien Nieuwe soorten

Witpuntoeverlibel

Orthetrum albistylum

De witpuntoeverlibel schoof de afgelopen twintig jaar beetje bij beetje richting het noorden. In juli 2016 werd deze soort in Wallonië waargenomen. In september 2016 was er een waarneming bij de Plateaux, 700 meter van de Belgisch-Nederlandse grens. Witpuntoeverlibellen leven op plekken waar het water snel opwarmt. Volgens Anne Krediet kunnen we deze libellensoort binnenkort verwachten. Het kan ook zijn dat de witpuntoeverlibel al in Nederland is, maar nog niet is waargenomen.

+ Ga terug naar het beginscherm

Tien nieuwe soorten

Klimopbij

Colletes hederae

Volgens Anne Krediet heeft het verdwijnen van bijen waarschijnlijk meer met landgebruik dan met klimaatverandering te maken; bijna alle bijensoorten houden van warmte. Ook de klimopbij. Dit bijensoort werd in 1997 voor het eerst in Maastricht gezien. De klimopbij bleef enkele jaren alleen in de provincies Zeeland en Limburg. In 2016 dook het insect ineens op in Lelystad en vorig jaar werd de eerste nestlocatie in Friesland waargenomen.De klimopbij lijkt veel op de honingbij. Echter, de klimopbij heeft duidelijkere strepen op zijn achterlijf.

+ Ga terug naar het beginscherm

Honingbij

Tien nieuwe soorten

Koninginnenpage

Papilio machaon

Volgens de Vlinderstichting is het aantal vlinders in Nederland gehalveerd ten opzichte van vorig jaar. Een overmaat aan gebruik van stikstof en overbemesting bedreigen de vlindersoorten. Ook de droge zomers, zorgen voor gebrek aan voedsel voor deze insecten. Toch zie je door klimaatverandering ook nieuwe vlindersoorten naar Nederland komen. De koninginnenpage is zo'n soort dat profiteert van de warme zomers. Begin jaren tachtig was deze vlinder nog zeldzaam. Nu komt hij in heel Nederland voor.

+ Ga terug naar het beginscherm

TIEN Nieuwe soorten

Malvawants

Oxycarenus lavaterae

De malvawants werd in oktober 2016 voor het eerst aangetroffen in de buurt van Maastricht. Sinds de jaren tachtig verplaatst deze westmediterane wants richtig het noorden. Volgens een bericht van Nature Today (februari 2019) verspreidt de malvawants zich met veel succes door Zuid-Nederland.

+ Ga terug naar het beginscherm

Tien Nieuwe soorten

Tijgerspin

Argiope bruennichi

De tijgerspin wordt ook wel wespenspin genoemd en is een van de grootste spinnen van Europa (15mm). Oorspronkelijk komt het dier uit het Middellandse zeegebied. Door de opwarming van de aarde is het beestje zich noordwaarts gaan verspreiden. De eerste officiële melding was in 1980 in Nederland. In de jaren negentig was de tijgerspin in heel Noord-Brabant en Limburg te vinden. Sins 2016 komt het dier in heel Nederland voor en tegenwoordig zelfs in Noorwegen en Engeland.

+ Ga terug naar het beginscherm