Antonio Fraguas

Antonio Fraguas

Insuela (Cerdedo-Cotobade)1905 - 1999

Antonio Fraguas

ETNÓGRAFO

Un etnógrafo é unha persoa que fai unha descripción detallada dunha cultura, ou para describir as costumes e tradicións dun grupo humán, como por exemplo: Paul Rivet (1876-1958) e Bronislaw Kasper Malinowski (1884-1942). ​​

RAMÓN SOBRINO BUHIGAS

Estudiante

SANTIAGO DE COMPOSTELA

XEÓGRAFO

Un xeógrafo é un científico e investigador cuyo campo de estudio é o da superficie terrestre,tanto na súa composición física como nas actividades e interrelaciones humanas que ocorren nela.

TRABALLADOR INCANSABLE

17 de maio de 2019

Membro da Real Academia Galega

O 30 de setembro de 1906 inaugurase oficialmente, no salón da coruñesa Reunión Recreativa e Instrutiva de Artesáns, a Real Academia Galega, que xa fora constituída o 4 de setembro de 1905. Desde a súa fundación en 1906, a Real Academia Galega foi concibida como unha ferramenta que os galegos se daban a si mesmos para o fomento da súa cultura e para a codificación e estudo do seu idioma.

Día das Letras Galegas

1976

Fundador do Museo do Pobo Galego.

O Museo do Pobo Galego foi creado en 1976, cos obxectivos de investigar, conservar, divulgar, defender e promover a cultura galega en todos os seus ámbitos; e concretamente crear e desenvolver un museo ao servizo destes obxectivos. As primeiras salas inauguráronse en 1977, no antigo convento de San Domingos de Bonaval, cedido polo Concello de Santiago de Compostela. O Museo do Pobo Galego ocupa o antigo convento de San Domingos de Bonaval, situado extramuros da cidade de Santiago de Compostela, na aba do monte da Almáciga e preto da Porta do Camiño, pola que os peregrinos do camiño francés acceden á cidade do Apóstolo.

LOUREIRO

• Santiago de Loureiro, localízase no sur do concello Cerdedo-Cotobade, e limita co A Lama.
• Conta con 151 habitantes (según o INE do 2015) que están distribuídos en dez entidades de poboación: O Batán, O Beseiro, A Chan, A Costa, O Frade, O Igrexario, Insuela, O Pereiral, O Piornal, Ribalta e A Vilalén.
• No lugar de Insuela naceu e pasou a súa infancia Antonio Fraguas

MESTRE

ANTROPÓLOGO

Un Antropólogo é un profesor científico cun amplo coñecemento da antropología, que é a Ciencia que trata dos aspectos biolóxicos e sociais do ser humano. ​​

ENTROIDO

OFICIOS

APORTACIÓNS Ó CANCIONEIRO DE COTOBADE

CASTELAO

Foi Político, escitor e pintor, considerado máximo representante do nacionalisimo galego do signo progresista

ANTÓN LOSADA DIÉGUEZ

Membro Real Academia Galega Promoveu a creación da Coral Polifónica en Pontevedra No 1985 dedicáronlle o Día das Letras Galegas Chegou a presedir a primeira Asamblea Nacionalista de Lugo no 1918 Conseguíu a licenciatura de dereito e fíxose Doctor en Filosofía

Estudiou o bachillerato en Pontevedra, donde foi alumno de Castelao e Antonio Losada Diéguez, e a carreira de Filosofía e Letras en Santiago de Compostela, donde se licenciou en 1928. En 1923 (con 18 anos) foi un dos fundadores da Sociedade da Lingua, en Pontevedra.

GALICIA

É unha festa de carácter tradicional que se celebra entre os meses de febreiro e marzo

PELIQUEIROS

RAVACHOL

ENTROIDO

BOTICA PERFECTO FEIJOO

VERÍN

VERIN é unha localidade da comunidade autónoma de Galicia. Está situado ao suroeste da provicia de Ourense, as orillas do río Támega.

CIGARRÓN macarrón come queixo con xamón

Máscara cuberta pola parte posterior cunha pel

CIGARRÓNS

Laza

“aquí non se fía”

“Vaite de aí lambón”

chourizos, lacóns e cachuchas

MADAMAS E GALÁNS

ENTROIDO de Cobres, remántase a principios do século XVIII

Unha batalla campal de fariña confirma a chegada do entroido en Xinzo de Limia

PANTALLA

Xinzo

A comarca natural da Ulla posúe un orixinal entroido rural do que temos testemuñas desde mediados do s. XIX. Os personaxes máis importantes son os xenerais e correos a cabalo, que percorren as parroquias ao longo do día dando vivas a veciños e visitantes, acompañados dun “exército” de abandeirados, coros, comparsas e parrandas. Terminan escenificando un atranque (ou alto), enfrontamento dialéctico por parellas, aproveitado para facer burla e sátira de asuntos locais, de política ou do corazón, sucedidos durante o ano. Dunha parroquia a outra o Entroido da Ulla presenta pequenas diferenzas, mantendo cada un deles trazos definitorios que os fan únicos. Xenerais e correos engalanados conforman a espectacularidade desta auténtica expresión do entroido tradicional galego.

XENERAIS DA ULLA

VEXIGA

OFICIOS

A MAZORCA, NO MUIÑO E NO BOLSO O DIÑEIRIÑO

FERREIRO

CANTEIRO

TECEDORA

ZAPATEIRO

CARPINEIRO

MUIÑEIRA

GANDEIRO

Pedra dura

Ferro temperado

Liño suave

Madeira serrada

Millo corvo

SUFRIDEIRA

PEZA DE FERRO CUNHA CAVIDADE NO MEDIO EMPREGADA POLO FERREIRO

Ferramenta de carpintería que consiste nun cepillo de carpinteiro, longo e con mango, e serve para alisar superficies de madeira despois de cepilladas

GARLOPA

SUBELA

GUILLO

TEAR

MUIÑO

Utensilio que utilizaban os zapateiros para furar o coiro.

Cuña de ferro, usada polos canteiros, que se emprega para fender as pedras.

Aparello ou máquina para tecer.

Un muíño é un artificio para moer algo; o máis habitual son os cereais, especialmente o trigo e o millo, para obter fariña.

NOVA DE PRENSA

Calzado rústico coa sola de madeira e a empeña de coiro, que se amalloa e cobre o nocello.

ZOCO

Peza de la, algodón etc., en forma de cadrado ou de rectángulo, que se usa fundamentalmente para abrigarse na cama.

Peza de ferro curvada que se coloca nos pezuños dalgúns animais sobre todo dos cabalos pero tamén das vacas e dos bois para protexelos.

Cruz grande de pedra, lisa ou con figuras esculpidas, sobre unha longa columna asentada nunha plataforma, que se sitúa principalmente nas encrucilladas, á beira dos camiños, nos límites das parroquias e nos adros das igrexas.t

FERRADURA

Reforzo de ferro que se lles pon aos zocos na punteira das solas para evitar o seu desgaste.

MANTA

CRUCEIRO

Foxo do lobo

O Foxo é una construcción circularpozo de planta circular duns catro metros de diámetro rodeado por muro de aparello ciclópeo e tiña unha pequena porta que á súa vez se pechaba por unha porta. Deste reduto saían dous muros que formaban un estreito pasadizo separándose despois en dúas ramas dun quilómetro de lonxitude aproximadamente sendo a altura duns tres metros, muros de cachote, chamados sebes.O recinto do foxo está máis abaixo que o lugar circundante para que unha vez dentro o lobo non poida fuxir.Empregábase o sistema de acoso para darlles caza ós lobos, nunha práctica colectiva dos veciños, unha serie de sábados sinalados. Espallábanse en dous grupos polo monte, armando ruído e acompañados por cans, acurralando á fera ata conducila ó interior das sebes.

Foxo do lobo da Corredoira

Foxo do lobo de Carballedo

Foxo do lobo da Conllosa (Valongo)

Plano da situación dos foxos entre eles.

1973: Pontevedrés do Ano1984: Fillo Adoptivo de Santiago de Compostela Medalla Castelao Medalla de Prata ao Mérito Cultural do Concello de Santiago Filllo Predilecto do Concello de Cotobade Pedrón de Ouro Insignia de Ouro do Museo do Pobo Galego1985: Premio Trasalba1985: Celebración en Santiago de Compostela do simposio "Medicina popular e antropoloxía en Galicia. Simposio internacional en homenaxe a Don Antonio Fraguas1988:Medalla de Ouro ao Mñerito Cidadán e Cultural do Concello de Santiago Premio á Investigaciónda Xunta de Galicia1989: O Concello de Lugo dálle o seu nome a unha rúa da cidade, onde exercera a docencia entre os anos 1950 e 1959.1990: O Concello de Melide dálle o seu nome a unha rúa da vila, en recoñecemento do seu traballo de disfusión do patrimonio da bisbarra a trravés do libro Terra de Melide.1992: Premio Otero Pedrayo, outorgado polas catros deputacións provinciais galegas1993: Insignia de Ouro da Sociedade de Fillos e Amigos das Estrada, onde exercera a docencia antes da guerra civil.1994: Medalla de Ouro e Brillantes da Asociación de Empresarios de Artes Gráficas. Un instituto de bacharelato de Santiago de Compostela recibe o seu nome

Recoñecementos

1995: Premio das Letras e das Artes da Xunta de Galicia Medalla da Asociación do Traxe Galego de Santiago de Compostela. Insignia de Ouro da Universidade de Santiago de Compostela Unha avenida da cidade de Santiago recibe o seu nome. Nos anos seguintes, outras localidade galegas dedicaranlle rúas: Liáns-Oleiros, O Temple-Cambre, Carballo, Pontevedra...1996: Premio San Martiño de normalización lingüística no Concello da Estrada1998: A Enxebre Orde da Vieira concédelle o título de Patriarca da Galeguidade. O xornal El Correo Gallegao desígnao Galego do Ano.1999: Tras o seu pasamento, é soterrado nun lugar preeminente do cemiterio compostelán de Boisaca, preto das lápidas de Ramón María de Valle-Inclán e de Aurelio Aguirre.2001: O Museo do Pobo Galego crea a Fundación Antonio Fraguas.2005: Ao se cumprir un século do seu nacemento, o Museo do Pobo Galego comeza a traballar no volume de homenaxe á súa figura: Antonio Gragua Fraguas. 1905-1999. Un home que traballou sempre por e pra Galicia. Ofrenda no seu centenario, que se publicará en 2006.2018: A Real Academia Galega elíxeo como o homenaxeado para o Día das Letras Galegas 2019.

Creadores

BREA FONTÁN, YOELCALVO CASTRO, MARCODOMÍNGUEZ TORRES, MARCOFONTÁN PICHEL, ALEJANDROGARCIA SOUTO, NEREAGIL ZABALETA, SERGIOMIRANDA PAZOS, IRIAOGANDO VILÁN, AITORPICHEL CASÁS, VICTORSANTAMARINA FEIJOÓ, LARASANTOS COSTAL, DANIELASEBASTIÁN GARCÍA, MARTATILVE ALONSO, CINTIA5º ED. PRIMARIA do CEIP DE TENORIO